Μερικές φορές, παράπλευρες σχολικές δραστηριότητες μπορούν να γίνουν η καλύτερη αφορμή για να ειπωθούν μέσα στην τάξη όσα δεν συμπεριλαμβάνονται στη σχολική ύλη. Ο 3ος Διεθνής Μαθητικός Διαγωνισμός Ταινιών Μικρού Μήκους με τίτλο «Σινεμά… διάβασες;», έγινε η αφορμή ώστε μαθητές από την τάξη υποδοχής του 7ου Δημοτικού Σχολείου Αχαρνών να φτιάξουν ένα βίντεο που μιλά για τις διακρίσεις, τον αποκλεισμό και τη διαφορετικότητα. Tο βίντεο Game Over-Ιnclusion φιλοδοξούν να έχει την ίδια μοίρα με εκείνο που έκανε πέρυσι ο δάσκαλός τους Φώτης Μολυδρής για τους πρόσφυγες με τους μαθητές του 17ου Δημοτικού Αχαρνών, το οποίο απέσπασε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία της μυθοπλασίας στον 2ο Διεθνή Διαγωνισμό Μαθητικών Ταινιών Μικρού Μήκους «Ένας πλανήτης… μια ευκαιρία». Μιλήσαμε με τον καθηγητή Φώτη Μολυδρή, για να μάθουμε περισσότερα.VICE: Τι πραγματεύεται το Game Over-Ιnclusion;
Φώτης Μολυδρής: Είναι μια ταινία επιστημονικής φαντασίας μικρού μήκους, που διαδραματίζεται σε ένα σχολείο στην Ελλάδα, το 2097. Η τεχνολογία έχει προχωρήσει αρκετά και, όπως καταλαβαίνετε, κάποια πράγματα έχουν αλλάξει στο σχολείο. Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία της αξιολόγησης γίνεται σε παράλληλα περιβάλλοντα, στα οποία τα παιδιά τηλεμεταφέρονται μέσα από ειδικές «στέκες τηλεμεταφοράς» που τοποθετούν στο κεφάλι τους. Είναι ένα σχολείο στο οποίο κυριαρχεί ο ανταγωνισμός και η ταχύτητα. Η μαθήτρια που κάνει την αφήγηση το κάνει σαφές αυτό, λέγοντας, «πρέπει να είσαι γρήγορη και αποτελεσματική». Βέβαια, δεν μπορούν όλοι να ακολουθήσουν ένα τέτοιο τρόπο αξιολόγησης, ένα τέτοιο σχολείο. Επομένως, κάποιοι αποκλείονται. Αυτό είναι το ουσιαστικό θέμα της ταινίας: οι δυσκολίες που δημιουργούνται στα παιδιά, επειδή το σχολείο δεν προσαρμόζεται στις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες των μαθητών.Το θέμα ήταν δική σας ιδέα ή των παιδιών;
Είχα αρκετό καιρό στο μυαλό μου να κάνω κάτι με αυτό το θέμα, καθώς άπτεται των μεταπτυχιακών σπουδών μου και επιπλέον φέτος εργάζομαι σε τάξη υποδοχής, σε τάξη δηλαδή που βοηθά στην ενσωμάτωση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων - το θέμα της διαφορετικότητας και των δυσκολιών που συναντά ένα παιδί, ήταν καθημερινά στην τάξη μας. Αργότερα το πρότεινα στα παιδιά, συζητήσαμε πάνω σε αυτό και προχωρήσαμε στη δημιουργία αυτής της ταινίας. Τα παιδιά πρόσθεσαν ιδέες, όπως τον τίτλο της ταινίας και μερικές ατάκες μέσα στο έργο. Μας βοήθησαν αρκετά και οι συνάδελφοι, ειδικά η εκπαιδευτικός της παράλληλης στήριξης. Επίσης, η διευθύντριά μας δείχνει εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς της.Πώς είναι να διδάσκετε σε τάξη υποδοχής και τι μαθήματα έχετε πάρει εσείς από αυτήν την εμπειρία;
Είναι η τρίτη μου χρονιά σε τμήμα υποδοχής, οπότε έχω δουλέψει ξανά τα βιβλία και έχω επιπλέον υλικό για το επίπεδο των μαθητών. Βεβαίως, κάθε φορά είναι διαφορετικά, εφόσον έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους. Παιδιά με διαφορετικά ενδιαφέροντα, κουλτούρες και ανάγκες. Η καθημερινή επαφή και η αίσθηση ότι τα βοηθάς να αντεπεξέλθουν σε καθημερινές δυσκολίες και να έχουν ένα καλύτερο αύριο, σε κάνουν να προσπαθείς περισσότερο, ενώ η αγάπη που παίρνεις για τη δουλειά σου, είναι κάτι ανεκτίμητο. Η προσπάθεια τους, ο ενθουσιασμός τους και η γνωριμία που έχω με άλλες κουλτούρες, είναι μαθήματα που με κάνουν να ανοίγω περισσότερο τους ορίζοντές μου.Στον τίτλο της ταινίας αναφέρεται σε παρένθεση ο όρος «inclusion». Τι σημαίνει αυτός ο όρος;
Στα ελληνικά, είναι η συμπερίληψη. Η έννοια της συμπερίληψης στο σχολείο είναι ακριβώς ό,τι λέει η ίδια η λέξη - ένα σχολείο που συμπεριλαμβάνει. Ένα σχολείο για όλους. Η συμπερίληψη θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι μια προσέγγιση της εκπαίδευσης, μια διαδικασία χωρίς τέλος, για αύξηση της συμμετοχής και μείωση των αποκλεισμών, για οποιονδήποτε λόγο. Στην ταινία που φτιάξαμε, θα λέγαμε ότι βλέπουμε αρκετά είδη αποκλεισμών. Δεν είναι το σχολείο για όλους που θέλουμε. Γι' αυτό και ο τίτλος Game Over παραπέμπει σε αυτήν την επανεκκίνηση. Για να αλλάξει αυτό, χρειάζεται συνεργασία όλων των φορέων της εκπαίδευσης, ευελιξία και προσπάθεια, για να αποκτήσει η εκπαίδευση πιο συμπεριληπτική κουλτούρα. Δηλαδή, το πρόβλημα που ανακύπτει για ένα παιδί να μην χρεώνεται στο ίδιο το παιδί, αλλά να βρίσκεται λύση μέσα από αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Τώρα, κατά πόσο είναι πραγματοποιήσιμο κάτι τέτοιο, θα μου πείτε, ειδικά στην Ελλάδα της κρίσης.Εγώ πιστεύω ότι δεν χρειάζονται τρομερές αλλαγές. Μικρές προσπάθειες για περισσότερη συμμετοχή κάθε φορά, οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση. Ο μαθητής πιάνεται από αυτό και προσπαθεί περισσότερο και πιστεύοντας και εμείς σε αυτόν, βάζουμε το λιθαράκι μας.Πώς διδάσκονται στα παιδιά σήμερα ζητήματα όπως η διαφορετικότητα;
Κυρίως, έμμεσα. Δεν υπάρχει δηλαδή κάτι επίσημο, κάποιο μάθημα ή σχολικό εγχειρίδιο, για να διδάξουμε κάτι τέτοιο. Όμως, στην κοινωνία την οποία ζούμε, είναι δυνατόν να μην συζητήσουμε κάτι τέτοιο με τα παιδιά; Αργά ή γρήγορα, κάποιος θα νιώσει αδικημένος στο ποδόσφαιρο που η αντίπαλη ομάδα έχει τη Μαρία η οποία παίζει φοβερή άμυνα και δεν μπορούν να βάλουν γκολ, κάποιος θα θαυμάσει τη ζωγραφιά του Γιαννάκη που ζωγραφίζει θαυμάσια: τότε είναι η καλύτερη στιγμή, για να μιλήσουμε με τα παιδιά για το πόσο διαφορετικοί είμαστε. Κάπου είμαστε καλύτεροι, κάπου όχι και τόσο καλοί και γι' αυτό χρειαζόμαστε τους άλλους. Αυτό είναι που έμεινε στα παιδιά πιο έντονα από την ταινία μας: ότι η συνεργασία και η φαντασία είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες στη ζωή μας. Πάντως, αν με ρωτάτε, θα έπρεπε να υπάρχει επίσημα μάθημα στο σχολείο για τη διαφορετικότητα. Χρόνος, για να μιλήσουν τα παιδιά για τον εαυτό τους και να γνωρίσουν τους άλλους. Τα κρούσματα βίας και ρατσισμού που υπάρχουν είναι αποτέλεσμα φόβου. Φόβου για το άγνωστο. Αυτός ο φόβος δεν θα υπήρχε, αν υπήρχε η γνώση.Τι σας είπαν οι μαθητές για την εμπειρία που είχαν από τα γυρίσματα;
Αρχικά, είχαμε μιλήσει για το θέμα της ταινίας και ενθουσιάστηκαν με την ύπαρξη σκηνών δράσης. Όμως, νομίζω ότι τους έκανε εντύπωση το πώς η διαδικασία του μοντάζ δημιουργεί νοήματα και φτιάχνει μια ιστορία. Εδώ να σας πω, πως το αυστηρό ύφος που υπάρχει στην αρχή της ταινίας είναι αποτέλεσμα μοντάζ, καθώς ουσιαστικά τα πλάνα γυρίστηκαν χωρίς ήχο και με παντομίμα, κάτι που άλλαξε το τελικό αποτέλεσμα. Αφού είδαν την ταινία, θυμήθηκαν πώς είχαν γυριστεί τα πλάνα και ξαφνιάστηκαν ευχάριστα.Ποια ήταν η διαδρομή του περσινού ντοκιμαντέρ που είχατε κάνει με τους μαθητές του 17ου Δημοτικού Σχολείου Αχαρνών; Πιστεύετε ότι φέτος θα έχετε αντίστοιχη πορεία;
Η περσινή ταινία που είχα κάνει με τους μαθητές μου στο 17ο Δημοτικό Αχαρνών απέσπασε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία της μυθοπλασίας στον 2ο Διεθνή Διαγωνισμό Μαθητικών Ταινιών Μικρού Μήκους Ένας πλανήτης… μια ευκαιρία. Φέτος, συμμετέχουμε και πάλι στον διαγωνισμό, που φέτος έχει τίτλο, Σινεμά… διάβασες; Ευελπιστούμε να έχουμε κάποια διάκριση, κυρίως για το μήνυμα της ταινίας μας. Να φτάσει, δηλαδή, το μήνυμά μας κάπου, για να υπάρξει μια αλλαγή στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Στο σημερινό σχολείο εστιάζουμε σε μαθήματα και ξεχνάμε τα παιδιά. Φέτος, μειώθηκαν οι ώρες που υπήρχαν για συζήτηση και για δημιουργία, όπως ήταν η ώρα της ευέλικτης ζώνης. Τα παιδιά έχουν το καθένα τα δικά του όπλα για να προχωρήσουν. Ας βασιστούμε σε αυτά, για να τα βοηθήσουμε να μάθουν.Περισσότερα από το VICEΦόνοι, Ναρκωτικά, Γυναίκες: Οι Έλληνες Ρεμπέτες Ήταν Πολύ Σκληροί για να ΠεθάνουνΑυτές οι Αστείες Φωτογραφίες Λιλιπούτειων Κλαρινογαμπρών Έγιναν Viral και ΔιχάζουνΟ Καλύτερος Τρόπος να Πεις σε Κάποιον ότι τον «Κόλλησες» ένα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Φώτης Μολυδρής: Είναι μια ταινία επιστημονικής φαντασίας μικρού μήκους, που διαδραματίζεται σε ένα σχολείο στην Ελλάδα, το 2097. Η τεχνολογία έχει προχωρήσει αρκετά και, όπως καταλαβαίνετε, κάποια πράγματα έχουν αλλάξει στο σχολείο. Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία της αξιολόγησης γίνεται σε παράλληλα περιβάλλοντα, στα οποία τα παιδιά τηλεμεταφέρονται μέσα από ειδικές «στέκες τηλεμεταφοράς» που τοποθετούν στο κεφάλι τους. Είναι ένα σχολείο στο οποίο κυριαρχεί ο ανταγωνισμός και η ταχύτητα. Η μαθήτρια που κάνει την αφήγηση το κάνει σαφές αυτό, λέγοντας, «πρέπει να είσαι γρήγορη και αποτελεσματική». Βέβαια, δεν μπορούν όλοι να ακολουθήσουν ένα τέτοιο τρόπο αξιολόγησης, ένα τέτοιο σχολείο. Επομένως, κάποιοι αποκλείονται. Αυτό είναι το ουσιαστικό θέμα της ταινίας: οι δυσκολίες που δημιουργούνται στα παιδιά, επειδή το σχολείο δεν προσαρμόζεται στις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες των μαθητών.Το θέμα ήταν δική σας ιδέα ή των παιδιών;
Είχα αρκετό καιρό στο μυαλό μου να κάνω κάτι με αυτό το θέμα, καθώς άπτεται των μεταπτυχιακών σπουδών μου και επιπλέον φέτος εργάζομαι σε τάξη υποδοχής, σε τάξη δηλαδή που βοηθά στην ενσωμάτωση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων - το θέμα της διαφορετικότητας και των δυσκολιών που συναντά ένα παιδί, ήταν καθημερινά στην τάξη μας. Αργότερα το πρότεινα στα παιδιά, συζητήσαμε πάνω σε αυτό και προχωρήσαμε στη δημιουργία αυτής της ταινίας. Τα παιδιά πρόσθεσαν ιδέες, όπως τον τίτλο της ταινίας και μερικές ατάκες μέσα στο έργο. Μας βοήθησαν αρκετά και οι συνάδελφοι, ειδικά η εκπαιδευτικός της παράλληλης στήριξης. Επίσης, η διευθύντριά μας δείχνει εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς της.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Είναι η τρίτη μου χρονιά σε τμήμα υποδοχής, οπότε έχω δουλέψει ξανά τα βιβλία και έχω επιπλέον υλικό για το επίπεδο των μαθητών. Βεβαίως, κάθε φορά είναι διαφορετικά, εφόσον έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους. Παιδιά με διαφορετικά ενδιαφέροντα, κουλτούρες και ανάγκες. Η καθημερινή επαφή και η αίσθηση ότι τα βοηθάς να αντεπεξέλθουν σε καθημερινές δυσκολίες και να έχουν ένα καλύτερο αύριο, σε κάνουν να προσπαθείς περισσότερο, ενώ η αγάπη που παίρνεις για τη δουλειά σου, είναι κάτι ανεκτίμητο. Η προσπάθεια τους, ο ενθουσιασμός τους και η γνωριμία που έχω με άλλες κουλτούρες, είναι μαθήματα που με κάνουν να ανοίγω περισσότερο τους ορίζοντές μου.Στον τίτλο της ταινίας αναφέρεται σε παρένθεση ο όρος «inclusion». Τι σημαίνει αυτός ο όρος;
Στα ελληνικά, είναι η συμπερίληψη. Η έννοια της συμπερίληψης στο σχολείο είναι ακριβώς ό,τι λέει η ίδια η λέξη - ένα σχολείο που συμπεριλαμβάνει. Ένα σχολείο για όλους. Η συμπερίληψη θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι μια προσέγγιση της εκπαίδευσης, μια διαδικασία χωρίς τέλος, για αύξηση της συμμετοχής και μείωση των αποκλεισμών, για οποιονδήποτε λόγο. Στην ταινία που φτιάξαμε, θα λέγαμε ότι βλέπουμε αρκετά είδη αποκλεισμών. Δεν είναι το σχολείο για όλους που θέλουμε. Γι' αυτό και ο τίτλος Game Over παραπέμπει σε αυτήν την επανεκκίνηση. Για να αλλάξει αυτό, χρειάζεται συνεργασία όλων των φορέων της εκπαίδευσης, ευελιξία και προσπάθεια, για να αποκτήσει η εκπαίδευση πιο συμπεριληπτική κουλτούρα. Δηλαδή, το πρόβλημα που ανακύπτει για ένα παιδί να μην χρεώνεται στο ίδιο το παιδί, αλλά να βρίσκεται λύση μέσα από αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Τώρα, κατά πόσο είναι πραγματοποιήσιμο κάτι τέτοιο, θα μου πείτε, ειδικά στην Ελλάδα της κρίσης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Κυρίως, έμμεσα. Δεν υπάρχει δηλαδή κάτι επίσημο, κάποιο μάθημα ή σχολικό εγχειρίδιο, για να διδάξουμε κάτι τέτοιο. Όμως, στην κοινωνία την οποία ζούμε, είναι δυνατόν να μην συζητήσουμε κάτι τέτοιο με τα παιδιά; Αργά ή γρήγορα, κάποιος θα νιώσει αδικημένος στο ποδόσφαιρο που η αντίπαλη ομάδα έχει τη Μαρία η οποία παίζει φοβερή άμυνα και δεν μπορούν να βάλουν γκολ, κάποιος θα θαυμάσει τη ζωγραφιά του Γιαννάκη που ζωγραφίζει θαυμάσια: τότε είναι η καλύτερη στιγμή, για να μιλήσουμε με τα παιδιά για το πόσο διαφορετικοί είμαστε. Κάπου είμαστε καλύτεροι, κάπου όχι και τόσο καλοί και γι' αυτό χρειαζόμαστε τους άλλους. Αυτό είναι που έμεινε στα παιδιά πιο έντονα από την ταινία μας: ότι η συνεργασία και η φαντασία είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες στη ζωή μας. Πάντως, αν με ρωτάτε, θα έπρεπε να υπάρχει επίσημα μάθημα στο σχολείο για τη διαφορετικότητα. Χρόνος, για να μιλήσουν τα παιδιά για τον εαυτό τους και να γνωρίσουν τους άλλους. Τα κρούσματα βίας και ρατσισμού που υπάρχουν είναι αποτέλεσμα φόβου. Φόβου για το άγνωστο. Αυτός ο φόβος δεν θα υπήρχε, αν υπήρχε η γνώση.Τι σας είπαν οι μαθητές για την εμπειρία που είχαν από τα γυρίσματα;
Αρχικά, είχαμε μιλήσει για το θέμα της ταινίας και ενθουσιάστηκαν με την ύπαρξη σκηνών δράσης. Όμως, νομίζω ότι τους έκανε εντύπωση το πώς η διαδικασία του μοντάζ δημιουργεί νοήματα και φτιάχνει μια ιστορία. Εδώ να σας πω, πως το αυστηρό ύφος που υπάρχει στην αρχή της ταινίας είναι αποτέλεσμα μοντάζ, καθώς ουσιαστικά τα πλάνα γυρίστηκαν χωρίς ήχο και με παντομίμα, κάτι που άλλαξε το τελικό αποτέλεσμα. Αφού είδαν την ταινία, θυμήθηκαν πώς είχαν γυριστεί τα πλάνα και ξαφνιάστηκαν ευχάριστα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η περσινή ταινία που είχα κάνει με τους μαθητές μου στο 17ο Δημοτικό Αχαρνών απέσπασε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία της μυθοπλασίας στον 2ο Διεθνή Διαγωνισμό Μαθητικών Ταινιών Μικρού Μήκους Ένας πλανήτης… μια ευκαιρία. Φέτος, συμμετέχουμε και πάλι στον διαγωνισμό, που φέτος έχει τίτλο, Σινεμά… διάβασες; Ευελπιστούμε να έχουμε κάποια διάκριση, κυρίως για το μήνυμα της ταινίας μας. Να φτάσει, δηλαδή, το μήνυμά μας κάπου, για να υπάρξει μια αλλαγή στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Στο σημερινό σχολείο εστιάζουμε σε μαθήματα και ξεχνάμε τα παιδιά. Φέτος, μειώθηκαν οι ώρες που υπήρχαν για συζήτηση και για δημιουργία, όπως ήταν η ώρα της ευέλικτης ζώνης. Τα παιδιά έχουν το καθένα τα δικά του όπλα για να προχωρήσουν. Ας βασιστούμε σε αυτά, για να τα βοηθήσουμε να μάθουν.Περισσότερα από το VICEΦόνοι, Ναρκωτικά, Γυναίκες: Οι Έλληνες Ρεμπέτες Ήταν Πολύ Σκληροί για να ΠεθάνουνΑυτές οι Αστείες Φωτογραφίες Λιλιπούτειων Κλαρινογαμπρών Έγιναν Viral και ΔιχάζουνΟ Καλύτερος Τρόπος να Πεις σε Κάποιον ότι τον «Κόλλησες» ένα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα