«Πέρασαν Επτά Χρόνια Μέχρι να Υιοθετήσω» - Ο Γολγοθάς της Τεκνοθεσίας ως ΛΟΑΤΚΙ Άτομο

Συνάντησα την Ειρήνη ένα πρωινό του Μάρτη, σε μια πολυκατοικία στο κέντρο της Αθήνας. Καθήσαμε αντικριστά σε δύο καναπέδες και ξεκίνησε να αφηγείται τον γολγοθά της για να καταφέρει να υιοθετήσει παιδί, όντας ΛΟΑΤΚΙ άτομο. Επί επτά χρόνια, βρισκόταν σε μία κατάσταση πολιορκίας, εγκλωβισμού, άγχους. Όλη της η παρουσία εκπέμπει ηρεμία. Ίσως αυτή η περίοδος της ζωής της να την όπλισε με περίσσια υπομονή. Όσο μου μιλά, τριβελίζει στο μυαλό μου η σκέψη πως το αυτονόητο δεν είναι ταυτόσημο για όλους. Και συλλογίζομαι πως οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που έχουν ριζώσει μέσα μας για τα καλά, πνίγουν την ελευθερία μας. Πόσο ξένο μας φαίνεται ό,τι δεν χωρά στο δικό μας καλούπι, ό,τι δεν αντικατοπτρίζει την ετεροκανονικότητά μας; Προσπαθούμε να το αποβάλλουμε διακαώς, να το εξωθήσουμε στα άκρα, να το τοποθετήσουμε στο περιθώριο. Η εικόνα δύο μαμάδων με ένα παιδί, γιατί μας μοιάζει τόσο παράταιρη;

«Το ταξίδι της υιοθεσίας ξεκίνησε το 2013 και τελείωσε το 2020. Για επτά χρόνια, την είχα μαζί μου, χωρίς καμία διασφάλιση. Αντιμετώπιζα ένα διαρκές και επίμονο άγχος. Κάθε μέρα που περνούσε, πλημμύριζαν το μυαλό μου αρνητικές σκέψεις και φοβόμουν μήπως έρθει κάποιος και μου πάρει αυτό το παιδί. Είχα κάνει ορισμένες προσπάθειες να κάνω παιδί και δεν είχαν πετύχει. Και μόλις τη γνώρισα, αποφάσισα να υιοθετήσω και έτσι άρχισα να κάνω επίμονα αιτήσεις για μόνιμη φιλοξενία», εξηγεί η Ειρήνη.

Θυμάται τη στιγμή που πήρε για πρώτη φορά το παιδί στο σπίτι της - σαν να ήταν χθες. Τα συναισθήματα που την κατέκλυσαν ήταν πολλά και ανάμεικτα. «Είχε έρθει ο υπεύθυνος με μία τσάντα στον ώμο και κρατούσε τη μικρή. Μου είπε να την πάρω και να την επιστρέψω τον Σεπτέμβρη. Αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο. Διότι είχα ένα παιδί που δεν το είχα ολοκληρωτικά, πλήρωνα τα πάντα, δεν μπορούσα να κάνω κάποια πράγματα που ήθελα. Για όλα έπρεπε να πάρω άδεια από το συμβούλιο».

Την μέρα εκείνη, είχε λάβει ένα φάκελο από ένα άλλο ίδρυμα στο οποίο είχε κάνει αίτηση υιοθεσίας. Ήταν σφραγισμένος ακόμα. Μόλις τον άνοιξε, είδε το εξής σημείωμα: «Δεν μπορείτε να συνεχίσετε το κομμάτι της υιοθεσίας, δεν σας κρίνουμε κατάλληλη». Χωρίς καμία αιτιολογία. «Το οξύμωρο ήταν πως στο ένα χέρι κρατούσα ένα παιδί για να το φιλοξενήσω και στο άλλο χέρι, έναν φάκελο που έγραφε πως δεν είμαι κατάλληλη για υιοθεσία».

«Εν τω μεταξύ, είχα κάνει κάποιες προσπάθειες εξωσωματικής. Είχα κάποια έμβρυα ακόμη. Και με παρότρυνε ο γυναικολόγος να τα χρησιμοποιήσουμε. “Τι έχω να χάσω;” σκέφτηκα. Αφού τα έχω πληρώσει. Και μένω έγκυος. Τελικά, μετά από μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία, εγκρίθηκε και η μόνιμη φιλοξενία της μικρής. Έτσι βρέθηκα με ένα παιδί που ήταν δικό μου και με ένα που δεν ήταν». Τη ρωτάω εάν υπήρξε υποστήριξη από οικογένεια και φίλους. «Φυσικά», απαντά αμέσως. «Διότι ήμουν σίγουρη για την επιλογή μου, δεν αμφιταλαντεύτηκα ποτέ».

«Αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν 84 παιδιά διαθέσιμα προς υιοθεσία σε όλη τη χώρα. Το νούμερο είναι πολύ μικρό, ενώ οι αιτήσεις είναι χιλιάδες», λέει η Ειρήνη. «Υπάρχουν οι διακρατικές υιοθεσίες -που γίνονται με το εξωτερικό και έχουν μικρότερη γραφειοκρατία- και οι ιδιωτικές υιοθεσίες. Αλλά είναι πολύ δύσκολο να υιοθετήσεις. Οι περισσότεροι επιλέγουν την αναδοχή -που είναι ευκολότερη- όμως τους μπλοκάρει το δικαίωμα για υιοθεσία».

Επίσης, ο νόμος δεν επιτρέπει την τεκνοθεσία από ομοφυλόφιλα ζευγάρια. Οπότε τα ζευγάρια ΛΟΑΤΚΙ που έχουν σύμφωνο συμβίωσης, από τη μία στοχοποιούνται και από την άλλη, έχουν μόνο δικαίωμα αναδοχής. Δεν μπορούν να προχωρήσουν σε υιοθεσία, ενώ απαγορεύεται ακόμη και η μέθοδος της εξωσωματικής. Πρέπει πρώτα να λύσουν το σύμφωνο και μετά να κάνουν προσπάθεια μόνοι τους. «Οπότε, είναι πάρα πολύ δύσκολο για ένα ΛΟΑΤΚΙ άτομο να υιοθετήσει. Θα πρέπει να μην αποκαλύψει το σεξουαλικό του προσανατολισμό. Για μένα δεν θα έπρεπε να είναι καν προϋπόθεση να αποκαλύψεις κάτι τέτοιο. Δεν θα έπρεπε να αφορά κανέναν», τονίζει η Ειρήνη.

Αν κάποιο ΛΟΑΤΚΙ άτομο αποφασίσει να προχωρήσει σε αυτήν τη διαδικασία, θα βρει μπροστά του τεράστιους τοίχους. «Είναι μία μακρά διαδρομή που κουράζει και εσένα και τη σχέση σου. Εγώ είχα κι αυτό το εμπόδιο, γιατί η σχέση μου δεν ήταν έτοιμη για αυτό, αλλά εγώ ήμουν. Οπότε, πορεύτηκα μόνη μου. Υπάρχει ματαίωση, αισθάνεσαι αδικία και αυτό σου βγαίνει συναισθηματικά. Επίσης ο νόμος δε σε καλύπτει. Αναγκάζεσαι να πεις ψέματα. Ακόμα και αν τα καταφέρεις, επί τρία χρόνια -αφού τελεσιδικήσει η υιοθεσία- θα σε τσεκάρουν οι κοινωνικές υπηρεσίες. Θα πρέπει να παραμείνει κρυφή η ζωή σου. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα σε εσένα και στο παιδί. Τι εννοώ: Έχεις πάρει το παιδί από ένα ίδρυμα και προσπαθείς να το βοηθήσεις να απεμπλακεί από τον ιδρυματισμό. Και έρχεται κάποιος για να σε ελέγξει, βάζοντας το παιδί ξανά σε διαδικασία ιδρυματισμού. Για μένα είναι λάθος. Αυτά τα ιδρύματα θα έπρεπε -κατά τη γνώμη μου- να λειτουργούν για βραχύβια νοσηλεία, μέχρι τα παιδιά να πάνε σε οικογένειες αναδοχής ή υιοθεσίας».

Η κουβέντα κυλά στην κοινωνία, που πολλές φορές, αδυνατεί να αποδεχθεί τη διαφορετικότητα και κάποιες άλλες αδιαφορεί επιδεικτικά για την ύπαρξή της. «Όταν βλέπουν στον δρόμο δύο γυναίκες με ένα παιδί, μπορεί να μην πάει το μυαλό τους πως αυτές είναι ζευγάρι. Τις βλέπουν σαν δυο φίλες. Εάν πρόκειται για άνδρες, τα βλέμματα είναι πιο περίεργα, γιατί έρχεται κόντρα στην ετεροκανονικότητα που έχουμε. Αυτό είναι το πρόβλημα», αναφέρει η Ειρήνη. Τα ταμπού είναι αμέτρητα και βουτηγμένα στον ωκεανό του παραλογισμού.

«Μπορεί να ακούσεις ατάκες, τύπου “ο γιος της τάδε είναι gay” - και όταν λένε τη λέξη gay να χαμηλώνουν τη φωνή, σαν να είναι κάτι κακό. Ή μπορεί να βγουν στον δρόμο, να δουν μια γυναίκα με κοντό μαλλί και να βγάλουν συμπέρασμα πως είναι λεσβία. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν έχει σχέση με την ταυτότητα φύλου. Μπορεί μια γυναίκα να είναι non binary, αλλά ο σεξουαλικός προσανατολισμός να είναι straight, να είναι ετερόφιλη. Φυσικά υπάρχουν ταμπού, φυσικά υπάρχουν χαρακτηρισμοί, φυσικά υπάρχει τρελό bullying στα σχολεία», λέει η ίδια.

Όπως και στην κοινωνία, έτσι και στο σχολικό περιβάλλον, τα παιδιά των ΛΟΑΤΚΙ οικογενειών δέχονται τρομερό bullying, από την πρώτη μέρα που θα πάνε στο σχολείο. «Μπορεί να μην τους πει κάποιος κάτι, αλλά είναι γύρω τους. Σκέψου ένα παιδάκι που θα πάει στο νηπιαγωγείο. Θα βλέπει αφίσες με μία μαμά και έναν μπαμπά αγκαλιά, παιχνίδια “κοριτσίστικα” και “αγορίστικα”. Μετά θα του λέει η δασκάλα 'ζωγράφισέ μου την οικογένειά σου, κάνε τη μαμά, κάνε τον μπαμπά'. Σκέψου αυτό το παιδάκι να προέρχεται από μια οικογένεια με δύο μαμάδες ή από μία οικογένεια με δύο μπαμπάδες, ή από μία οικογένεια με έναν γονέα. Αμέσως είναι στο περιθώριο αισθητηριακά. Είναι όλο το οικοδόμημα χτισμένο λάθος», εξηγεί η Ειρήνη.

Ωστόσο, μια αχτίδα φωτός μέσα σε όλες τις σκοταδιστικές αντιλήψεις που κυριαρχούν, είναι οι νεότερες ηλικίες, σύμφωνα με την Ειρήνη, αφού βλέπει πως στα παιδιά κάτω των 18 υπερτερούν οι προοδευτικές φωνές. «Το βλέπω αυτό και μ’ αρέσει. Έχουν τσαμπουκά οι νέοι. Όταν πηγαίνω στο σχολείο τα παιδιά μου, συναντάμε συχνά ένα ζευγάρι κοριτσιών. Και τους λέω “τα κορίτσια έχουν σχέση, είναι ζευγάρι”. Και αυτό είναι κάτι πολύ ωραίο, διότι δεν ντρέπονται, δεν κρύβονται, κάνουν κάτι πολύ φυσιολογικό. Από την άλλη, οι ηλικίες μεταξύ 25-40 είναι αρκετά συντηρητικές ακόμα, εξαιτίας της ετεροκανονικότητας που όλοι το έχουμε. Είναι ασυναίσθητο, έχει καταχωνιάσει μέσα μας. Θέλει αρκετές γενιές για να εξαλειφθεί. Αν οι νόμοι δεν ισχύουν για όλους το ίδιο και αν δεν υπάρχει μια ισότητα στους ανθρώπους, δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα ποτέ. Και δεν αφορά μόνο τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, τους αφορά όλους».

Τι βήματα πρέπει να γίνουν για να χτιστεί, σιγά-σιγά, μια κουλτούρα συμπερίληψης και ορατότητας; «Εγώ είμαι σε ένα πρόγραμμα, τον Φάρο, όπου εκπαιδεύουμε διοικητικούς, άτομα στο άσυλο, εκπαιδευτικούς και άλλες κατηγορίες εργαζομένων, για τα ΛΟΑΤΚΙ και γενικά για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Για το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται σε αυτούς τους ανθρώπους και για το πως πρέπει να λειτουργούν με συμπερίληψη. «Αν δεν επαναστατείς για τα δικαιώματά σου δε θα τα κατακτήσεις ποτέ», λέει. «Επίσης, με τη σεξουαλική αγωγή που θα μπει στα σχολεία, ελπίζω πως τα άτομα που θα κάνουν το μάθημα, να είναι γνώστες του θέματος – αν και δεν έχω μεγάλες προσδοκίες. Η κυβέρνηση προσπαθεί αυτήν τη στιγμή να κουκουλώσει την αρνητικότητα που είχε ως προς αυτό, για να κερδίσει ψήφους. Εργαλειοποιείται αυτό το ζήτημα για τους λάθος λόγους, ενώ θα έπρεπε να είναι αυτονόητο».

«Όσοι θέλουν να υιοθετήσουν παιδί, να το προσπαθήσουν, να μην το βάζουν κάτω. Υπάρχει τρόπος. Πάντα υπάρχει τρόπος. Αρκεί να το θέλουν πραγματικά. Και υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά εκεί έξω που ζητούν γονείς», τονίζει η Ειρήνη. «Κανένας άνθρωπος δε θα έπρεπε να απολογείται γι' αυτό που είναι, γι' αυτό που πιστεύει και γι' αυτό που νιώθει».

Περισσότερα από το VICE

«Ήμουν 35 Χρόνια Εθισμένος στην Πρέζα» - Από την Απεξάρτηση στην Εργασιακή Επανένταξη

Πολύχρωμες Φωτογραφίες από το Φετινό Athens Pride

Η Μέρα που Έσπασα τα Νεύρα στην Εισπρακτική που με Πήρε Τηλέφωνο

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.