Φάροι, Ασύρματοι και Περιπολίες – Οι Κάτοικοι στα Μικρά Χωριά της Β. Ελλάδας σε Ρόλο Αστυνομίας

Στη «Φωλιά του Μάικ», μία πιτσαρία - καφέ στο ακριτικό Γόνιμο Σερρών, ένα χωριό των 160 οικογενειών κατά βάση ζευγαριών ηλικιωμένων, συγκεντρώνονται νωρίς το πρωί οι πρώτοι πελάτες. Η απόφαση του χωριού να οργανώσει ένα είδος κοινοτικής… security κάνοντας περιπολίες και η απήχηση του θέματος στα μέσα ενημέρωσης, μεταφέρθηκε γρήγορα ως θέμα συζήτησης. Το ερώτημα αναπόφευκτο: Πήραν το νόμο στα χέρια τους; Οι πινακίδες πάντως σε όλες τις εισόδους του χωριού, μέχρι και σ’ αυτή στο δρόμο που συνδέεται με έναν πρόχειρο οικισμό ρομά, είναι σαφείς: «Προσοχή. Το χωριό φυλάσσεται».

«Σε καμία περίπτωση. Έχουμε αποφασίσει ότι εμείς απλώς φυλάγουμε. Δεν πρόκειται να εμπλακούμε. Αν δούμε κάτι ειδοποιούμε την αστυνομία». Ο Παναγιώτης Μαϊκόπουλος είναι ο πρόεδρος της κοινότητας Γονίμου. Συνταξιούχος αστυνομικός, που υπηρέτησε το μεγαλύτερο μέρος της επαγγελματικής του ζωής στην Τροχαία Θεσσαλονίκης, στα 62 του χρόνια κίνησε και αυτός τις διαδικασίες για την «κοινοτική φύλαξη». Εξηγεί στο VICE Greece ότι η απόφαση ανήκει σε όλο το χωριό. «Το ξανακάναμε και το 2014. Τότε αποφασίσαμε και βγαίναμε όλοι για περιπολίες, μέχρι και αυτοί που ήταν 85 χρόνων. Όμως κάποιοι δεν άντεξαν, είχαν τις δουλειές τους και ατόνησε», λέει.

Το μέτρο της κοινοτικής φύλαξης του Γονίμου αποφασίστηκε ύστερα από απανωτές κλοπές, που αποδίδονται σε… διάφορους. Και όπως λένε οι κάτοικοι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από την αστυνομία. Με τη διεύρυνση των δήμων σε όλη τη χώρα και την κατάργηση των περιφερειακών αστυνομικών σταθμών, οι διωκτικές αρχές σχεδόν απουσιάζουν από τα χωριά των ηλικιωμένων σε όλη την περιφέρεια της χώρας. Ο χωροφύλακας των παιδικών μας χρόνων που εξελίχθηκε σε αστυνόμο και γνώριζε τα πάντα στο χωριό, μετατράπηκε σε έναν απρόσωπο αστυνομικό που απλώς κάνει ένα πέρασμα με το περιπολικό χωρίς να γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα. Ούτε αναζητεί πρόθυμους… πληροφοριοδότες για να έχει «εικόνα» των τεκταινομένων.

Το πλησιέστερο αστυνομικό τμήμα στο Γόνιμο βρίσκεται σε απόσταση 19 χιλιομέτρων, στο Σιδηρόκαστρο. «Εάν όμως το περιπολικό βρίσκεται στο Άγκιστρο για άλλο περιστατικό, για να φτάσει εδώ θέλει τρία τέταρτα», αναφέρει ο πρόεδρος. «Η αστυνομία δεν επαρκεί. Δεν έχουν άτομα, ούτε και αυτοκίνητα», συμπληρώνει. Η πρώτη απόφαση των κατοίκων να αναλάβουν μόνοι τους τη φύλαξη του χωριού, λήφθηκε λόγω των κλοπών, στο σούπερ μάρκετ, σε σπίτια. «Μόλις σταματήσαμε, άρχισαν και πάλι οι κλοπές. Εάν έχουμε τη φύλαξη δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτε. Μόλις μας βλέπουν, φεύγουν».

VICE Video: #PAINted Γιατί η Έμφυλη Βία Αφορά Όλ@

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Η απόφαση να φυλαχθεί πάλι το χωριό λήφθηκε μετά τις εκλογές. Οι κάτοικοι συγκεντρώθηκαν στα γραφεία του πολιτιστικού συλλόγου και το αποφάσισαν σε συνέλευση. Ρώτησαν ποιοι μπορούν να αναλάβουν το έργο των περιπολιών και μοίρασαν το κόστος στις οικογένειες. Οι υπολογισμοί οδήγησαν στο ποσό: Επτά ευρώ για κάθε οικογένεια – σπίτι, δέκα ευρώ για κάθε κατάστημα. Τον μήνα. «Εγώ πάντως πληρώνω, παλιά έβγαινα κι εγώ. Όλοι πληρώνουν, είναι καλό», υποστηρίζει ο 72χρονος Μαυρουδής Καραμπάσης. «Ανέλαβαν τρία παιδιά από το χωριό, με τα δικά τους αυτοκίνητα, βάζουν φάρους και κάνουν γύρες στο χωριό», ενημερώνει ο κ. Μαϊκόπουλος. «Και αν δουν τους κλέφτες, τους πιάνουν;», έρχεται το αυτονόητο ερώτημα. «Έχουμε πει ότι κανείς δεν θα εμπλακεί. Έχουν ενημερωθεί όλοι ότι δεν έχουν καμία δουλειά να κυνηγήσουν κανέναν. Αυτό είναι θέμα της αστυνομίας», ξεκαθαρίζει. Θυμάται μάλιστα ότι μία φορά που βρέθηκαν επίδοξοι κλέφτες σε σπίτι, μόλις αντιλήφτηκαν τους κοινοτικούς φύλακες έφυγαν. «Τους κυνηγήσαμε μέχρι να έρθει η αστυνομία. Εκείνη τη στιγμή η αδρεναλίνη ανεβαίνει, όμως το λέμε συνεχώς να μην γίνει», αναφέρει ο πρόεδρος, αντιλαμβανόμενος απόλυτα τον κίνδυνο ενός τέτοιου εγχειρήματος. Χωρίς όμως να δείχνει εντελώς βέβαιος για την αποτροπή ενός… θερμού επεισοδίου.

Λίγα χιλιόμετρα από το Γόνιμο, σε ένα άλλο χωριό της ίδιας περιοχής των Σερρών, το Νέο Πετρίτσι, η πινακίδα στην είσοδο προειδοποιεί σε δύο γλώσσες. Το «Προσοχή. Το χωριό φυλάσσεται» έχει γραφεί και στα βουλγαρικά. Είτε επειδή πολλοί Βούλγαροι περνούν από το χωριό, καθώς ο οικισμός βρίσκεται πάνω στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, είτε επειδή κάποιοι τους θεωρούν οιωνεί ύποπτους για κλοπές. «Μια φορά πάντως που βρήκαμε Βούλγαρους μέσα σε ένα σπίτι να κλέβουν, αυτοί που τους ειδοποιούσαν ότι οι ιδιοκτήτες ήταν έξω, ήταν δικοί μας, Έλληνες από το χωριό, τους έπιασε και αυτούς η αστυνομία». Ο Άγγελος Χουρδάρης διετέλεσε «κοινοτικός security» στο Νέο Πετρίτσι. Εκεί η φύλαξη δεν αποφασίστηκε σε λαϊκή συνέλευση, αλλά ξεκίνησε ύστερα από προτροπές κυρίως των καταστηματαρχών, αλλά και των μοναχικών ανθρώπων. Δίπλα στον Άγγελο είναι η Μαρία Κωστοπούλου. Κατάγεται από το Νέο Πετρίτσι, όμως χρόνια ζούσε στην Αθήνα και τελευταία επέστρεψε στα πάτρια εδάφη. «Οκτώ φορές μπήκαν στο σπίτι, τις περισσότερες για να κλέψουν. Τώρα τρέμει το φυλλοκάρδι μου».

Πλέον η κοινοτική φύλαξη στο χωριό έχει σταματήσει, καθώς οι περισσότεροι κάτοικοι σταμάτησαν να πληρώνουν. «Επαναπαύτηκαν επειδή σταμάτησαν οι κλοπές, όμως ήδη πολλοί μας λένε να ξεκινήσουμε πάλι. Κυρίως γυναίκες που ζουν μόνες». Ο Άγγελος είχε ξεκινήσει περιπολίες με ακόμη τρεις, ένας εκ των οποίων συνταξιούχος αστυνομικός και αυτός από το χωριό. Δύο αυτοκίνητα, ασύρματοι, «ενημερώσαμε κανονικά την αστυνομία» και με βάρδιες τη νύχτα περιπολίες. «Το είχαμε ξεκινήσει σαν δοκιμή επειδή το ήθελε ο κόσμος. Αστυνομία δεν έχει πια στο χωριό», εξηγεί ο Άγγελος στο VICE Greece.

Το ίδιο έγινε και σε άλλα χωριά στην περιοχή. Στην Κοίμηση, στα Χρυσοχώραφα. Όπου η αστυνομία απλώς κάνει περιπολίες. Ασφαλώς λιγότερες απ’ ότι η «κοινοτική security». Και κάπως έτσι «αν δεις κάτι, η αστυνομία σου λέει μην ανακατεύεσαι. Εάν όμως βρεις κάποιον να κλέβει, φωνάζεις τα δικά σου άτομα. Η αστυνομία δεν μπορεί να βοηθήσει». Είναι ένας παλιός «κοινοτικός φύλακας», ο οποίος αισθάνεται ότι ουσιαστικά έχει πάρει το νόμο στα χέρια του.

Περισσότερα από το VICE

Από τον Σακχαρώδη Διαβήτη στα Ρινγκ και Από το Κιλκίς στην Αμερική

Νέοι Άνθρωποι με Καρκίνο Εξηγούν πώς Ισορροπούν Μεταξύ Ασθένειας και Σεξουαλικής Ζωής

«Το Inbox του Ιnsta του, Θυμίζει Site Πορνό» - Πώς Είναι να Έχεις Σχέση με (Γνωστό) Έλληνα Rapper