Το 3D Printing Είναι η Επόμενη Βιομηχανική Επανάσταση

Οδηγείς στην Κηφισίας και ξαφνικά η μηχανή σβήνει. Καλείς την οδική βοήθεια, καλώς εχόντων των πραγμάτων έρχεται, σε μαζεύει και καταλήγεις στο συνεργείο. Εκεί σου ανακοινώνουν ότι έχει χαλάσει το τάδε και θα χρειαστείς το ανάλογο ανταλλακτικό. Το οποίο, βέβαια, δεν υπάρχει στην Ελλάδα και το οποίο μάλλον θα κάνει και 2 εβδομάδες να έρθει. Τι να κάνεις, πολλές επιλογές δεν έχεις. Αναγκαστικά συγκοινωνίες και ποδαράτο για τις επόμενες 15 ημέρες.

Σε μερικά χρόνια από τώρα όμως, όσο ακραίο κι αν σου ακούγεται, τα πράγματα θα είναι πολύ πιο απλά και λιγότερο χρονοβόρα: αν χρειάζεσαι κάτι, όπως π.χ. το ανταλλακτικό που λέγαμε, απλώς θα στο εκτυπώνουν επί τόπου, χωρίς εργοστάσια, καλούπια ή ό,τι άλλο χρειαζόταν μέχρι σήμερα, αρκεί να υπάρχει ένα ηλεκτρονικό τρισδιάστατο σχέδιο. Και εσύ μετά, θα μπορείς να συνεχίσεις από εκεί που έμεινες.

Το 3D printing δεν είναι κάτι καινούργιο - εφευρέθηκε το 1984 από τον Chuck Hull, ο οποίος θεωρείται ο πατέρας της στερεολιθογραφίας. Ήδη χρησιμοποιείται για την παραγωγή πολλών και διαφορετικών αντικειμένων, από μέρη αυτοκινήτων μέχρι και την δημιουργία τεχνητών ανθρώπινων οργάνων για μοσχεύματα. Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσίευμα της Guardian, μέχρι το 2020, το 3D printing προβλέπεται να εξελιχθεί σε παγκόσμια βιομηχανία αξίας 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξουν ριζικές αλλαγές στον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής και του διεθνούς εμπορίου. Για να αντιληφθούμε τις επιπτώσεις που θα έχει η τρισδιάστατή εκτύπωση στην καθημερινότητά μας γράφει ο Jim Chalmers της Guardian, «αρκεί να αναλογιστούμε ότι σε λιγότερο από μία ώρα, ένας εκτυπωτής αξίας 2000 δολαρίων, θα μπορεί να μεταποιήσει μερικά κιλά πλαστικού σε οτιδήποτε, δημιουργώντας κοσμήματα, τέχνη, μέχρι και εργαλεία ζαχαροπλαστικής».

Εχθές το απόγευμα συνάντησα στην Πραξιτέλους τον Κωνσταντίνο και τον Στάθη Πανιτσίδη, που είναι από τους λίγους που ασχολούνται με την τρισδιάστατη εκτύπωση στην Ελλάδα. Αφορμή, παραδόξως, στάθηκε το εργασιακό αδιέξοδο στο οποίο τους οδήγησε η κρίση. «Τα παλιά, κλασικά επαγγέλματα έχουν κορεστεί. Πρέπει να δημιουργηθούν καινούργια. Tο ψάξαμε πολύ, είδαμε τις μελλοντικές εφαρμογές που μπορεί να έχει η συγκεκριμένη τεχνολογία και αποφασίσαμε να ρισκάρουμε», υποστηρίζει ο Στάθης. «Θέλαμε να ασχοληθούμε με κάτι καινοτόμο, έτσι φτιάξαμε την Solid 3D Printing and Scanning».

Ο Κωνσταντίνος και ο Στάθης μου μίλησαν ένα ολόκληρο απόγευμα για την τεχνολογία του 3D printing, τις άπειρες εφαρμογές που μπορεί να έχει, μου εξήγησαν τους λόγους για τους οποίους πιστεύουν ότι θα φέρει την επόμενη βιομηχανική επανάσταση, με «σάρωσαν» για να φτιάξουν το τρισδιάστατο ομοίωμά μου -που θα είναι έτοιμο την επόμενη εβδομάδα- και μου τύπωσαν κι ένα τρισδιάστατο minion απ' το "Despicable Me 2" σε 28 λεπτά. Και, μπορώ να πω ότι πέρασα ένα πολύ ενδιαφέρον απόγευμα.

VICE: Τι ακριβώς είναι το 3D printing;

Κωνσταντίνος Πανιτσίδης: Το 3D printing είναι μια διαδικασία παραγωγής αντικειμένων, η οποία λειτουργεί «προσθετικά». Διαφέρει από τον παραδοσιακό τρόπο κατασκευής, διότι, ενώ παλιότερα παίρναμε ένα μεγάλο κομμάτι και αφαιρούσαμε υλικό μέχρι να έχουμε αυτό που θέλαμε, π.χ. πέτρα, ξύλο κλπ, τώρα ξεκινάμε από έναν άδειο θάλαμο και προσθέτουμε υλικό για να φτάσουμε στο τελικό αντικείμενο. Για να δημιουργήσεις ένα τρισδιάστατο αντικείμενο, στέλνεις ένα ψηφιακό αρχείο-σχέδιο στον εκτυπωτή, ο οποίος στη συνέχεια «χτίζει» το αντικείμενο στρώση-στρώση. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως  "additive manufacturing".

Τι υλικά χρησιμοποιεί ένας 3D printer;

Κ.Π.: Κάθε εκτυπωτής χρησιμοποιεί συγκεκριμένα υλικά. Υπάρχουν οι metal printers, οι plastic printers και printers που δουλεύουν με πολυμερή πούδρα (ένα είδος γύψου).

Τι μπορείς να τυπώσεις;

Στάθης Πανιτσίδης: Ό,τι μπορείς να φανταστείς, αρκεί να έχεις ένα ψηφιακό τρισδιάστατο σχέδιο. Οι εφαρμογές είναι άπειρες, διότι ό,τι μπορούμε να σχεδιάσουμε ψηφιακά μπορεί θεωρητικά να περάσει και στην παραγωγή. Μπορείς να φτιάξεις, κρανία, οστά, νάρθηκες, προσθετικά, κοσμήματα, παπούτσια, θήκες κινητού, μακέτες, οδοντόβουρτσες, μπαταρίες. Υπάρχουν εκτυπωτές που βγάζουν μέχρι και σοκολατάκια, και άλλοι που εκτυπώνουν βλαστοκύτταρα.

Άρα ο καθένας μπορεί να παράγει ό,τι θέλει;

Σ.Π.: Μπορεί να παράγει ό,τι μπορεί να σχεδιάσει σε υπολογιστή.

Μπορείς να φτιάξεις και όπλα δηλαδή;

Κ.Π.: Μπορείς, αλλά είναι παράνομο. Πριν τρία χρόνια ένας Αμερικανός έφτιαξε ένα όπλο στο γκαράζ του με 3D printer. Όπως, ήταν αναμενόμενο το State Department κατάσχεσε τα σχέδιά του την επόμενη ημέρα.

Οικονομικά συμφέρει;

Κ.Π.: Προς το παρόν, τουλάχιστον, το 3D printing το χρησιμοποιείς για να φτιάξεις κάτι που δεν υπάρχει σε παραγωγή - ένα σχέδιο δικό σου ή κάτι αγαπημένο που δεν θα το βρεις έτοιμο πουθενά. Ό,τι μπορείς να αγοράσεις από ένα ράφι του σουπερμάρκετ ή ό,τι γενικά παράγεται μαζικά, δεν συμφέρει να το κάνεις με το 3D printing - εκτός αν είσαι tech enthusiast και το κάνεις για σένα. Τα desktop 3d printers εξάλλου δεν έχουν τόση καλή ακρίβεια παραγωγής, αυτή είναι και η βασική τους διαφορά με τους επαγγελματικούς μεγάλους εκτυπωτές.

Τι επιπτώσεις θα έχει αυτή η τεχνολογία στην βιομηχανική παραγωγή;

Κ.Π.: Θα σου πω ένα παράδειγμα που χρησιμοποιώ συχνά όταν μου κάνουν αυτήν την ερώτηση. Όπως μάλλον γνωρίζεις, κάθε αυτοκινητοβιομηχανία έχει μία τεράστια αποθήκη με ανταλλακτικά. Σε δέκα, με δεκαπέντε χρόνια, όλα αυτά θα αντικατασταθούν από 3D printers και ό,τι ανταλλακτικό χρειάζεται, θα εκτυπώνεται επί τόπου. Τέτοιου είδους αλλαγές θα έχουν αποτέλεσμα να αλλάξει δραματικά όλη η εικόνα της βιομηχανίας όπως την ξέρουμε σήμερα. Γι' αυτό και λέμε ότι πρόκειται για επαναστατική τεχνολογία.

Ποιους άλλους τομείς θα επηρεάσει;

Σ.Π.: Επηρεάζει ήδη την οδοντοτεχνική, τη μόδα, την αρχιτεκτονική, την οικοδόμηση σπιτιών, ακόμα και την μαγειρική. Αλλά το πιο συγκλονιστικό από όλα είναι το πώς θα αλλάξει η ιατρική. Το επόμενο βήμα θα είναι η ανασύνθεση ανθρώπινων οργάνων. Αντί να ψάχνεις για συμβατό δωρητή, δηλαδή, θα χρησιμοποιείς τα δικά σου κύτταρα και θα εκτυπώνεις το όργανο αμέσως.

Στην Ελλάδα τι γίνεται με αυτόν τον τομέα; Και σε ποιους απευθύνεστε;

Κ.Π.: Όλο και περισσότεροι υιοθετούν την τεχνολογία, αλλά προς το παρόν με αργούς ρυθμούς. Οι πελάτες μας είναι αρχιτέκτονες, μηχανολόγοι, οδοντρίατροι και γιατροί. Έχουμε και μία καινούργια υπηρεσία, το human scan που πιστεύουμε ότι θα αντικαταστήσει την φωτογραφία: σαρώνουμε κάποιον και τον τυπώνουμε τρισδιάστατα.

Τι σας έχουν ζητήσει μέχρι σήμερα;

Σ.Π.: Κάποια στιγμή είχε έρθει ένα παιδί με ένα προσθετικό πόδι. Ζήτησε να σαρώσουμε το αριστερό του πόδι, για να ετοιμάσουν κάτι σαν καλούπι, προκειμένου να μπορεί να μπαίνει στην θάλασσα το καλοκαίρι. Μία άλλη φορά, μία καθηγήτρια τοξικολογίας, μας έδειξε μια φωτογραφία και μας είπε: έχω αυτό το κύτταρο και θέλω να το τυπώσω. Το πιο περίεργο που μας έχουν ζητήσει είναι οι εξατομικευμένοι δονητές.

Με τα πνευματικά δικαιώματα τι γίνεται; 

Κ.Π.: Αν βγάλεις μια μαζική παραγωγή 100 Mickey Mouse τότε μπορεί να θεωρηθεί copyright abuse, αλλά για ένα ή δύο ή δέκα δεν θα έρθει ο Ντίσνεϊ να σε βρει. Μελλοντικά, λογικά θα αυστηροποιηθεί το καθεστώς που αφορά στα εγκλήματα copyright και θα αρχίσουν να υπάρχουν πνευματικά δικαιώματα για τα ψηφιακά σχέδια. Κατά πόσο, όμως, αυτό θα λειτουργήσει, είναι μια άλλη κουβέντα.

Ζήτηση υπάρχει;

Κ.Π.: Υπάρχουν εβδομάδες που δεν έχει τόση δουλειά και άλλες που δεν προλαβαίνουμε.

Μελλοντικά ποιος είναι ο στόχος με το 3d printing;

Σ.Π.: Αυτή τη στιγμή εξετάζεται η δυνατότητα κατασκευής κτιρίων με 3d printing. Bρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, αλλά κάποτε θα ήθελα να φτιάξω το πρώτο 3d printed κτίριο στην Ελλάδα.

Φωτογραφίες: Βάνια Τέρνερ

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.