Το Ελ Σαλβαδόρ Φυλακίζει τις Γυναίκες που Αποβάλλουν

Το Ελ Σαλβαδόρ είναι μία από τις πέντε χώρες της Λατινικής Αμερικής, μαζί με τη Νικαράγουα, την Ονδούρα, τη Δομινικανή Δημοκρατία και τη Χιλή που δεν επιτρέπουν καμία μορφή άμβλωσης, σε κάθε περίπτωση. Κι έτσι δεκάδες γυναίκες έχουν φυλακιστεί επειδή απέβαλλαν.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, φεμινιστικές ομάδες και ομάδες υπέρ του δικαιώματος της επιλογής άρχισαν μια καμπάνια για την επίσημη απονομή χάριτος σε 17 γυναίκες που έχουν καταδικαστεί για ανθρωποκτονία εξ αμελείας με επιβαρυντικές περιστάσεις μετά την εισαγωγή τους σε δημόσια νοσοκομεία λόγω αποβολής.

Την 1η Απριλίου, οι ακτιβιστές διαμαρτυρήθηκαν στους δρόμους του Σαν Σαλβαδόρ και διοργάνωσαν μια πορεία με σημείο εκκίνησης το Κέντρο Αποκατάστασης Γυναικών στο Ιλαπόνγκο, όπου κρατούνται οι κατηγορούμενες γυναίκες.

Οι οργανώσεις προσέφυγαν επίσης στο Κογκρέσο του Ελ Σαλβαδόρ καταθέτοντας αίτημα στο πλαίσιο του Ειδικού Νόμου για Απονομή Χάριτος που επιτρέπει την χορήγηση της, πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί και σε αυτή την περίπτωση εάν και οι τρεις κρατικές εξουσίες-νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική- το εγκρίνουν.

Τουλάχιστον 120 γυναίκες στο Ελ Σαλβαδόρ έχουν φυλακιστεί από το 2000 έως το 2011 και αφού είχαν κάνει αποβολές.

Έχοντας θεωρηθεί ποινικά υπεύθυνες από ένα δικαστικό σύστημα που δεν επιτρέπει οποιοδήποτε είδος άμβλωσης, αυτές οι γυναίκες οι οποίες δεν μπόρεσαν να φέρουν εις περας τις εγκυμοσύνες τους, έφυγαν από τα κρεβάτια των νοσοκομείων και πήγαν κατευθείαν στη φυλακή κατηγορούμενες για ανθρωποκτονία εξ αμελείας με επιβαρυντικές περιστάσεις.

Οι νομικοί της χώρας έχουν σταθεί αδυσώπητοι στις υποθέσεις τους κατά κάθε μία εκ των γυναικών, οι οποίες είναι νοικοκυρές, υπηρέτριες, μαθήτριες γυμνασίου και φοιτήτριες πανεπιστημίου, εργάτριες, αγρότισσες, σερβιτόρες κ.α.

Από τη μεταρρύθμιση του Ποινικού Κώδικα στο Ελ Σαλβαδόρ, το 1998, όλες οι μορφές άμβλωσης τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης από δύο έως οκτώ χρόνια.

Με αυτές τις διατάξεις η κυβέρνηση ποινικοποίησε, μονομιάς, και τις τρεις μορφές άμβλωσης που στο παρελθόν επιτρέπονταν: θεραπευτική άμβλωση που χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπου η εγκυμοσύνη θέτει σε κίνδυνο την υγεία της γυναίκας, ευγονική άμβλωση όπου το έμβρυο δεν είναι βιώσιμο λόγω δυσμορφιών ή άλλων προβλημάτων και άμβλωση λόγω ηθικής που γίνεται ότι η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα αιμομιξίας ή βιασμού.

Η Morena Herrera, η οποία διευθύνει τη μη κυβερνητική οργάνωση Αποποινικοποίηση της Θεραπευτικής,  Ηθικής και Ευγονικής Άμβλωσης υποστηρίζει ότι το κοινό όλων αυτών των κατηγορουμένων γυναικών είναι η απίστευτη φτώχεια τους.

«Κάθε μία από αυτές είναι νέες γυναίκες οι οποίες ζουν σε απόλυτη φτώχεια, με πολύ χαμηλό επίπεδο μόρφωσης» είπε στο VICE News η Herrera.

«Η Εισαγγελία άλλαξε τον τύπο του εγκλήματος [από πλημμέλημα σε κακούργημα] και έτσι τις δίωξε για ανθρωποκτονία εξ αμελείας με επιβαρυντικές περιστάσεις εναντίον του ίδιου του παιδιού τους, που αυξάνει την ποινή φυλάκισης μέχρι 30,40 ή ακόμα και 50 χρόνια» πρόσθεσε η Herrera.

Η οργάνωση της Herrera είναι επίσης υπεύθυνη για μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Μάρτιο για την απαγόρευση των αμβλώσεων στο Ελ Σαλβαδόρ. «Η εφαρμογή αυτών των περιορισμών προκαλεί παραβιάσεις στη δέουσα νομική διαδικασία, την προστασία της ιδιωτικής ζωής, το δικαίωμα στη μη βία και στην θεραπεία χωρίς σκληρότητα και απανθρωπιά» προειδοποιεί το έγγραφο.

Η μελέτη αποκαλύπτει κι ένα άλλο κοινό στοιχείο μεταξύ των κατηγορουμένων. Όλες ζήτησαν βοήθεια από δημόσια νοσοκομεία, από όπου στη συνέχεια αναφέρθηκαν στις αρχές.

«Γνωρίζατε ότι όλες αυτές οι ποινικές υποθέσεις προέρχονται από δημόσια νοσοκομεία; Ούτε μία, επαναλαμβάνω, ούτε μία από αυτές τις υποθέσεις δεν ήρθε από ιδιωτικά νοσοκομεία γιατί αυτά τα ιατρικά κέντρα εάν η γυναίκα προσέλθει εκεί υποφέροντας από επιπλοκές κάνουν την έκτρωση και αυτό είναι όλο» είπε η Herrera.

Το 2013 τόσο τα Ηνωμένα Έθνη όσο και η Διεθνής Αμνηστία ζήτησαν από την κυβέρνηση του Ελ Σαλβαδόρ να αλλάξει τους νόμους της για τις αμβλώσεις.

Τον περασμένο Ιούνιο, τα Ηνωμένα Έθνη ζήτησαν από το Ελ Σαλβαδόρ να «επανεξετάσει τη νομοθεσία κατά των αμβλώσεων και να προσφέρει σε αυτές τις γυναίκες τη νομική προστασία που δικαιούνται».

Η Διεθνής Αμνηστία επίσης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη της αποποινικοποίησης της θεραπευτικής άμβλωσης. Η Esther Major, κεντροαμερικανίδα ερευνήτρια στη Διεθνή Αμνηστία είπε στο VICE News: «Απαιτούμε το Ελ Σαλβαδόρ να επανεξετάσει τους νόμους του που τιμωρούν τη θεραπευτική άμβλωση».

Το 2004, η 18χρονη Cristina Quintanilla απέβαλε στον έβδομο μήνα της κύησης.

Έχασε τις αισθήσεις στο σπίτι και όταν τις ξαναβρήκε ήταν ήδη στο νοσοκομείο περιτριγυρισμένη από την αστυνομία. Το ένα της χέρι ήταν δεμένο με χειροπέδες στο μεταλλικό κρεβάτι του νοσοκομείου.

«Ήμουν έγκυος. Ήμουν με τον σύζυγό μου. Ήμουν ευτυχισμένη. Είχα κρατήσει τα μωρουδιακά και ήμουν ενθουσιασμένη, αλλά έχασα το παιδί μου στις 26 Οκτωβρίου του 2004» είπε στο VICE News η Quintanilla, η οποία αργότερα καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία εξ αμελείας με επιβαρυντικές περιστάσεις.  Το γεγονός εξέπληξε την ίδια και την οικογένεια της.

Η υπόθεση της Quintanilla ταρακούνησε το δικαστικό σύστημα, αλλά πέρασε σχεδόν απαρατήρητη από την πλειοψηφία του κοινού, καθώς πρόκειται για ακόμα μία από τις πολλές υποθέσεις.

Το 2009, με τη βοήθεια της οργάνωσης της Herrera, δικαστής συμφώνησε να επανεξετάσει την υπόθεση της Quintanilla και να μειώσει την ποινή της σε τέσσερα χρόνια, αν και θα νομικά θα χαρακτηρίζεται εγκληματίας για το υπόλοιπο της ζωής της.

Η Quintanilla είπε στο VICE News ότι «Όταν βγήκα από τη φυλακή ήμουν χαρούμενη αλλά τώρα δεν μπορώ να πιστέψω ότι έχασα τέσσερα χρόνια από τη ζωή του γιου μου. Την πρώτη του μέρα στο σχολείο, τις πρώτες λέξεις του, τα πρώτα βήματά του. Αυτό είναι κάτι που δεν θα μπορέσουν ποτέ να μου δώσουν πίσω».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.