Το Κέντρο της Αθήνας Πρέπει να Χωρά τα Σινεμά

Πώς θα ήταν μια πόλη χωρίς σινεμά; Το Αττικόν και το Απόλλων της Σταδίου, το Έμπασσυ στο Κολωνάκι, το Πτι Παλαί στο Παγκράτι, το Σινέ Όσκαρ στα Πατήσια, το Άστρον στους Αμπελόκηπους που χάσκουν σαν μαύρες τρύπες, μας δίνουν να καταλάβουμε τι σημαίνουν κλειστά σινεμά. Και τώρα, το Άστορ, το Ιντεάλ και η Ίριδα είναι οι επόμενοι ιστορικοί κινηματογράφοι που απειλούνται.

Το κέντρο της Αθήνας κινδυνεύει σοβαρά να μείνει χωρίς τα κινηματογραφικά του τοπόσημα, χωρίς τα σινεμά που όλοι έχουμε καταφύγει κατά καιρούς για να πατήσουμε παύση στην πραγματικότητα, όταν αυτή δεν αντέχεται.

Μοιάζει λες και το μοναδικό soundtrack της ζωής του κέντρου θα είναι σε λίγο καιρό, ο ήχος από τις βαλίτσες των τουριστών που θα μπαίνουν σε ένα ακόμη ξενοδοχείο, μη γνωρίζοντας ότι το συνεδριακό κέντρο της νεόδμητης μονάδας ήταν το Ιντεάλ, ένα εμβληματικό σινεμά 100 ετών.

Για όσους μπορεί να μην το γνωρίζουν, τα κτίρια που στεγάζουν το Ιντεάλ και το Άστορ ανήκουν στον ΕΦΚΑ. Πριν λίγες εβδομάδες, το κτίριο του Ιντεάλ κατέληξε να δοθεί για εκμετάλλευση σε ξενοδοχειακή εταιρεία, η οποία έκανε γνωστή την πρόθεσή της να το μετατρέψει σε ξενοδοχείο και τον κινηματογράφο σε συνεδριακό κέντρο. Επίσης, το κτίριο του Άστορ θα «αξιοποιηθεί» από τον ΕΦΚΑ, χωρίς καμία δέσμευση ότι θα παραμείνει κινηματογράφος.

Η Ίριδα, θρυλική κινηματογραφική αίθουσα και χώρος προβολών, δράσεων και σεμιναρίων του Πολιτιστικού Ομίλου του Πανεπιστημίου Αθηνών, επίσης κινδυνεύει να σταματήσει τη λειτουργία της, μετά το νομοσχέδιο της κυβέρνησης που προβλέπει την κατάργηση της αυτοτελούς νομικής προσωπικότητας της Πανεπιστημιακής Λέσχης του ΕΚΠΑ.

Στη σκιά αυτών των εξελίξεων, χθες, παρά τον βροχερό καιρό, χιλιάδες άνθρωποι έδωσαν ραντεβού στη στοά Κοραή, στην Πανεπιστημίου και την Ακαδημίας στηρίζοντας έμπρακτα τη διάσωση των τριών ιστορικών χώρων πολιτισμού. Το νοητό τρίγωνο που ενώνει το Άστορ, το Ιντεάλ και την Ίριδα ήταν από νωρίς το απόγευμα γεμάτο μουσικές, δωρεάν προβολές στα τρία σινεμά και την Πλατεία Κοραή, κόσμο που μπαινόβγαινε στις αίθουσες και υπέγραφε υπέρ της διατήρησης στη ζωή των τριών εμβληματικών κινηματογράφων.

Στην ουσία, όσοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα –με τους περισσότερους/ες να είναι κάτω των 30– είπαν ένα ηχηρό «όχι» στην αλλαγή της φυσιογνωμίας της πόλης. «Τα σινεμά μας, η πόλη μας» δεν είναι ένα κούφιο σύνθημα, αλλά αποτυπώνει την πραγματικότητα μιας Αθήνας που γίνεται όλο και πιο αβίωτη για τους κατοίκους της. Οι εμβληματικοί κινηματογράφοι της πόλης είναι ένα από τα τελευταία μας οχυρά.

Δύο από τις προσωπικές αγαπημένες μου ταινίες για φέτος ήταν το “The Fabelmans’’ του Στίβεν Σπίλμπεργκ και το ‘’Babylon’’ του Ντάμιεν Σαζέλ. Και τα δύο με διαφορετικό τρόπο έχουν στον πυρήνα τους τον ίδιο τον κινηματογράφο και τη σινεφιλία.

Μάλιστα, ο ίδιος ο Σπίλμπεργκ εμφανίζεται στην αρχή της αρκετά αυτοβιογραφικής ταινίας του, που εξιστορεί πώς ερωτεύτηκε το σινεμά και επέλεξε από έφηβος να βλέπει τον κόσμο μέσα από την κινηματογραφική κάμερα, και ευχαριστεί το κοινό που ήρθε να δει το φιλμ του στο φυσικό του περιβάλλον, τη σκοτεινή αίθουσα.

Εννοείται ότι θυμάμαι πως το “Fabelmans’’ το είχα δει σε ένα από τα σινεμά των παιδικών μου χρόνων, το Νιρβάνα των Αμπελοκήπων και το “Babylon’’ στο Ιντεάλ, που κινδυνεύει να πάψει να υπάρχει.

Το κέντρο μετατρέπεται σταθερά σε ένα θεματικό πάρκο ξενοδοχειακών μονάδων, συνεδριακών κέντρων και φασόν χώρων εστίασης χωρίς τον παραμικρό χαρακτήρα, ελκυστικό, ίσως μόνο σε όσους έρχονται να περάσουν ένα προβλέψιμο τετραήμερο πριν φύγουν για διακοπές στα νησιά.

Ωστόσο, αν κάποιος ρωτούσε τους ίδιους τους τουρίστες, είμαι σίγουρη ότι στους περισσότερους θα φαινόταν αδιανόητο ένας κινηματογράφος 100 ετών να μετατραπεί σε συνεδριακό κέντρο. Στη χώρα τους δεν νομίζω ότι θα συνέβαινε εύκολα κάτι αντίστοιχο, αφού ακόμα και οι ιστορικοί κινηματογράφοι που δεν μπορούν για αντικειμενικούς λόγους να συνεχίσουν την κανονική λειτουργία τους, συνήθως παραμένουν ως έχουν και πραγματοποιούν επετειακές προβολές.

Πριν κάποιους μήνες, επισκέφτηκα ένα από τα παλαιότερα σινεμά της Βουδαπέστης, το οποίο έχει μείνει άθικτο, λειτουργεί ως μπαρ και διοργανώνει προβολές. Και φυσικά είναι πόλος έλξης για τους τουρίστες. Οι περισσότεροι επισκέπτες δεν ενδιαφέρονται για μια πόλη, στην οποία έχουν γκρεμιστεί όλα τα τοπόσημα που λένε την ιστορίας της.

Το Ιντεάλ, το Άστορ και όλα τα σινεμά του κέντρου και των συνοικιών είναι η ζωντανή ιστορία της πόλης και των κατοίκων της. Στις οθόνες τους μπορούμε να φανταστούμε να προβάλλονται οι δικές μας ιστορίες, τα περισσότερο ή λιγότερο κινηματογραφικά σκηνικά που έχουμε ζήσει στη σκοτεινή αίθουσα.

Δεν χρειάζεται να πούμε για εκείνη τη φορά που δεν μπορούσες να παρακολουθήσεις την ταινία στον εξώστη του Ιντεάλ, γιατί σκεφτόσουν πότε θα φιληθείτε πρώτη φορά, ή για τότε που πήγες μόνη σινεμά, όταν απλώς δεν γινόταν να μείνεις σπίτι ή για τη μέρα που είδες στη μεγάλη οθόνη την ταινία που σου άλλαξε τη ζωή.

Ο καθένας έχει δεκάδες ιστορίες να διηγηθεί για τις ταινίες που έχει παρακολουθήσει και ακόμα περισσότερες για τις «ταινίες» που έχει ζήσει στα σινεμά του κέντρου. Και είναι πολύ προσωπικές και πολύ δικές του.

Όπως ένας φίλος που μου έλεγε χθες, περιμένοντας να αρχίσει το «Ποίηση χωρίς τέλος» του Χοδορόφσκι (πρόλαβα το τελευταίο και εκατοστό δελτίο εισόδου σε μια αισιόδοξα μεγάλη ουρά), ότι το 2009, 20 χρονών, ερχόταν σε όλες τις προβολές της Ίριδας και βοηθούσε στην επισκευή των κόκκινων καθισμάτων της. «Δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν θα ξανάρθω».

Το Ιντεάλ, το Άστορ και το Ίριδα πρέπει να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, όχι για λόγους νοσταλγίας ή ρομαντισμού, όχι για το παρελθόν, αλλά για τα όσα έχουμε ακόμα να ζήσουμε μαζί τους. Τα σινεμά της Αθήνας είναι η ταυτότητά μας, είναι η ποιότητα ζωής μας, είναι η πολιτιστική μας φυσιογνωμία. Και η πόλη δεν έχει το περιθώριο να χάσει ούτε μια αίθουσα ακόμα.

Ακολουθήστε την Ντιάννα Βασιλείου στο Instagram.

Περισσότερα από το VICE

«Δεν Αναγνώριζα τον Εαυτό μου στον Καθρέφτη»: Ο Ανδρέας Περιγράφει Πώς Είναι να Ζεις με Αποπροσωποποίηση

Οι Άνθρωποι που Χαράσσουν τα Μονοπάτια στα Τζουμέρκα Είναι Case Study

«Δεν την Απατούσε, Πήγαινε στο Σουβλατζίδικο» - Μία Ιδιωτική Ντετέκτιβ Θυμάται Παρακολουθήσεις

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.