Οι Νέες Παραγκουπόλεις της Βαγδάτης

Οι φωτογραφίες είναι του Dylan Roberts.

Κουλουριασμένος στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου μας, αποκτούσα μια συγκεχυμένη άποψη για τη Βαγδάτη, καθώς περνούσαμε από το κέντρο της πόλης. Ήταν πολύ δύσκολο να εστιάσεις οπουδήποτε, μια και το αυτοκίνητό μας έτρεχε με 180 χιλιόμετρα την ώρα. Η αιτία που ο οδηγός μας διέσχιζε σαν σίφουνας την περιοχή ήταν απλός -τέσσερεις βομβιστικές επιθέσεις εκείνο το πρωινό, και ολοένα περισσότερες να σημειώνονται κάθε μέρα.  Ο άνθρωπός μας στη Βαγδάτη έλεγε με σπαστά Αγγλικά: «Αν στις ειδήσεις λένε για κάποιο αριθμό νεκρών, να τον διπλασιάζετε. Έτσι ίσως προσεγγίσετε τον αριθμό τους». Οι περισσότερες από τις επιθέσεις πραγματοποιούνται από σουνίτες μαχητές εναντίον του σιϊτικού πληθυσμού που στριμώχνεται στα αυτοκίνητά του ή ψωνίζει τρόφιμα στις αγορές.

Έχουν περάσει οι μέρες των καμικάζι αυτοκτονίας με τα γιλέκα. Πλέον, οι εκρήξεις είναι προγραμματισμένες με ακρίβεια και σημειώνονται πάντα σε ώρες κυκλοφοριακής αιχμής. Η παλαιά φρουρά του τρομοκράτη που έσκιζε το σακάκι του φωνάζοντας «Ο Θεός είναι μεγάλος» δεν είναι πλέον η αρμόζουσα. Καλύτερα να φανταστείτε έξι παρκαρισμένα αυτοκίνητα παγιδευμένα με εκρηκτικά από καρφιά και άλλα θανατηφόρα συστατικά, που όλα εκρήγνυνται με remote control από κάποιον άντρα που πίνει  καφέ στο διαμέρισμά του πολύ πέρα από την ζώνη των εκρήξεων. Καλώς ήρθατε στη σύγχρονη Βαγδάτη της, μετά την αποχώρηση των Αμερικανών, εποχής.  Αγόρια με παιχνίδια, προβλήματα διαχείρισης θυμού που κόβουν την ανάσα, και θρησκευτικός φανατισμός που θα έκανε τον Gary Busey να μοιάζει λογικός.

Τρέχαμε με ταχύτητα στους βρώμικους, καρβουνιασμένους δρόμους στα περίχωρα της πόλης, πηγαίνοντας να επισκεφτούμε κάποιες οικογένειες που δύσκολα τα βγάζουν πέρα καθημερινά, σε ένα από τα εννέα προάστια της Βαγδάτης, που είναι γνωστά ως Αλ-Τζιντίντα ή Νέα Βαγδάτη. Ο οδηγός μας στην πόλη ήταν ο Κάνον Αντριου Γουάιτ, ένας Αγγλικανός ιερέας που ζει στην κόκκινη ζώνη της πόλης. Θα πραγματοποιούσε τις εβδομαδιαίες επισκέψεις του στην ενορία του, με μια αυτοκινητοπομπή αποτελούμενη από τρία αυτοκίνητα και Iρακινούς στρατιώτες με περισσότερα όπλα απ’ ό,τι στο Τέξας.

Παρεμπιπτόντως, τα περισσότερα όπλα δεν προέρχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Με ήρεμο τρόπο, ο Κάνον Γουάιτ με πληροφόρησε ότι οι δρόμοι απ’ όπου περνούσαμε ήταν οι πιο επικίνδυνοι της πόλης, όχι μόνο εξαιτίας των βομβιστικών επιθέσεων. Αποτελούν άντρα συμμοριών. Αυτό εξηγούσε γιατί οι στρατιώτες στο φορτηγάκι εμπρός μας είχαν σταματήσει τα γέλια και έμοιαζαν λες και είχαν αρχίσει σιγά σιγά να ξανασκέφτονται τις επαγγελματικές επιλογές τους.

Περνούσαμε μπροστά από ατέλειωτες σειρές αρνιών που αποκεφαλίζονταν στον δρόμο, και μάλιστα είδαμε ένα νεαρό αγόρι να μαγειρεύει σε καμινέτο ένα κομμένο κεφάλι. Δεν συγκρίνεται με τίποτα το να ξυπνάς το πρωί από την οσμή καρβουνιασμένων κρανίων από αρνιά.

Καθώς μπαίναμε στην κατοικημένη περιοχή, είδαμε σκηνές και αποθήκες εργαλείων να έχουν μετατραπεί σε σπίτια , ενώ πυλώνες ρεύματος υψώνονταν λες και μια μεθυσμένη αράχνη είχε αποφασίσει να κάνει τέχνη. Τα καλώδια που κρέμονταν, κυριολεκτικά προσκαλούσαν τον οποιοδήποτε περαστικό να κάνει χειραψία με ηλεκτρικό ρεύμα 10.000 βολτ.

Ανάμεσα στα σπίτια υπήρχαν ανοιχτοί υπόνομοι. Τα περιττώματα είχαν υπερχειλίσει ζέχνοντας στους δρόμους.

Τα σκουπίδια σχημάτιζαν λόφους και από τις δύο πλευρές του δρόμου και μια αυτοσχέδια πισίνα είχε υψωθεί ανάμεσα στον σωρό των σκουπιδιών. Είχε βρέξει επί δύο ημέρες και νύχτες εκείνη την εβδομάδα, έτσι τα παιδιά χρησιμοποιούσαν την «θεόσταλτη υποδομή» για κωπηλασία στα μολυσμένα νερά του υπονόμου. Όταν ρώτησα γιατί, απλά μου είπαν: «Πού αλλού μπορούμε να παίξουμε;».

Είχαμε φτάσει στον πρώτο σταθμό της περιοδείας μας στην ενορία: ένα απλό δωμάτιο στο οποίο ζούσαν δώδεκα άνθρωποι μαζί. Ήταν σκοτεινό , με φωτογραφίες από παλαιότερους ηγέτες του Ιράκ να κρέμονται στους τείχους. Η τηλεόραση στη γωνία δεν δούλευε καλά και μια προηχογραφημένη προσευχή μπερδευόταν με την μουσική που εξέπεμπε ραδιοφωνικός σταθμός από επιτυχίες του 1970.

Καθώς μπαίναμε μέσα, ο Γουάιτ χαιρέτισε τους ανθρώπους, ενώ έξω οι άνδρες ασφαλείας είχαν παραταχθεί περιμετρικά για να παρακολουθούν τις στέγες των σπιτιών και τα στενά.

Ήταν αισθητό, όπως καθόμασταν με τον κόσμο στο δωμάτιο, ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Καταλάβαμε ότι όλοι οι ένοικοι του σπιτιού ήταν ψυχασθενείς, καρποί αιμομικτικών σχέσεων μεταξύ των γονέων τους.

Συνθήκες όπως αυτές ντροπιάζουν την κυβέρνηση. Υπάρχουν πολλές οικογένειες σε παρεμφερείς καταστάσεις. Έτσι, όπως θα έκανε η οποιαδήποτε κυβέρνηση που σέβεται τον εαυτό της, τους μετακόμισαν στον πιο μακρινό, πιο σκοτεινό και πιο επικίνδυνο γούπατο της πόλης, τους πέταξαν μαζί σε ένα δωμάτιο χωρίς καμιά ελπίδα για τρόφιμα ή βοήθεια από αλλού εκτός από τον Αγγλικανό ιερέα από το Κέμπριτζ της Αγγλίας.

Μια από τις γυναίκες ζύγιζε τουλάχιστον εκατό πενήντα κιλά και είχε καλάμια αντί για πόδια. Μόλις είχε γεννήσει ένα παιδί που απέκτησε με συγγενή της από το ίδιο σπίτι. Η κούνια του μωρού ήταν φτιαγμένη από παλιό χαρτόκουτο πάνω σε ξύλινα πόδια.

Το πάτωμα ήταν γεμάτο κουτσουλιές, με τα περιστέρια να περπατάνε πάνω στο μωρό και να τσακώνονται στο πάτωμα. Οι άλλοι στο δωμάτια ούρλιαζαν ή γελούσαν υστερικά ο ένας στον άλλο. Ο Γουαϊτ τους ηρέμησε και προσευχήθηκε πάνω από τον καθένα. Μετά την τελευταία προσευχή, το ρεύμα σε ολόκληρο το σπίτι κόπηκε αναπάντεχα. Ακολούθησε μια αναστάτωση και κάποια γελάκια. Όταν όλοι ησύχασαν, ο Γουάιτ άρχισε να τους κοινωνεί μέσα στο σκοτάδι. Ένας ένας τον πλησίαζαν, άλλοι σερνόμενοι, άλλοι πηδώντας, κι άλλοι κουτσαίνοντας.

Όταν τέλειωσε η κοινωνία, αφήσαμε λίγα τρόφιμα και ο ιερέας ευλόγησε το σπίτι και το νεογέννητο. Φύγαμε από την πίσω πόρτα, καθώς η ασφάλεια άρχισε να βυθίζεται στην παράνοια. Όλοι αποκαλούσαν τον Γουάιτ «μπαμπάκα» στα αραβικά και τον χαιρέτισαν με ενθουσιασμό καθώς έφευγε. Κάποιοι έκλαψαν.

Στριμωχτήκαμε στην αυτοκινητοπομπή και πήγαμε στο επόμενο σπίτι. Ο ιερέας Γουάιτ επισκέπτεται όσα περισσότερα σπίτια μπορεί στη διάρκεια της εβδομάδας, με ή χωρίς ασφάλεια. Η επόμενη μέρα δεν θα είναι διαφορετική.