DSCF4102
Διασκέδαση

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου Προέκυψε στη Ζωή τού Μιχάλη Θεοφάνους, Μία Νύχτα με Φεγγάρι

Ο ερμηνευτής της παράστασης «Εγκάρσιος Προσανατολισμός» μιλάει στο VICE για όσα τον οδηγούν προς το φως.
AB
φωτογραφίες Aggelos Barai

Συναντώ τον Μιχάλη Θεοφάνους στο φουαγιέ της Στέγης. Εκπέμπει μία γλυκιά ηρεμία που έρχεται σε ωραία αντίθεση με τη δυναμική που έχει επί σκηνής. Λίγες ημέρες νωρίτερα τον έχω παρακολουθήσει στον «Εγκάρσιο Προσανατολισμό» του Δημήτρη Παπαϊωάννου, ένα έργο που όσοι έχουν την τύχη να παρακολουθήσουν -καθώς βγήκε αμέσως sold out- μπορούν να καταλάβουν γιατί ο κόσμος που παρουσιάζει ο Έλληνας δημιουργός τον καθιστά κορυφαίο.  

Ο Μιχάλης συνεργάζεται μαζί του επί σειρά ετών από το 2011 στο «Μέσα», την «Πρώτη Ύλη», το “Still Life”, το "ΙΝΚ" και τώρα τον «Εγκάρσιο Προσανατολισμό». Ο χορευτής και χορογράφος που έχει συμπρωταγωνιστήσει με τη Lucinda Childs στο έργο “Adam’s Passion”, και έχει βρεθεί πολλάκις επί σκηνής υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Ρόμπερτ Ουίλσον, δουλεύει παράλληλα πάνω στις δικές του παραγωγές και δείχνει να οδεύει προς το φως.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
DSCF4010.jpg

VICE: Πώς ξεκινάει η σχέση σου με τον χορό; Πώς μπαίνεις σε αυτόν τον κόσμο;
Μιχάλης Θεοφάνους:
Λίγο τυχαία. Θα ακουστεί κάπως, αλλά με διάλεξε δεν το διάλεξα. Χωρίς πολλή σκέψη. Και μπορώ να πω ότι μου ήταν και λίγο εύκολο στο να το κάνω. Ήταν μία εποχή που τα αντρικά σώματα, οι άντρες χορευτές ήταν περιζήτητοι. Και κάπως γοητεύτηκα με την ευκολία που είχα με την κίνηση. Μπήκα στην Κρατική το 2005 σε ηλικία 20 ετών από σπόντα. Η πρώτη μου επαφή με τον χορό σε κάτι τελείως διαφορετικό από σύγχρονο ή μπαλέτο ήταν στην Κύπρο, γιατί από εκεί κατάγομαι. Μετά για πλάκα λέω ας κάνω μία αίτηση για την Κρατική και το Υπουργείο. Έλα όμως που η πλάκα σοβάρεψε και δεν ήταν πλέον πλάκα.

Είχες επαφή με τις Τέχνες ως παιδί;
Ναι, ήμουν αρκετά τυχερός γιατί οι γονείς μου μας πήγαιναν σε παραστατικές τέχνες, μουσεία, θεατρικές παραστάσεις, μουσική, κινηματογράφο. Από πάντα μας έπαιρναν αγκαζέ και πηγαίναμε τέτοιες βόλτες. Κι επίσης ήμουν πολύ τυχερός που δεν είχα τη φωνή του διαβόλου από πλευράς γονιών να λένε «μωρέ παιδάκι μου είσαι σίγουρος γι’ αυτό που πας να κάνεις; Δεν θες να κάνεις μία δουλειά κανονική;». Ήταν πάντα «οκ ό, τι θες και ό, τι χρειαστείς είμαστε εδώ». 

Αυτό αποτελεί δυστυχώς εξαίρεση. Και για αγόρια και για κορίτσια που θέλουν να ασχοληθούν με τις Τέχνες, και ειδικά για τα αγόρια που θέλουν να ασχοληθούν με τον χορό.
Δυστυχώς είναι κοινωνίες “αδούλευτες” στο να αποδεχθούν ότι το να είσαι χορευτής ή ηθοποιός είναι μία κανονική δουλειά. Γιατί πολλές φορές τους λες «είμαι χορευτής» και λένε «Και; Η κανονική σου δουλειά ποια είναι;» ή κάτι τύπου «έκανες το χόμπι σου επάγγελμα». Όχι δεν έκανα το χόμπι μου επάγγελμα, επέλεξα αυτό το επάγγελμα. Υπάρχει τεράστια διαφορά. Κι εντάξει όταν κάποιος σε ρωτάει «τι άλλο κάνεις ως δουλειά», λες οκ δεν χρειάζεται να συζητήσουμε κάτι παραπάνω. Και δεν υπάρχουν βάσεις, μωρέ. Ποιος θα κάνει support στους καλλιτέχνες; Τα είδαμε και προσφάτως οι πρώτοι που κλειδώσανε, οι τελευταίοι που ξεκλειδώσανε ήταν. 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
DSCF4051.jpg

Φοβάσαι τώρα με τόσα κρούσματα;
Τρέμουμε. Κάθε μέρα τρέμουμε. Προσέχουμε πάρα πολύ όλοι μας. Αν υπάρξει ένα κρούσμα απευθείας ακυρώνονται παραστάσεις. 

Πιστεύεις ότι στηρίχθηκαν επαρκώς οι παραστατικές τέχνες κατά τη διάρκεια της πανδημίας; 
Όχι. Και δεν χρειάζεται να το αναλύσω. Όλοι γνωρίζουμε. Όταν υπάρχει μία τόση μεγάλη σιωπή και υπεκφυγή στο να ακούσουν τον κόσμο ο οποίος διαμαρτύρεται. Μωρέ πόσες φορές να στείλεις email “kindly reminder” και να μην παίρνεις απάντηση; Κάπου εντάξει. 

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου πώς προέκυψε στη ζωή σου;
Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου προέκυψε μια νύχτα με φεγγάρι. Ξαστεριά ήταν. Εν έτει 2011 πρώτη μου συνεργασία στο «Μέσα». Ήταν μία πολύ μεγάλη παραγωγή στο Παλλάς, εξάωρη παράσταση, πάρα πολλοί ερμηνευτές, ένας από αυτούς ήμουν κι εγώ. 

Είχες περάσει από οντισιόν ή σε είχε καλέσει;
Ο Δημήτρης δεν είχε κάνει τυπική οντισιόν. Έκανε ένα δεκαήμερο έως διβδόμαδο ανοιχτό workshop. Σε αυτό, καλεί κάποιον κόσμο, παλιούς συνεργάτες ή νέα παιδιά, τους οποίους θέλει να δει κατά πόσο είναι στην ίδια συχνότητα. Ένα ερευνητικό workshop με βάση αυτό που έχει στο νου του ότι θέλει να δουλέψει. Αν του κάνεις του έκανες, αν δεν του κάνεις δεν του έκανες. Και κάπως μετά από αυτό μου είπε πάμε στο «Μέσα». Το ‘13 χρειάστηκε να γίνει μία αντικατάσταση στην «Πρώτη Ύλη» και με ρώτησε αν με ενδιέφερε. Ήταν ένα έργο που όταν το είχα δει και ως θεατής είπα «ουάου». Και νομίζω πως εξακολουθεί να είναι η αγαπημένη μου δουλειά που έχω κάνει και σαν περφόρμερ και βλέποντάς το στο βίντεο. Δεν το λέω ναρκισσιστικά, το λέω καθαρά. Είναι μία πάρα πολύ ωραία δουλειά και νομίζω είναι καθαρή η ταυτότητα του Δημήτρη. Δες αυτό το έργο και θα καταλάβεις τί θέλει να πει αυτός ο άνθρωπος μέσα από την Τέχνη του. Ε και μετέπειτα ήρθε το «Still Life», έκανα ένα κενό στο «Ο Μεγάλος Δαμαστής» και τώρα εδώ, στον «Εγκάρσιο Προσανατολισμό». Βοήθησα στο «ΙΝΚ», το καινούριο ντουέτο που έχει κάνει με τον Σούκα Χορν, και πάμε. 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
DSCF4054.jpg

Περισσότερο απολαμβάνεις τη διαδικασία της πρόβας ή της παράστασης;
Ε, της πρόβας. 

Υπάρχει ένας μύθος για τις πρόβες του Παπαϊωάννου ότι υπάρχει μία μυσταγωγία, μία τρομερά δημιουργική διαδικασία. 
Είναι σαν τους σεφ. Πόσο χρόνο σπαταλούν ή αφιερώνουν για να δημιουργήσουν ένα καινούριο πιάτο και πόσο χρόνο αφιερώνουν στο να δοκιμάσουν αυτό το πιάτο; Δεν ξέρω μπορεί να είναι λίγο άτοπο αυτό που λέω, αλλά είναι ώρες ατελείωτες η προετοιμασία, όπως τις ώρες ατελείωτες που περνάει ο σεφ στην κουζίνα που τελικά φτάνει σε ένα πιάτο που μπαίνει στο μενού και δεν το έχεις ξαναδοκιμάσει ποτέ. Οι πρόβες του Δημήτρη αρχικά κρατάνε 4 μήνες. Στο μήνα πάνω ας πούμε ότι έχει μία έτοιμη δομή.

Μέχρι τον πρώτο μήνα μας πετάει στο στούντιο, έχει ατέλειωτα ράφια με ατελείωτα props αντικείμενα και λέει παιδιά παίξτε. Είναι παιδική χαρά. Πάντα με μέτρο γιατί ξέρουμε με ποιον έχουμε να κάνουμε, πάντα μας μαζεύει αν ξεφεύγουμε και πάντα την ίδια στιγμή μπορεί να μας προτρέπει να γελοιοποιηθούμε κιόλας. Να ξεφύγουμε από τη σοβαροφάνεια που πιστεύουμε ότι είναι το να δουλεύεις με τον Δημήτρη. Γελάμε πάρα πολύ, τσαντιζόμαστε πάρα πολύ, εκνευριζόμαστε πάρα πολύ, κουραζόμαστε πάρα πολύ, αλλά ξαναγελάμε πάρα πολύ μέχρι τη στιγμή που ανεβαίνει το έργο και χαμογελάμε. 

Το να έχεις και ανταπόκριση από τον κόσμο στην υπόκλιση ή κατά τη διάρκεια της παράστασης είναι πάρα πολύ ευπρόσδεκτο και δεν το ακυρώνω λέγοντας ότι προτιμώ ή βρίσκω πιο ενδιαφέρουσα την περίοδο την δημιουργική, γιατί ασχέτως αν έχει ανέβει η πρεμιέρα ο Δημήτρης έχει ένα αγκαθάκι, που ποτέ δεν ησυχάζει. Δεν θα αφήσει το έργο να τρέχει παραστάσεις. Είναι εδώ πριν από εμάς, κάνει διορθώσεις μόνος του, στα φώτα, στον ήχο, θα μας καλέσει κι εμάς εδώ, μπορεί να κάνουμε κι ένα περασματάκι πριν την παράσταση, θα κάνουμε πρόβα, θα κάνουμε πάρα πολλές σημειώσεις, διορθώσεις από το προηγούμενο βράδυ, είναι μία συνεχής διαδικασία. 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Πώς νιώθεις την ώρα του χειροκροτήματος;
Είναι μία ανακούφιση αρχικά ότι βγήκε αυτή η μέρα. Ειδικά τις ημέρες που ζούμε. Ότι καταφέραμε και σήμερα, δεν κόλλησε κανείς COVID και καταφέραμε και παίξαμε. Ότι δεν τραυματίστηκε κανείς μας και θα καταφέρουμε να παίξουμε και αύριο. Η αποδοχή πάντα είναι ευπρόσδεκτη. Οποιαδήποτε αποδοχή. 

DSCF3985.jpg

«Εγκάρσιος Προσανατολισμός» ονομάζεται η μέθοδος που χρησιμοποιούν τα έντομα για να διατηρούν μια σταθερή γωνία προς μια μακρινή πηγή φωτός για προσανατολισμό, ο λόγος για τον οποίο πετούν προς ό,τι λάμπει. Εσύ νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε μία περίοδο που πας προς το φως ή το σκοτάδι; 
Θέλω να πιστεύω ότι κατευθύνομαι προς το φως. Ελπίζω βασικά ότι κατευθύνομαι προς το φως ή μπορεί να είναι η μεγάλη ανάγκη που έχω να βρω το “φως” μου. Αλλά από την άλλη όσο αισιόδοξοι και να θέλουμε να είμαστε, όσο υγιείς κι αν είμαστε υπάρχει κάτι που σε μαγκώνει ή που σου υπενθυμίζει να μην ξανοίγεσαι και να μην χαίρεσαι πάρα πολύ, γιατί από τη μια μέρα στην άλλη μπορεί να σου κόψουν το χαμόγελο. Κι απευθύνομαι στον COVID βασικά που είναι και πιο επίκαιρο. 

Εγώ είμαι καλά ως Μιχάλης. Είναι όντως μία περίοδος πολύ δημιουργική και παραγωγική. Στην προσωπική μου ζωή έχω τη γυναίκα μου, το παιδί μου. Όση χαρά μου προσφέρει η γυναίκα μου και το παιδί μου, άλλη τόση μου στερεί γιατί δουλεύω πάρα πολύ. 

Ζητήματα ισορροπίας…
Ναι. Όσο καλά κι αν τα έχεις με τον εαυτό σου και με τους ανθρώπους που είναι γύρω σου, το τέλειο δεν υπάρχει. Όχι από αχαριστία. Είμαι πολύ ευγνώμων που κάνω αυτό που κάνω και δουλεύω με αυτούς τους ανθρώπους και είμαι εδώ κι έχω δουλειά. Αλλά ναι τέλειο, δεν…

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Για εσένα τι συμβολίζει η προσπάθεια να δαμάσεις τον ταύρο; 
Το είπες πολύ σωστά. Προσπαθώ να δαμάσω τον ταύρο. Είναι στιγμές μέσα στο έργο που είμαστε όλα τα παιδιά μαζί και προσπαθούμε να δαμάσουμε τον ταύρο και είναι μία στιγμή πιο προσωπική που είμαι μόνος μου και χορεύω με τον ταύρο. Είναι πιο πολύ συμφιλίωση για μένα. Μου επιτρέπει ο ταύρος να τον χορέψω. Μεταφορικά πάντα. Ή αλλιώς η επιθυμία που έχουμε καμία φορά να τα βάλουμε με τέρατα, με κτήνη. Ο σκύλος δεν σε δαγκώνει γιατί δεν θέλει να σε δαγκώσει. Το φίδι επίσης. Γιατί δεν θέλει, όχι γιατί δεν μπορεί. Έτσι κι ο ταύρος. Η στιγμή που έχω το μικρό κομμάτι με τους δυο μας πάνω στη σκηνή είναι φορές που αντιστρέφω λίγο τους ρόλους. Γιατί σαν χαρακτήρας είμαι λίγο «ταύρος εν υαλοπωλείο», οπότε λίγο προσπαθώ να γίνω ο ταύρος και να τον κάνω τον ταύρο λίγο Μιχάλη μπας και βρεθεί μία ισορροπία. 

DSCF4005.jpg

Τι κρατάς από αυτήν την χρονιά που φεύγει και τι προσδοκάς για την χρονιά που έρχεται;
Το ‘20 που ξεκίνησε όλο αυτό και στην Ελλάδα σε λίγες ημέρες θα είναι 2 χρόνια γεμάτα. Και λίγο αν ξεχαστείς, πράγματα που έκανες πριν το πρώτο lockdown νομίζεις ότι είναι πριν λίγες εβδομάδες. Χωρίς να είμαι απαισιόδοξος expectations bring disappointment. Κρατάω μικρό καλάθι. Πραγματικά θέλω την υγεία μου, την υγεία των γύρω μου και οποιουδήποτε. Κρατάω ότι επιτέλους άνοιξαν τα θέατρα και ξαναδουλεύουμε. Και τώρα από τη νέα χρονιά είναι αμήχανο και στενόχωρο πολύ, αλλά δεν θέλω να πω πολλά, γιατί πάθαμε και μάθαμε. Ό, τι καταλαβαίνει ο καθένας από αυτό. Ό, τι πλάνα, επιθυμίες κι ευχές να έχω, ξέρουμε ότι από τη μία μέρα στην άλλη -με τρανταχτά παραδείγματα που έχουμε μετά από αυτό που έγινε- και χωρίς να είμαι καταστροφολόγος, μπορεί να ανατραπούν.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

*Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «Εγκάρσιος Προσανατολισμός», που παρουσιάζεται στην Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, εδώ.

Περισσότερα από το VICE

Φωτογράφοι Μιλούν για την Εικόνα τους που Θεωρούν ότι Συνοψίζει το 2021

Best Of 2021: Οι Συνεντεύξεις του VICE που μας τα Είπαν Ωραία

Δοκίμασα Advent Calendars με Sex Toys: Αξίζουν;

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter Facebook και Instagram.