Η Ιστορία του Φαντάρου που Τιμωρήθηκε Επειδή Μίλησε σε Συλλαλητήριο της Πρωτομαγιάς

Στη συγκέντρωση της εργατικής Πρωτομαγιάς, ένας φαντάρος φορώντας τη στολή του Ελληνικού Στρατού, εξέφραζε την αλληλεγγύη του προς τα ταξικά του αδέρφια, δηλώνοντας ότι «οι φαντάροι είναι παιδιά του εργαζόμενου λαού». Μιλούσε εκείνη την ημέρα και έστελνε την αλληλεγγύη του στους πολίτες των χωρών που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση: Βαλκάνια, Μάλι, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Σομαλία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Λίβανος, Λιβύη, Συρία. Παράλληλα μίλησε για την ανησυχία του σχετικά με τις κυβερνητικές πολιτικές που θέλει τις Ένοπλες Δυνάμεις να συμμετέχουν στους βάρβαρους πολέμους του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. Μίλησε για τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις που καταστρέφουν λαούς και προκαλούν ποτάμια ανθρώπινης δυστυχίας και προσφυγιάς. Το ίδιο βράδυ, ο φαντάρος είχε ταυτοποιηθεί από το ΓΕΣ, ενώ τα μεσάνυχτα της Πρωτομαγιάς έδινε εξηγήσεις στον Διοικητή του στρατοπέδου στο οποίο υπηρετεί. Τελικά γι' αυτήν του την ομιλία, επειδή εκφράστηκε ανοιχτά κατά των πολέμων και υπέρ των εργατικών δικαιωμάτων σε μια συγκέντρωση όπως αυτή της Πρωτομαγιάς, που μόνο κομματική δεν είναι, τιμωρήθηκε με δέκα μέρες φυλακή για παραβάσεις του «Στρατιωτικού Κανονισμού 20-1».

Σύμφωνα με πληροφορίες, το βράδυ της Πρωτομαγιάς o στρατιώτης είχε σκοπιά 2 με 4 στην πύλη. Μετά την ειδοποίηση του θαλαμοφύλακα περίπου τα μεσάνυχτα, επικοινώνησε με τον διοικητή του στρατοπέδου, το βράδυ της ίδιας ημέρας που πραγματοποιήθηκε η ομιλία, προφανώς για να ερωτηθεί για ποιο λόγο το έκανε.

Ο συγκεκριμένος στρατιώτης δεν είναι ο μόνος που τιμωρείται για χαιρετισμό σε συγκέντρωση. Είχε προηγηθεί η τιμωρία ενός φαντάρου με πέντε μέρες φυλακή που συμμετείχε στο αντιπολεμικό συλλαλητήριο που οργανώθηκε από το ΚΚΕ τον Φεβρουάριο και η τιμωρία ενός δεύτερου φαντάρου που συμμετείχε στο αντιρατσιστικό συλλαλητήριο στην Αθήνα. Δεν είναι ασυνήθιστο να υπάρχουν φαντάροι σε αντιπολεμικές και αντιρατσιστικές συγκεντρώσεις ή διαδηλώσεις στην επέτειο του Πολυτεχνείου - όποιος άλλωστε έχει λάβει μέρος σε συγκεντρώσεις το έχει διαπιστώσει ιδίοις όμμασι. Ωστόσο από το 2016, όπως καταγγέλει η Επιτροπή Αλληλεγγύης Στρατευμένων ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ στο VICE έχει αρχίσει να εφαρμόζεται μια τιμωρητική πρακτική που δεν υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια. «Υπήρχε πάντα η παράδοση οι φαντάροι να συμμετέχουν σε όλα αυτά. Για παράδειγμα, στις πορείες του Πολυτεχνείου βολεύει την κυβέρνηση να δείχνει ότι "ορίστε, ο Στρατός αλλάζει, τα παιδιά κατεβαίνουν και διατρανώνουν ότι η Δημοκρατία μας καταδικάζει την εμπλοκή του Στρατού στη Χούντα". Οι φαντάροι κατέβαιναν και στα αντιπολεμικά συλλαλητήρια και στα αντιρατσιστικά και στις Πρωτομαγιές. Το 2015 υπάρχει συμμετοχή έξι φαντάρων στην πορεία της Πρωτομαγιάς, με καταδίκη του πολέμου της άσκησης Ηνίοχος και δεν τιμωρούνται παρά το ότι ήταν πιο μαζική η συμμετοχή τους από τις περιπτώσεις που έχουμε σήμερα. Η Δεξιά και το ΠΑΣΟΚ δεν είχε χτυπήσει, δεν είχε τιμωρήσει. Σταδιακά όσο υποχωρεί το κίνημα και όσο υπάρχει μεγαλύτερη εμπλοκή, για να καμφθούν οι αντιστάσεις, αρχίζει ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ έχουν αρχίσει να τιμωρούν», σχολιάζει ο Νίκος Αργυρίου, μέλος του Δικτύου ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ.

Σύμφωνα με τον ΣΠΑΡΤΑΚΟ, «η πρώτη ανάλογης φύσεως τιμωρία σε φαντάρο συμβαίνει για πρώτη φορά το 2016, όταν φαντάρος που συμμετείχε σε αντιρατσιστικό συλλαλητήριο τιμωρήθηκε αρχικά με 40 μέρες φυλακή. Ο Γιάννης Σιαμαντάς, στρατιώτης και γιατρός που υπηρετούσε στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, λόγω των τότε κινητοποιήσεων τιμωρήθηκε τελικά με δύο μέρες φυλακή. Λόγω του πολιτκού κόστους οι μέρες μειώθηκαν. Δεν παύει όμως να τιμωρήθηκε, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκε ήδη ένα δεδομένο τέτοιας αυταρχικής τιμωρίας. Ο στρατός, επειδή είναι ο πιο ολοκληρωτικός μηχανισμός, καταργεί συνταγματικά δικαιώματα και σου λέει πως υπάγεσαι στον εσωτερικό κανονισμό. Προσπαθεί δηλαδή ο κανονισμός αυτός να υπερβεί το Σύνταγμα. Από τη μία θέλουν να δείξουν πως ο στρατός έχει αποτινάξει τα κατάλοιπα της Χούντας, πως έχει εκσυγχρονιστεί και εκδημοκρατιστεί, αλλά με τον πιο αυταρχικό τρόπο καταργεί το Σύνταγμα ποινικοποιώντας τα συνταγματικά δικαιώματα του φαντάρου», εξηγεί ο Νίκος Αργυρίου.

Το κίνητρο γι' αυτές τις τιμωρίες που έκαναν την εμφάνισή τους με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ, είναι «να δημιουργηθεί δεδομένο. Απαγορεύουν κάτι, τρομοκρατούν τον φαντάρο για να μην το κάνει, αλλά δεν ρίχνουν εξοντωτικές τιμωρίες γιατί υπάρχει και ένα πολιτικό κόστος. Αλλιώς κινητοποιείται ο κόσμος όταν ακούει πως έφαγε 40 μέρες φυλακή και αλλιώς 10. Αυτό όμως δεν έχει καμιά σημασία. Η ποσότητα των ημερών μπορεί να μην είναι τεράστια, όμως πλέον ξέρει ένας στρατιώτης πως αν κατέβει στην επόμενη συγκέντρωση θα τιμωρηθεί. Οι μέρες δεν έχουν καμιά απολύτως σημασία», σύμφωνα με τον ΣΠΑΡΤΑΚΟ.

VICE Video: Συναντήσαμε Έναν Πρόσφυγα που Αποφάσισε να Επιστρέψει στη Συρία για να Πολεμήσει Kατά του ISIS

Παρακολουθήστε όλα τα βίντεo του VICE, μέσω της νέας σελίδας VICE Video Greece στο Facebook.

Άλλο ένα σημαντικό κομμάτι του διαλόγου που ανοίγει με τις συγκεκριμένες ποινές είναι πως υπάρχει μια τρομερή αντίφαση, σε μια συζήτηση που υπάρχει χρόνια: «Υπάρχει μια σύγκρουση αυθαιρεσίας. Ο Στρατός λέει "έχω εσωτερικό κανονισμό, ο οποίος αναφέρει πως οι ένστολοι δεν μπορούν να συμμετέχουν σε πολιτικές κινητοποιήσεις, σε διαδηλώσεις, σε οτιδήποτε. Αυτό το απαγορεύει ο στρατιωτικός κανονισμός. Όμως εδώ υπάρχει το εξής οξύμωρο: Ο στρατιωτικός κανονισμός είναι κάτω από το Σύνταγμα της χώρας, το οποίο επιτρέπει την ελεύθερη έκφραση και αναγνωρίζει το δικαίωμα του κάθε πολίτη να διαδηλώσει. Ο φαντάρος είναι πολίτης με στολή. Άρα δεν αναιρούνται τα συνταγματικά του δικαιώματα επειδή μπήκε στον στρατό», υπογραμμίζει το Δίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ.

Υπάρχει επίσης ένα ανησυχητικό κομμάτι στη συγκεκριμένη ιστορία. Το ότι η ταυτοποίηση των φαντάρων από το ΓΕΣ ήταν άμεση μέσω των κοινωνικών δικτύων. Αυτό σημαίνει πως το Γενικό Επιτελείο Στρατού ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το εάν οι φαντάροι παίρνουν μέρος σε αντιπολεμικές ή αντιρατσιστικές συγκεντρώσεις. Το Δίκτυο ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ υπογραμμίζει πως «Υπάρχει μια υπηρεσία στο ΓΕΣ που στην ουσία κοιτάει τα social media, παρακολουθεί λογαριασμούς στο Facebook και καταγράφει τα πάντα. Αυτοί λοιπόν, βρίσκουν το υλικό που ανεβαίνει και αφορά φαντάρους, και το στέλνουν στις διάφορες Μονάδες να γίνουν ταυτοποιήσεις. Έχουν φτιάξει στην ουσία έναν εσωτερικό μηχανισμό καταστολής που παρακολουθεί τα πάντα και αφού βρίσκουν τον φαντάρο, στη συνέχεια ρωτάνε τις μονάδες για να δουν που ανήκει. Πλέον, μπορεί οι φαντάροι να βρεθούν μέσα σε μια ημέρα. Στην περίπτωση του φαντάρου της Πρωτομαγιάς, ταυτοποιήθκε την ίδια ημέρα».

Γιατί όμως τιμωρούνται τώρα οι φαντάροι; Και με πρωτοβουλία ποιου; Όπως τονίζει ο ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ, η συγκεκριμένη χρονική στιγμή και οι γεωπολιτικές συνθήκες δεν είναι καθόλου τυχαίες. Ούτε και οι συμμαχίες που επιλέγει να κάνει η Ελλάδα. Προφανώς και αυτό θα είχε αντίκτυπο και στις πρακτικές που χρησιμοποιούνται εντός των στρατοπέδων σε ό,τι αφορά τιμωρίες σαν αυτές που επιβλήθηκαν στους τρεις φαντάρους. «Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση, μέσα και έξω από τα επιτελεία, που λέει ότι ο Ελληνικός Στρατός πρέπει να έχει μεγαλύτερη εμπλοκή. Στην ουσία, μέχρι τώρα η Ελλάδα διευκολύνει τον πόλεμο, παρέχοντας βάσεις για παράδειγμα. Τώρα, αυτό που συζητιέται είναι ότι ο Ελληνικός Στρατός πρέπει να πάει να πολεμήσει, να βγει εκτός συνόρων. Οι Έλληνες φαντάροι πήγαν στο Αφγανιστάν με τη δικαιολογία της "ειρηνευτικής αποστολής" που θα έφτιαχνε σχολεία, πήγαν στο Κόσοβο. Τώρα λοιπόν συζητιέται πως πρέπει να πάμε Αφρική, Μέση Ανατολή, να αναβαθμίσουμε τον ρόλο μας στα Βαλκάνια. Υπάρχει μια συγκυρία που τους πιέζει να τρέξουν πολεμικές και πολιτικές επιλογές με ακόμη μεγαλύτερη εμπλοκή. Είναι άλλο πράγμα να πηγαίνει το πλοίο στο Λίβανο και άλλο είναι να πάνε οι ελληνικές δυνάμεις στον Λίβανο να πολεμήσουν ενάντια στη Χεζμπολάχ. Επίσης έγινε άσκηση καταστολής πλήθους, κάτι που το καταγγέλλει ο φαντάρος στην ομιλία του την Πρωτομαγιά. Η Ελλάδα που θέλει να μπει πιο ενεργά στον πόλεμο, θέλει να "τσιμεντώσει" τον Ελληνικό Στρατό έτσι ώστε να μην έχει αντιδράσεις και να κάνει πολύ πιο πολεμικά σχέδια. Για τον Ηνίοχο το 2015 δεν τιμώρησαν κανέναν. Τιμώρησαν όμως τον φαντάρο το 2016, επειδή γινόταν χαμός με το μεταναστευτικό. Όσο ανεβαίνουν τα ζητήματα στα οποία εμπλέκονται και θέλουν να εμπλακούν κι άλλο, τόσο περισσότερο αυξάνεται και η καταστολή εντός και εκτός των στρατοπέδων για τους φαντάρους».

Όταν άρχισε να παίρνει δημοσιότητα η τιμωρία που επιβλήθηκε, ο φαντάρος καλέστηκε και πάλι για να απολογηθεί στη Διοίκηση του στρατοπέδου. Σύμφωνα με πληροφορίες, παρά τη φυλάκιση, η κατάσταση μέσα στο στρατόπεδο αφού μαθεύτηκε η είδηση της τιμωρίας είναι καλή. Αυτή η τιμωρία ήταν μια αφορμή ώστε να ανοιχτεί ένα πεδίο συζήτησης με πιτσιρίκια, αλλά και πιο μεγάλους σε ένα μέρος με τόσους ετερόκλητους ανθρώπους, όπως είναι το στρατόπεδο. Άνθρωποι που βρίσκονται σε πρωτόλειο επίπεδο βοθήθηκαν από την είδηση της τιμωρίας να αποκτήσουν και μια άλλη οπτική. Αυτή που δείχνει πως όχι, ο πόλεμος δεν είναι κάτι το φυσιολογικό όταν είσαι ντυμένος υποχρεωτικά στα χακί. Η εκμετάλλευση που βιώνει ο φαντάρος άλλωστε είναι εντελώς βιωματική, δεν χρειάζεται να την ανάγεις σε βαθιά ζητήματα, και όπως καθετί βιωματικό αποτυπώνεται στις συνειδήσεις ευκολότερα όταν απλώς επισημανθεί.

Περισσότερα από το VICE

Έτσι Ήταν η Ελλάδα και ο Κόσμος το 1994, την Τελευταία Φορά που η ΑΕΚ Έπαιρνε Πρωτάθλημα

Πώς Διασκεδάζουν οι Φοιτητικές Παρατάξεις: Η Περίπτωση της ΕΑΑΚ

87 Μέρες, 23 Ώρες, 2 Λεπτά και 39 Δευτερόλεπτά στον Ευαγγελισμό Μεταξύ Ζωής και Θανάτου