Ένας Μαθηματικός Μετρά τις Πιθανότητες που Είχαν 3/4 Ματς του Ευρωμπάσκετ να Λήξουν με το Ίδιο Σκορ

Όσοι παρακολουθούν το Ευρωμπάσκετ θα το ήξεραν ήδη. Λίγο πριν το τζάμπολ του παιχνιδιού της Εθνικής Ελλάδος με την Τσεχία είχαν ήδη διεξαχθεί τρία ματς για τη φάση των 16 της διοργάνωσης. Και τα τρία είχαν λήξει με το ίδιο ακριβώς σκορ: 94-86. Το απίστευτο είναι ότι και η Εθνική πέτυχε 94 πόντους, με την Τσεχία να χαλάει το καρέ πετυχαίνοντας 88. Ένα άστοχο καλάθι μακριά από το να έχουμε τέσσερα στα τέσσερα ματς με το ίδιο σκορ.

Από εδώ και πέρα δεν χρειάζεται να ασχολείται κανείς ιδιαίτερα με το άθλημα. Το γεγονός που περιγράψαμε είναι κάτι το ιδιαίτερα σπάνιο και από διαλόγους που είχα με ανθρώπους που ασχολούνται πραγματικά πολύ με το άθλημα είναι και πρωτόγνωρο. Κανείς δεν μπορούσε να θυμηθεί κάτι αντίστοιχο. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, όλοι ότι ήταν σπάνιο. Πόσο όμως;

O κ. Δημήτρης Χελιώτης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Μαθηματικών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ένα από τα βασικά ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η Θεωρία των Πιθανοτήτων. Απευθυνθήκαμε σε αυτόν, προκειμένου να μας βοηθήσει λίγο με τα νούμερα.

«Η Θεωρία των Πιθανοτήτων είναι μία θεωρία που ουσιαστικά ποσοτικοποιεί την αβεβαιότητα και βγάζει συμπεράσματα από αυτή την ποσοτικοποιήση», απαντά όταν του ζητώ να μου δώσει έναν σύντομο ορισμό για το ερευνητικό του αντικείμενο. «Πρόκειται για τον τρόπο που έχει σκεφτεί ο άνθρωπος για να χαλιναγωγήσει την αβεβαιότητα βάζοντας ακόμα και εκεί νόμους».

Πάμε όμως να αξιοποιήσουμε αυτή τη θεωρία και στο Ευρωμπάσκετ. Ήταν πράγματι τόσο δύσκολο να συμβεί αυτό που συνέβη; «Είναι πολύ σπάνιο. Με βάση κάποιες υποθέσεις και μιλώντας με φίλους που ασχολούνται με το μπάσκετ έκανα μία επιφανειακή ανάλυση. Στη συντηρητική αυτή ανάλυση, βγάζουμε μία πιθανότητα που είναι περίπου 1 στις 123.000». Μπορεί όμως να είναι ακόμη μικρότερη η πιθανότητα. «Αν είναι κανείς πιο γενναιόδωρος και αυξήσει το εύρος που θα μπορούσε να έχει ο νικητής φτάνουμε σε μία πιθανότητα ακόμα μικρότερη: 1 στις 730.000». Θα μπορούσαμε χοντρικά να πούμε ότι κινούμαστε σε ένα εύρος που ξεκινάει από 1 στις 100.000 και φτάνει ως το 1.000.000.

Επειδή μπορεί οι αριθμοί μπορεί να μην είναι τόσο ενδεικτικοί για κάποιον που δεν είναι μαθηματικός, ο κ. Χελιώτης έδωσε ένα πολύ περισσότερο διαφωτιστικό παράδειγμα. «Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι πιθανότητες να συμβεί αυτό που συνέβη στο Ευρωμπάσκετ είναι περίπου οι ίδιες με το να πετάξουμε επτά ζάρια και να φέρουν όλα, ταυτόχρονα, εξάρες».

Είναι τελικά τυχαίο αυτό; Πόσο εύκολο είναι να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση; «Το τι είναι τυχαίο είναι μία πολύ μεγάλη συζήτηση τελικά φιλοσοφικού περιεχομένου. Αν ο κόσμος μας είναι τυχαίος ή ντετερμινιστικός. Θα σας πω όμως προσπερνώντας αυτή τη συζήτηση ότι πράγματι είναι τυχαίο γιατί οι αγώνες μπάσκετ είναι συστήματα πολύπλοκα και χαοτικά». Το χαοτικό φαινόμενο είναι «ένα πάρα πολύ πολύπλοκο φαινόμενο όπου μία λεπτομέρεια μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ας πούμε η σύντροφος του καλύτερου παίκτης της ομάδας κατεβαίνει και τον ενθαρρύνει και αυτός αποδίδει καλύτερα. Μία ελάχιστη αλλαγή στις αρχικές συνθήκες μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο στο αποτέλεσμα (φαινόμενο της πεταλούδας)».

Αυτό που εκτυλίχθηκε μπροστά στα μάτια μας ήταν, λοιπόν, πάρα πολύ σπάνιο αλλά ξέρουμε ότι κάποια στιγμή θα συνέβαινε. «Σε κάθε περίπτωση πάντως, το προχθεσινό ήταν αξιοσημείωτο. Κάποια γεγονότα είναι πολύ σπάνια αλλά όταν πραγματοποιείς το πείραμα πολλές φορές, κάποια στιγμή θα συμβεί και το σπάνιο». Χιλιάδες αγώνες μπάσκετ έχουν διοργανωθεί στις κορυφαίες διοργανώσεις όλα αυτά τα χρόνια. Το «πείραμα» έτυχε να πιάσει τώρα.

Μία τελευταία ερώτηση ήταν κατά πόσο ένας μαθηματικός στο staff μίας ομάδας θα μπορούσε να τη βοηθήσει να κερδίσει; «Κυρίως βοηθάει η στατιστική. Κοιτάει κανείς δεδομένα από προηγούμενους αγώνες και βγάζει συμπεράσματα για το τι αντίκτυπο είχε μία συγκεκριμένη τακτική για παράδειγμα, στο παιχνίδι της ομάδας. Η στατιστική των sports είναι ένα ερευνητικό πεδίο που υπάρχει εδώ και δεκαετίες στην Αμερική και οι ομάδες συμβουλεύονται ειδικούς στο θέμα. Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται και στην Ελλάδα».

Ακολουθήστε τον Νίκο Σταματίνη στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

Ο Οδηγός του VICE για Πρωτάρηδες στη Μύκονοοοοο

Ινέ, Πώς θα Πεις στα Αγγλικά «Άσπρο Πάτο»;

Τα «Φιλαράκια» Είναι και Πάλι Διαθέσιμα στο Ελληνικό Netflix

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.