Στη Μαύρη Θάλασσα είναι πιο Εύκολο να Πιάσεις Σκουπίδια Παρά Ψάρια

Αυτό το άρθρο αρχικά εμφανίστηκε στο VICE Romania.

Προσφάτως, αφού είδαμε μερικούς λιμενικούς να πετάνε τις γόπες των τσιγάρων τους στη Μαύρη Θάλασσα, άρχισα να αναρωτιέμαι πόσα πολλά σκουπίδια πετούν οι εντελώς συνηθισμένοι άνθρωποι εκεί μέσα καθημερινά.

Κάνοντας λίγη έρευνα, σοκαρίστηκα ανακαλύπτοντας ότι πετούσαν πραγματικά μεγάλες ποσότητες σκουπιδιών. Τόσες πολλές που υπάρχουν πραγματικά νησιά πλαστικών μπουκαλιών τα οποία επιπλέον στη Μαύρη Θάλασσα και η πιθανότητα να πιάσεις ψάρι εκεί μέσα συγκρίνεται άνετα με τον να ψαρέψεις ένα τεράστιο ψυγείο.

Η κατάσταση είναι τόσο χάλια που δεκάδες είδη ζώων γίνονται γρήγορα απειλούμενα είδη. Από την άλλη βέβαια ανακαλύπτουν νέα είδη: το πολύ δηλητηριώδες ψάρι fugu (φούσκα) για παράδειγμα. Υπάρχουν επίσης πολλές πιθανότητες, εάν κολυμπήσεις σε αυτό που γρήγορα μετατρέπεται σε τουαλέτα, να κολλήσεις εντεροκολίτιδα ή δυσεντερία.

Τηλεφωνήσαμε στο Mare Nostrum (μια ΜΚΟ που ασχολείται με τη θαλάσσια ζωή) και στο Εθνικό Ινστιτούτο Θαλάσσιων Ερευνών και Ανάπτυξης για να μάθουμε περισσότερα.

VICE: Είναι η ρουμανική ακτογραμμή μολυσμένη;
Mihaela Cândea: Εάν μιλάμε για τις παραλίες, τότε ναι. Η κατάσταση είναι εντελώς εκτός ελέγχου. Εκτός από τα συνηθισμένα απορρίματα, έχουμε επίσης ψαρέψει και οικιακές συσκευές στο νερό. Μια φορά βρήκαμε ένα ψυγείο. Βλέπουμε μια συγκλονιστική αύξηση των ιατρικών αποβλήτων. Σύριγγες, για παράδειγμα. Δυστυχώς, πολλοί ντόπιοι θεωρούν την παραλία ως κάποιου είδους γιγαντιαίου σκουπιδοτενεκέ. Πιστεύουν ότι ο ωκεανός θα καθαρίσει τα πάντα.

Τι γίνεται με το επίπεδο της μόλυνσης στην ανοιχτή θάλασσα;
Δυστυχώς, είναι πολύ ακριβό να παρακολουθήσεις τη μόλυνση της ανοικτής θάλασσας και δεν υπάρχουν πραγματικά στοιχεία για αυτό. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η μόλυνση του νερού προκαλείται από πολλές αιτίες: απόβλητα της ενδοχώρας, δεξαμενές αποβλήτων πάνω σε πλοία, διαρροές πετρελαίου, πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου και ούτε καθεξής. Πλωτά νησιά των αποβλήτων έχουν εντοπιστεί πολλές φορές στην ανοιχτή θάλασσα. Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά καράβια που απλά απορρίπτουν το έρμα τους στη θάλασσα.

Γιατί να το κάνουν αυτό;
Για να αποφύγουν να πληρώσουν φόρους για την απόρριψη τους, που σύμφωνα με τη νομοθεσία υποτίθεται ότι απορρίπτονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον. Τα περισσότερα καράβια προτιμούν να το κάνουν στα ανοιχτά στη θάλασσα, όπου δεν θα τους δουν. Ουσιαστικά είναι το ίδιο με την λαθροθηρία.

Πόσο μεγάλη επίδραση έχει στην υποθαλάσσια ζωή;
Δεν είναι μόνο η υποθαλάσσια ζωή. Αυτό επηρεάζει τους ανθρώπους εξίσου με το θαλάσσιο περιβάλλον. Τα πλαστικά που καταλήγουν στο βυθό της θάλασσας αποσυντίθεται σε πολύ μικρά κομμάτια τα οποία καταναλώνουν όλα τα πλάσματα. Αυτό σημαίνει ότι, όταν τρως ψάρι, καταναλώνεις επίσης πλαστικά μικροσωματίδια. Επίσης όλα τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα που καταλήγουν στον Δούναβη, τελικά θα φθάσουν στη Μαύρη Θάλασσα. Για να τα βάλουμε όλα αυτά στο κάδρο, το DDT ένα πολύ τοξικό φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνταν μέχρι πριν από 15 χρόνια μπορεί ακόμα να εντοπιστεί σε ψάρια που ελέγχονται σήμερα. Ουσιαστικά, οποιαδήποτε χημική ουσία που καταλήγει στη θάλασσα είναι ακόμα ανιχνεύσιμο 10-20 χρόνια αργότερα.

Υπάρχουν απειλούμενα είδη κατά μήκος της ακτογραμμής της Ρουμανίας;
Φυσικά, υπάρχει μια ολόκληρη λίστα απειλούμενων ειδών στη Μαύρη Θάλασσα. Τα πιο διάσημα είναι τα δελφίνια και τα αλογάκια της θάλασσας. Υπάρχουν επίσης πολλά ψάρια σε αυτή τη λίστα, όπως το καλκάνι.

Από ότι καταλαβαίνω, η ηχορύπανση επηρεάζει επίσης το θαλάσσιο περιβάλλον;
Ναι, σωστά. Η ηχορύπανση προκαλείται από τη θαλάσσια κυκλοφορία, την άντληση πετρελαίου και τη στρατιωτική εκπαίδευση, που στην πραγματικότητα γίνονται όλο και πιο έντονα. Όλος αυτός ο υποθαλάσσιος θόρυβος αναστατώνει τα συστήματα πλοήγησης των ψαριών οπότε δεν μπορούν να βρουν φαγητό πλέον. Ο θόρυβος αλλάζει τη φυσιολογία τους και είναι η σημαντική αιτία της μείωσης του πληθυσμού.

Βοηθάει με οποιοδήποτε τρόπο το Υπουργείο Περιβάλλοντος;
Βοηθούν λιγάκι. Περισσότερο όμως στο ερευνητικό κομμάτι. Εκτός αυτού, στην πραγματικότητα δεν κάνουν πολλά. Συγχρηματοδούν μερικά ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως αυτό το περιβαλλοντικό το οποίο βοηθάει στη δημιουργία διαφορετικών πρότζεκτ σε προστατευόμενες θαλασσινές περιοχές.

Ποιος υλοποιεί αυτά τα προγράμματα;
Ποτέ δεν υλοποιούνται απευθείας από την κυβέρνηση, γιατί απλά δεν έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν. Υλοποιούνται από ΜΚΟ, ινστιτούτα ακόμα και από ιδιωτικές εταιρείες. Βλέπουμε κάποια αποτελέσματα αλλά είναι φανερό ότι δεν γίνονται σε μια μέρα. Χρειάζονται χρόνια. Τα πράγματα θα κινούνταν πολύ πιο γρήγορα εάν οι αρχές εμπλέκονταν περισσότερο. Ή εάν υπήρχε λιγότερη γραφειοκρατία. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανείς να αναλάβει την ευθύνη.

Ευχαριστώ.

VICE: Ποιες παραθαλάσσιες περιοχές έχουν το υψηλότερο επίπεδο μόλυνσης;
Tania Zaharia: Εάν αναφερόμαστε σε χημικές ουσίες, οι πιο μολυσμένες περιοχές είναι οι βιομηχανικές, δίπλα σε νερό και αστικά κέντρα. Γενικά, το επίπεδο μόλυνσης εξακολουθεί να είναι υπό έλεγχο, αλλά εξαρτάται από το που παίρνεις τα δείγματά σου. Για παράδειγμα, στον τελευταίο μας έλεγχο στο Tomis Harbour, το επίπεδο της μόλυνσης με τοξικά βαρέα μέταλλα και παθογόνα βακτήρια ήταν εξαιρετικά υψηλό. Άνθρωποι που τρώνε στρείδια από εκεί θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί.

Είναι ασφαλές να κολυμπάει κανείς στη Μαύρη Θάλασσα;
Λοιπόν, ο οποιοσδήποτε πιει μια γουλιά θαλασσινού νερού μπορεί να κολλήσει εντερίτιδα ή εντεροκολλίτιδα. Εκτός αυτού, το επίπεδο μόλυνσης που διαπιστώθηκε στον ωκεανό μπορεί εμμέσως να οδηγήσει σε δυσεντερία. Τα στρείδια σε αυτή την περιοχή λειτουργούν ως κάποιου είδους φίλτρο και εάν καταναλωθούν, θα μπορούσαν εύκολα να προκαλέσουν τεράστια ζημιά.

Έχουν βρεθεί νέα είδη στη Μαύρη Θάλασσα;
Έχουν, αλλά πολλά έχουν εξαφανιστεί. Δυο είδη καβουριών ανακαλύφθηκαν προσφάτως. Άνθρωποι εντόπισαν ένα πολύ δηλητηριώδες γιαπωνέζικο ψάρι στα ανοικτά της ακτής της Κριμαίας. Μιλάω για το ψάρι fugu (φούσκα), που μπορεί να είναι θανατηφόρο εάν δεν μαγειρευτεί από ειδικό.

Ευχαριστώ.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.