Είναι πλέον αποδεκτό ακόμα και για τον πιο ρομαντικό ποδοσφαιρόφιλο: στο ελληνικό ποδόσφαιρο τα στημένα ματς είναι μια ιδιαίτερα διαδεδομένη κατασταση. Και αν αυτό ήταν κάτι που όλοι μπορούσαμε να υποψιαστούμε παρακολουθώντας ποδόσφαιρο, το εισαγγελικό πόρισμα αναφορικά με την υπόθεση των στημένων αγώνων, που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, ήρθε απλά για να επιβεβαιώσει ένα κοινό μυστικό. Ήταν πριν από δεκαπέντε χρόνια περίπου όταν είχαν βγει στον Τύπο διάφοροι ηχογραφημένοι διάλογοι ανάμεσα σε προέδρους ομάδων, οι οποίοι μιλούσαν μεταξύ τους για επηρεασμούς διαιτητών και χειραγωγημένα παιχνίδια. Εκείνη η υπόθεση ωστόσο, η οποία έμελλε να μείνει στην ιστορία ως η υπόθεση της «παραγκας του ελληνικού ποδοσφαίρου», δεν είχε κάποια συνέχεια πέρα από τα συγκεκριμενα ηχητικά αποσπάσματα. Σήμερα, ο χάρτης του ελληνικού ποδοσφαίρου έχει αλλάξει εντελώς. Νέα πρόσωπα, νέα γήπεδα, εντελώς άλλες ομάδες απαρτίζουν το ποδοσφαιρικό σκηνικό σε σχέση με την εποχή της «παράγκας». Ωστόσο, κάποια πράγματα φαίνεται πως έχουν παραμείνει απελπιστικά ίδια καθώς τα στημένα παιχνίδια παραμένουν μια πάγια πραγματικότητα.

Ο κοριός της ΕΥΠ «έπιασε» πλήθος συζητήσεων ανάμεσα σε ανθρώπους του ποδοσφαίρου περί στημένων αγώνων. Στη σχετική εισαγγελική πρόταση για το ποιοί από αυτούς πρέπει να παραπεμφθούν σε δίκη αναφέρονται συνολικά 93 ονόματα, ενώ ταυτόχρονα «τρέχει» και η υπόθεση της «εγκληματικής οργάνωσης», η οποία αν και είναι άμεσα συνδεδεμένη με αυτή των στημένων αγώνων, πρόκειται για μια υπόθεση με πιο αναβαθμισμένες κατηγορίες. Πρόσωπα από όλα τα πόστα του ποδοσφαίρου όπως ιδιοκτήτες ομάδων, διαιτητές, προπονητές, ποδοσφαιριστές, μάνατζερ ποδοσφαιριστών, μπουκμέικερς, ακόμα και (φαινομενικά) απλοί παίκτες στοιχήματος, σύντομα αναμένεται να περάσουν το κατώφλι των δικαστικών αιθουσών. Το κουβάρι του μεγαλύτερου σκανδάλου στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου έχει αρχίσει ήδη να ξεδιπλώνεται και μια δικαστική υπόθεση με ποδοσφαιρικό ενδιαφέρον μόλις ξεκινάει.

Όλα αυτά βέβαια, δεν έσκασαν ακριβώς και σαν κεραυνός εν αιθρία. Διάφορα «περίεργα» πράγματα που μπορούσε να τα αντιληφθεί ακόμα και μικρό παιδί λάμβαναν χώρα μπροστά στα μάτια όλων όσων βλέπαμε μπάλα. Κανείς ωστόσο δεν μιλούσε δημόσια γι' αυτά διότι τίποτα δεν μπορούσε να αποδειχθεί.

Ο Πέτρος Κωνσταντινέας ήταν διαιτητής επί χρόνια στο υψηλότερο επίπεδο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Η ποδοσφαιρική σεζόν 2011-2012 ήταν και η τελευταία του καθώς μετά το τέλος της αποσύρθηκε από την διαιτησία. Στα μέσα εκείνης της σεζόν, άγνωστοι έκαψαν το αρτοποιείο που είχε στην Καλαμάτα. Λίγες μέρες πριν από τον εμπρησμό, επίσης άγνωστοι είχαν σπάσει με πέτρες τα τζάμια του αρτοποιείου. Στην σχετική κατάθεσή του στην αστυνομία, ο Κωνσταντινέας είχε επιβεβαιώσει τις φήμες που ήθελαν αυτή την κίνηση να είναι κομμάτι ενός εκβιασμού από ανθρώπους του ποδοσφαίρου για να διαιτητεύσει σύμφωνα με τα συμφέροντά τους. Τότε, η υπόθεση δεν είχε προχωρήσει, καθώς περαιτέρω στοιχεία δεν υπήρχαν. Σήμερα, η υπόθεση του εμπρησμού του αρτοποιείου του Κωνσταντινέα βρίσκεται μέσα στον εισαγγελικό φάκελο της υπόθεσης για την «εγκληματική οργάνωση» του ποδοσφαίρου. Πάω στο γραφείο του προκειμένου να κάνουμε μια συζήτηση για το ελληνικό ποδόσφαιρο και να μου μιλήσει από την οπτική γωνία ενός ανθρώπου που τα έχει ζήσει από μέσα.

Πλέον, ο Πέτρος Κωνσταντινέας είναι βουλευτής Μεσσηνίας καθώς στις πρόσφατες εκλογές, το όνομά του βρέθηκε στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ. Καθώς βρίσκομαι στο γραφείο του και λέμε τις πρώτες αναγνωριστικές κουβέντες, σκέφτομαι πως αν δεν ήξερα πως βρίσκομαι σε γραφείο βουλευτή και έπρεπε να μαντέψω σε τι χώρο βρίσκομαι, είναι δεδομένο πως θα μάντευα πως πρόκειται για το γραφείο ενός ανθρώπου του ποδοσφαίρου. Η ατμόσφαιρα στο γραφείο του Κωνσταντινέα «μυρίζει» ποδόσφαιρο. Οι συζητήσεις ανάμεσα στον ίδιο και τους ανθρώπους του γραφείου του περιστρέφονται γύρω από ποδοσφαιρικά θέματα, ακόμα και όταν μπαίνει μέσα ο εργαζόμενος από το κυλικείο για να φέρει τους καφέδες, οι δύο τους κάνουν ένα μίνι σχολιασμό της αθλητικής επικαιρότητας.

«Συνεχίζω να υπηρετώ το ποδόσφαιρο αλλά από άλλο πόστο», μου λέει και μου επιβεβαιώνει πως νιώθει περισσότερο κομμάτι της μπάλας παρά της πολιτικής. «Όσον αφορά την συζήτηση που θα κάνουμε, πιο πολύ με ενδιαφέρει η ιδιότητα σου σαν ανθρώπος του ποδοσφαίρου παρά σαν βουλευτής», του λέω. Το καταλαβαίνει και συμφωνεί. Ακούγοντάς τον να μιλάει για το ελληνικό ποδόσφαιρο, νιώθω πως ο τόνος της φωνής του κρύβει μια ανακούφιση για το ότι έφυγε από αυτόν τον χώρο αλλά ταυτόχρονα και μια ικανοποίηση για το ότι πλέον κατέχει μια θεσμική θέση, που του δίνει την πολυτέλεια να δράσει ενάντια σε όλα τα κακώς κείμενα του ποδοσφαίρου.

VICE: Τι πάει στραβά λοιπόν με το ελληνικό ποδόσφαιρο;
Πέτρος Κωνσταντινέας: Το κυριότερο ζήτημα είναι η ΕΠΟ (Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία). Πρόκειται για ό,τι πιο διαβρωμένο μπορείς να φανταστείς. Οι άνθρωποι της ΕΠΟ βρίσκονται κάθε μέρα στα δικαστήρια και ανεβοκατεβαίνουν τα σκαλιά της Ευελπίδων. Υπάρχουν άνθρωποι μέσα στην ΕΠΟ που έχουν τις ίδιες θέσεις εδώ και 30 χρόνια και μάλιστα χωρίς μισθό. Τόσο πολύ αγαπάνε το ποδόσφαιρο άραγε; Σκέψου ότι έχουν διαμορφώσει έτσι τους κανονισμούς που αν ένας διαιτητής ή ένας ποδοσφαιριστής κάνει καταγγελία πως ένα παιχνίδι είναι στημένο, τότε είναι σαν να μην την έκανε ποτέ. Πρέπει να κάνουν καταγγελίες πάνω από δύο άνθρωποι για να ασχοληθούν οι αρμόδιες αρχές. Διαφορετικά, μια καταγγελία είναι σαν να μην έχει γίνει! Στο εξωτερικό αν κάποιος πει ότι το ματς είναι στημένο, ξεκινάει αμέσως έρευνα. Εδώ πρέπει να το πουν από δυο άτομα και πάνω για να ξεκινήσει έρευνα. Από εκεί να καταλάβεις.

Γιατί ισχυρίζεσαι ότι η ΕΠΟ δεν θέλει να φτιάξει το ελληνικό ποδοσφαίρο;
Οι κακές γλώσσες λένε πως δεν θέλει επειδή είναι υποχείριο των μεγάλων προέδρων. Γιατί μέσω της ΕΠΟ μπορούν να ελέγχουν την διαιτησία, τις αποφάσεις, τα λεφτά που διαχειρίζεται η ΕΠΟ. Οι διαιτητές ας πούμε είναι απλήρωτοι από τον Αύγουστο. Τα λεφτά για τους διαιτητές όμως η ΕΠΟ τα έχει στα ταμεία της από την αρχή της χρονιάς. Γιατί οι διαιτητές είναι απλήρωτοι; Η ΕΠΟ κρατάει τα λεφτά. Τι τα κάνει άραγε;

Πάντως, αυτό που λες για ανθρώπους που δεν έχουν καν έσοδα και παρ' όλα αυτά βρίσκονται σε κομβικές θέσεις δεν ισχύει μόνο για την ΕΠΟ. Και πάρα πολλοί πρόεδροι ομάδων έχουν αυτό το χαρακτηριστικό.
Μέσα στο ποδόσφαιρο υπάρχουν οι άνθρωποι-πιλότοι. Άνθρωποι που τους βάζουν κάποιοι αλλοι για να κάνουν τις δουλειές τους. Βρίσκονται εκεί για να ξεπλένουν χρήματα, για να επηρεάζουν καταστάσεις, ακόμα και για να κάνουν δουλειές για άλλες ομάδες. Έχουμε φτάσει στο σημείο να βλέπουμε προέδρους, οι οποίοι είναι ανεπάγγελτοι. Δεν κάνουν καν φορολογική δήλωση και έχουν ομάδες.

Αξίζει όμως να είσαι απλά άνθρωπος-πιλότος και να εκτείθεσαι για να βγάζουν λεφτά άλλοι; Οι «άνθρωποι-πιλότοι» πως βγάζουν λεφτά;
Από παντού βγάζουν λεφτά. Από το στοίχημα, από μαύρο χρήμα, από παντού. Άλλωστε, δεν είναι το χρήμα το μόνο τους όφελος. Ένας πρόεδρος μιας μικρής επαρχιακής ομάδας μπορεί να επηρεάζει κοινωνίες με αυτή του την ιδιότητα. Στην επαρχία, τους προέδρους των ομάδων τους κοιτάνε σαν θεούς. Πριν από δύο χρόνια, είχα πάει στην Αγγλία και βρέθηκα σε ένα παιχνίδι της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Στην κερκίδα που καθόμουν, βρισκόταν ανάμεσά μας ένας από τους μεγαλύτερους μετόχους της Μάντσεστερ και κανείς δεν τον ήξερε. Είχε πάει με την συγκοινωνία στο γήπεδο, κάθισε ανάμεσά μας και μετά κάποιος μας είπε ότι είναι μέτοχος της Μάντσεστερ. Στην Ελλάδα δεν συμβαίνει αυτό. Στην Ελλάδα όποιος ασχολείται με το ποδοσφαίρο δεν το κάνει μόνο για τα λεφτά αλλά κυρίως για την αναγνωρισιμότητα και για να επηρεάζει καταστάσεις.

Ένας μεγαλοεπιχειρηματίας όμως που ασχολείται με το ποδοσφαίρο αγοράζοντας μια ομάδα γιατί να θέλει να μπλέξει με τέτοιους τύπους; Έναν επιχειρηματία δεν τον συμφέρει να είναι υγιές το ποδοσφαίρο και όχι να είναι κάτι που θυμίζει οργανωμένο έγκλημα;
Δεν ακολουθούν όλοι οι επενδυτές αυτή την τακτική. Ελάχιστοι όμως από αυτούς που δεν την ακολουθούν μένουν τελικά στο ποδοσφαίρο. Όσοι την ακολουθούν, επιλέγουν να συναναστραφούν με τους συγκεκριμένους ανθρώπους γιατί είναι πρόσωπα-κλειδιά μέσα στο ποδόσφαιρο. Ξέρουν κόσμο, γνωρίζουν αυτούς που πρέπει. Για να σου δώσω να καταλάβεις, είναι σαν βαποράκια που δουλεύουν για τους εμπόρους. Είναι σαν αυτό που ακούμε σε πολλές περιπτώσεις ναρκωτικών: το βαποράκι πιάνεται με ναρκωτικά και πάει φυλακή αλλά σπάνια πιάνεται ο μεγαλέμπορας. Το αντίστοιχο γίνεται και στην μπάλα. Υπάρχουν οι «μεγαλέμποροι» που ασχολούνται με μεγάλες ομάδες και ψάχνουν να βρουν τα «βαποράκια» που έχουν μικρότερες ομάδες, τα οποία θα κάνουν την δουλειά γι' αυτούς και αν χρειαστεί θα πληρώσουν και το τίμημα αντί για αυτούς…

Τα «βαποράκια» κάνουν αυτή την συμφωνία γνωρίζοντας ότι κάποια στιγμή ίσως και να πληρώσουν το τίμημα αντί των «εμπόρων»;
Όχι, νομίζουν ότι θα είναι αιώνια σε μια ομάδα και θα απολαμβάνουν δόξα. Γι' αυτό και πολλές φορές την πατάνε. Γιατί δεν καταλαβαίνουν τον ρόλο τους. Βέβαια μπορεί να μετακινηθούν και σε άλλο στρατόπεδο, έτσι; Δεν είναι άλλωστε άνθρωποι που θα εξυπηρετούν συνέχεια κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα.

Υπάρχουν με άλλα λόγια δυο στρατόπεδα «εμπόρων» που συγκρούονται και οι παράγοντες μικρών ομάδων που μετακινούνται από το ένα στρατόπεδο στο άλλο ανάλογα με το ποιός είναι πιο δυνατός ή τι συμφωνία έχει γίνει;
Ναι, κάπως έτσι. Μπορεί να είναι και τρία στρατόπεδα ή και τέσσερα θεωρητικά. Εντάξει, ξέρουμε ποιός έχει το κύριο στρατόπεδο αυτόν τον καιρό. Αλλά αυτά θα τα πω στον εισαγγελέα όταν πρέπει.

Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή σε όλους όσους εμπλέκονται με το ποδόσφαιρο; Κάθε παράγοντας, κάθε διαιτητής και κάθε παίκτης ξέρει τι συμβαίνει παρασκηνιακά;
Ε, οι περισσότεροι γνωρίζουν αλλά δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Εγώ όσο ήμουν διαιτητής αντιστεκόμουν σε αυτό το κύκλωμα. Και άλλοι άνθρωποι, όχι μόνο εγώ. Μια φορά είχε έρθει ένας πρόεδρος ομάδας Α' Εθνικής, από αυτούς που στους παρομοίασα πριν με βαποράκια, και μου είχε πει: «Ρε Πετράκη, μην το τραβάς και εσύ. Αφού είσαι καλό παιδί άσε να τον πιάσουμε να ηρεμήσει». Και εγώ απαντούσα: «Γιατί; Χρωστάω τίποτα σε κάποιον από εσάς;».

Σε ποιον αναφερόταν;
Σε κάποιον που είχε τσαντιστεί με το γεγονός ότι δεν σφύριζα τα παιχνίδια έτσι ώστε να τον ευνοώ. Υπήρχαν πάντως και παράγοντες που εκτιμούσαν το ότι δεν επηρεαζόμουν. Κάποιος μάλιστα μου είχε πει κάποτε ότι εκνευρίζεται που με ορίζουν σε παιχνίδια που η ομάδα του παίζει εντός έδρας. Γιατί είναι συνηθισμένο οι διαιτητές να ευνοούν τους γηπεδούχους ενώ εγώ έπαιζα 50-50. Μου έλεγε: «Ρε Πέτρο εσένα σε θέλω στα εκτός έδρας ματς. Να γλιτώσω έναν διαιτητή που θα σφυρίξει υπέρ της έδρας και να έχω εσένα που θα το παίξεις δίκαια. Στο εντός έδρας τι να σε κάνω ρε γαμώτο, να με σφυρίζεις 50-50 μέσα στο γήπεδο μου;».

Εσένα σε έχουν προσεγγίσει για να επηρεάσουν την διαιτησία σου σε κάποιο ματς;
Εννοειται…

Σου έχουν προσφέρει λεφτα;
Όχι, δεν είχε νόημα να το κάνουν. Προσπάθησαν να με επηρεάσουν στο μιλητό. Οι παράγοντες ξέρουν ποιοί διαιτητές παίρνουν λεφτά και ποιοί όχι.

Υπάρχουν δηλαδή «στημένοι» διαιτητές χωρίς να παίρνουν λεφτά;
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες διαιτητών. Υπάρχει ο διαιτητής που «τα παίρνει». Ο δόλιος διαιτητής. Γιατί για εμένα δεν υπάρχουν καλοί και κακοί διαιτητές. Όλοι οι διαιτητές μπορεί να βρεθούν σε καλή και κακή μέρα. Υπάρχουν δόλιοι και μη δόλιοι διαιτητές. Ο δόλιος διαιτητής είναι που μπήκε στην διαιτησία απλά για να στήσει ματς και να αρπάξει όσα πιο πολλά λεφτά μπορεί. Υπάρχει ο διαιτητής που βρίσκεται εκεί για βιοποριστικούς λόγους. Αυτός απλά σκύβει το κεφάλι και προσαρμόζεται στη δύναμη του ισχυρού. Αυτόν δεν χρειάζεται να τον πιάσει κανείς. Τον πιάνουν έμμεσα. Και υπάρχουν και οι «Τσε Γκεβάρα». Αυτοί που αντιστέκονται. Και οι οποίοι δυστυχώς είναι λίγοι και τρώνε ξύλο, τους βάζουν βόμβες και τους κυνηγάνε. Εγώ και η οικογένειά μου περάσαμε απίστευτη ψυχολογική φθορά. Άσε την υλική ζημιά που πάθαμε, αυτό δεν με νοιάζει. Η ψυχολογική φθορά ήταν τεράστια. Για μένα, όλοι έλεγαν: «Καλό παιδί αλλά μιλάει πολύ».

Ποιά είναι η διαδικασία για να στηθεί ένα ματς;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να στήσεις ένα ματς. Ο παραδοσιακός τρόπος με το «λάδωμα» του διαιτητή είναι ξεπερασμένος πια. Πλέον, μπορεί να είναι στημένος ένας παίκτης και να μην το ξέρει καν ο διπλανός του. Ή να είναι στημένος ένας παίκτης που θα μπει αλλαγή. Ή ο προπονητής και να καθοδηγήσει την ομάδα έτσι ώστε να χάσει.

Εσύ έχεις διαιτητεύσει ποτέ κάποιο παιχνίδι που να είναι στημένοι οι παίκτες;
Ναι, πολλές φορές. Υπάρχουν και παιχνίδια που είναι στημένα με τόσο καλό τρόπο που δεν πάει καν το μυαλό σου. Πριν από μερικά χρόνια είχα διαιτητεύσει ένα παιχνίδι, που δεν μπορούσα να φανταστώ ότι ήταν στημένο. Πολύ τρέξιμο από τους παίκτες, γκολ και από τις δυο ομάδες, εναλλαγή του σκορ, οι τερματοφύλακες έκαναν κάτι απίστευτες αποκρούσεις. Τελείωσε το ματς και ήμουν γεμάτος με το ματς που είχε γίνει. Δύο μήνες μετά πάω σε ένα σεμινάριο διαιτησίας και μας ενημερώνουν ότι το συγκεκριμένο παιχνίδι βρίσκεται στους φακέλους της UEFA σαν στημένο. Και μάλιστα σημειωμένο με κόκκινο χρώμα. Δεν υπήρχε απλά υποψία δηλαδή, ήταν δεδομένο πως το ματς είχε στηθεί. Δεν το πίστευα. Κοιταζόμασταν μεταξύ μας οι διαιτητές που ήμασταν σε αυτό το ματς και είχαμε μείνει με ανοιχτό το στόμα. Λέγαμε: «Μα καλά, είναι δυνατόν να έχει στηθεί αυτο το ματς;».

Έχει τύχει να το καταλάβεις την ώρα του αγώνα ότι είναι στημένο ένα ματς;
Ναι, έχει τύχει και αυτό. Θυμάμαι ένα ματς που υπήρχαν παίκτες που δεν έτρεχαν, δεν μάρκαραν, ήταν στημένοι. Και υπήρχαν και συμπαίκτες τους που δεν ήταν στημένοι και έτρεχαν και για τους άλλους. Έτρεχαν για να καλύψουν και τα κενά που άφηναν αυτοί που τα είχαν πιάσει και πάνω στην ένταση της στιγμής φώναζαν σε εμένα, διαμαρτύρονταν για αυτά που σφύριζα. Κάποια στιγμή πιάνω έναν παίκτη και του λέω: «Χαλάρωσε, δεν αξίζει. Δεν βλέπεις τι γίνεται δίπλα σου;».

Έχει τύχει να το καταλάβεις και με διαιτητές; Να είναι για παράδειγμα στημένος κάποιος επόπτης σε ένα παιχνίδι που σφυρίζεις εσύ;
Αυτό δεν θα το πω ποτέ σε δημοσιογράφο. Υπάρχουν διαιτητές που διαρρέουν τέτοια πράγματα σε δημοσιογράφους. Είναι αυτοί που θέλουν να βγάλουν την ουρά τους απ' έξω. Θέλουν να καλυφθούν για να μην κατηγορηθούν αυτοί. Γι' αυτό τον λόγο εγώ δεν θα μιλήσω ποτέ σε δημοσιογράφο για άλλο διαιτητή. Όταν έρθει η ώρα θα τα πω όλα εκεί που πρέπει, στον εισαγγελέα.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.