Η Οικονομία του Καναδά Βασίζεται Πλέον στο Εμπόριο Όπλων

Νεοζηλανδικό θωρακισμένο όχημα, παρόμοιο με τα οχήματα που ο Καναδάς θα εξάγει σύντομα στη Σαουδική Αραβία. (Photo via Wikimedia Commons)

Φέτος το Φεβρουάριο, η καναδική κυβέρνηση ανακοίνωσε με περηφάνια ότι οριστικοποίησε τη «μεγαλύτερη συμφωνία εξαγωγών στην ιστορία της χώρας»: μία συμφωνία ύψους 10-13 δις δολαρίων που θα δημιουργήσει και θα συντηρήσει 3.000 θέσεις εργασίας. Αντιθέτως από ότι ενδεχομένως πιστεύετε, το εμπόρευμα που στέλνουν οι Καναδοί στο εξωτερικό δεν είναι σιρόπι σφενδάμου ή ξυλεία. Είναι ελαφρά θωρακισμένα οχήματα. Ο παραλήπτης; Η Σαουδική Αραβία, η αγαπημένη πρωταθλήτρια όλων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας.

Παρόλο που ο όρος ‘ελαφρά θωρακισμένα οχήματα’ ηχητικά φαίνεται να αντιπροσωπεύει μη-απειλητικά μηχανήματα, στην πραγματικότητα πρόκειται για «αμφίβια οχήματα αναγνώρισης» που συχνά διαθέτουν πολυβόλα. Οι Σαουδάραβες έχουν ήδη χρησιμοποιήσει αυτά τα είδη των οχημάτων για την καταστολή των διαδηλώσεων της Αραβικής Άνοιξης στο Μπαχρέιν, με την ελπίδα να αποτρέψουν κάθε ιρανική εμπλοκή στην περιοχή. Έτσι, η συμφωνία-ρεκόρ πώλησης όπλων του Καναδά παρέχει απλώς ένα σημαντικό πλεονέκτημα στους Σαουδάραβες, οι οποίοι είναι στη μέση μίας ήδη πολύ περίπλοκης και εχθρικής κούρσας εξοπλισμών, σε μία από τις πιο ασταθείς περιοχές του πλανήτη.

Η ενίσχυση της οικονομικής σταθερότητας μέσω της ενίσχυσης της παρουσίας του Καναδά στο εμπόριο όπλων έχει γίνει τα τελευταία χρόνια ο ακρογωνιαίος λίθος της συντηρητικής πολιτικής στη χώρα. Μία από τις πιο αμφιλεγόμενες συμφωνίες -ιδιαιτέρως υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων- ήταν η συμφωνία πώλησης όπλων ύψους $80.000 με το βάναυσο καθεστώς του Ουκρανού Γιανούκοβιτς το 2011, που ενεργοποιήθηκε λόγω της άρνησης του πρωθυπουργού Στίβεν Χάρπερ να υπογράψει τη συνθήκη-ορόσημο των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο Όπλων (ΑΤΤ) -μία συμφωνία που υπέγραψαν μέχρι και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Πάντως, σε ανάρτηση που χρονολογείται προ επταετίας στη δική της ιστοσελίδα, η καναδική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι «υποστηρίζει σθεναρά την ΑΤΤ». Ωστόσο την ίδια ώρα αγνοεί τις φωνές που απαιτούν να τεθεί σε ισχύ η συνθήκη με την οποία είχαν αρχικά συμφωνήσει.

Το θέμα αυτό δεν έχει δημοσιοποιηθεί όσο φυσικά θα έπρεπε, αλλά το NDP μετά την εισβολή στην Κριμαία εξέδωσε μια ανακοίνωση τον περασμένο μήνα ζητώντας από την καναδική κυβέρνηση να ακολουθήσει το παράδειγμα της Γερμανίας και να αναστείλει όλες τις συναλλαγές στο εμπόριο όπλων με τη Ρωσία. Φαίνεται ότι το αίτημα έχει μείνει αναπάντητο.

Έχοντας χάσει σχεδόν 46.000 θέσεις εργασίας μόνο τον Δεκέμβριο του 2013, είναι σαφές ότι οι Καναδοί έχουν ανάγκη να εργαστούν. Οπότε ίσως να μην έπρεπε να το πολυψάχνουμε. Εξάλλου, οι νέες θέσεις εργασίας από κάπου πρέπει να έρθουν και σίγουρα δεν θα έρθουν από το δημόσιο τομέα. Θα μπορούσαν να προκύψουν κι από την πώληση όπλων σε ένα από τα πιο βάναυσα καταπιεστικά καθεστώτα στον κόσμο, έτσι δεν είναι;

Αυτή η στρατηγική φαίνεται ακόμα πιο υποκριτική εάν ρίξει κανείς μια ματιά σε άλλες θέσεις των Συντηρητικών και των φίλων τους. Το ίδρυμα άσκησης πίεσης Ethical Oil που ίδρυσε ο Alykhan Velshi, πρώην διευθυντής επικοινωνίας των Συντηρητικών, συνεχώς προσπαθεί να κατευνάσει την ανησυχία των Καναδών σχετικά με τις άμμους πίσσας μέσω τηλεοπτικών διαφημίσεων που υποστηρίζουν ότι το καναδικό πετρέλαιο είναι το μικρότερο από τα δυο κακά, όταν συγκρίνεται με το πετρέλαιο που παράγεται στη Σαουδική Αραβία. Αυτές οι διαφημίσεις επιτίθενται άγρια στους Σαουδάραβες για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ωστόσο ο υπουργός Διεθνούς Εμπορίου ακόμα αισθάνεται σίγουρος για την απόφαση του Καναδά να πουλήσει όπλα στην κυβέρνηση τους. Όπως ανέφερε ο ιστότοπος Canada.com, ο εκπρόσωπος του υπουργού επέμεινε ότι ο Καναδάς «αξιολογεί αυστηρά όλες τις εξαγωγές στρατιωτικών αγαθών και τεχνολογίας ανά περίπτωση» προσθέτοντας ότι οι συμφωνίες παίρνουν το πράσινο φως μόνο «εάν αυτές οι εξαγωγές συνάδουν με την εξωτερική κι αμυντική πολιτική του Καναδά, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Όλα αυτά χωρίς να αναφέρω το νέο «Γραφείο Θρησκευτικής Ελευθερίας» του Χάρπερ, που ενώ είναι σύμβολο ενός ανοιχτού και δεχτικού Καναδά, παράλληλα παρέχει στους Συντηρητικούς εξαιρετικές δημόσιες σχέσεις με τις θρησκευτικές μειονότητες της χώρας. Δυστυχώς, η πώληση LAV (8τροχο αμφίβιο όχημα αναγνώρισης) σε μία χώρα όπου η θρησκευτική διαφοροποίηση από το Ισλάμ θεωρείται αποστασία και τιμωρείται με θάνατο, φαίνεται ελαφρώς αντιπαραγωγικό να ρίχνεις 5 εκατ. δολάρια το  χρόνο με την ελπίδα ότι «προστατεύεις και μάχεσαι για λογαριασμό των απειλούμενων θρησκευτικών μειονοτήτων» στον Καναδά.

Φαίνεται ότι οι μέρες της δόξας, όπου ο Καναδάς θεωρούνταν παγκόσμια ειρηνευτική δύναμη έχουν φθάσει στο τέλος, χάρη στην οικονομική αστάθεια. Από τότε, που έγιναν μαζικές περικοπές στον καναδικό αμυντικό προϋπολογισμό, η χώρα ψάχνει να πουλήσει τα εργαλεία του θανάτου σε ασταθείς αναπτυσσόμενες χώρες.

Για περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά στον ενισχυμένο ρόλο του Καναδά ως εξαγωγέα όπλων, ήρθα σε επαφή με την Hilary Homes, υπέρμαχο της ΑΤΤ για την Διεθνή Αμνηστία του Καναδά. Μου είπε: «Η Διεθνής Αμνηστία δεν αντιτίθεται στην πώληση των όπλων. Είμαστε αντίθετοι στις ανεύθυνες πωλήσεις όπλων. Κάνουμε εκστρατεία υπέρ της ΑΤΤ για να εκτιμηθεί και να ελεγχθεί ο κίνδυνος τα όπλα να χρησιμοποιούνται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσω πωλήσεων και αδειών χρήσης. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι συχνά εστιάζουν στα τανκς, τα όπλα και τα πυρομαχικά, ξεχνώντας ότι τα οχήματα χρειάζονται για τη μεταφορά δυνάμεων και πως τα LAV συχνά έχουν άλλο εξοπλισμό ενσωματωμένο όπως αυτόματα όπλα. Η κυβέρνηση μας αρέσκεται να πιστεύει ότι πέτυχε ρεκόρ όσον αφορά στον κανονισμό εξαγωγών όπλων. Η Διεθνής Αμνηστία θα ήθελε πραγματικά ο Καναδάς να υπογράψει την ΑΤΤ και να γίνει πιο αυστηρός. Όταν βλέπεις μια πώληση αυτού του μεγέθους σε μια χώρα όπως η Σαουδική Αραβία, ανάβουν κόκκινα λαμπάκια».

Όσο για την απροθυμία του Καναδά να υπογράψει τη συνθήκη του ΟΗΕ, η Hillary εξήγησε: «Ο Καναδάς ψήφισε υπέρ στην έδρα του ΟΗΕ όταν έγινε η πρώτη αξιολόγηση του κειμένου, αλλά δεν το έχει υπογράψει ακόμα. Διεθνώς, ο Καναδάς είναι πολύ πίσω στο αυτό το θέμα και πραγματικά δεν έχει βάσιμη δικαιολογία. Οι ΗΠΑ υπέγραψαν την ΑΤΤ. Δεν υπέγραψαν ούτ τη Συνθήκη των Ναρκών. Ο Καναδάς χρειάζεται να ανταποκριθεί στις παλιότερες δεσμεύσεις του». Η Hilary με παρέπεμψε στον Ken Epps, ειδικό στην καναδική στρατιωτική βιομηχανία και τις εξαγωγικές συμφωνίες όπλων, ο οποίος σήμερα υπηρετεί ως ανώτερο στέλεχος στο Project Ploughshares, μια ΜΚΟ που «συνεργάζεται με εκκλησίες, την κυβέρνηση και την κοινωνία των πολιτών, στον Καναδά και το εξωτερικό, προκειμένου να προωθήσει πολιτικές και δράσεις ώστε να αποτραπεί ο πόλεμος και η ένοπλη βία και έτσι να οικοδομηθεί η ειρήνη». Η  Hilary περιέγραψε τον Ken ως κάποιον που «ήταν μέσα», υπαινισσόμενη την από πρώτο χέρι εμπειρία του με το εμπόριο όπλων.

Ο Ken μου είπε ότι πιστεύει πως η Καναδική κυβέρνηση «προτίθεται» να παίξει μεγάλο ρόλο στο εμπόριο όπλων, προσθέτοντας: «Η συμφωνία με τους Σαουδάραβες έχει γίνει σε αυτό το πλαίσιο». Με παρέπεμψε σε ένα άρθρο που έγραψε και το οποίο παρουσιάζει «τα διάφορα προγράμματα που υπάρχουν καιρό αλλά τώρα ενισχύονται από την καναδική κυβέρνηση, όλα προς την κατεύθυνση της αύξησης των εξαγωγών όπλων. Η σαουδαραβική συμφωνία είναι η πρώτη μεγάλη ένδειξη ότι τα πράγματα πάνε προς την κατεύθυνση που θέλουν».

Κατά κάποιο τρόπο, ο Ken λέει ότι η πρόσφατη συμφωνία του Καναδά με τους Σαουδάραβες «δεν είναι νέο» καθώς «την περίοδο 1988-2008, η Σαουδική Αραβία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος πελάτης, μαζί με τις ΗΠΑ των καναδικών στρατιωτικών αγαθών. Το μέγεθος υποδηλώνει ότι ο Καναδάς πραγματικά προσπαθεί να τονώσει τις εξαγωγές όπλων».

Αν και οι οπλικές εμπορικές συναλλαγές του Καναδά ίσως δεν είναι ένα ολοκαίνουργιο φαινόμενο, η τόσο μεγάλη πώληση στους Σαουδάραβες είναι αξιοσημείωτη. Όπως μου είπε ο Ken: «Αυτή η νέα συμφωνία πώλησης όπλων παρουσιάζεται από την κυβέρνηση ως θέσεις εργασίας, χωρίς να δίνεται μεγάλη προσοχή στον κίνδυνο που υπάρχει αυτός ο εξοπλισμός να χρησιμοποιηθεί στην επόμενη σύγκρουση στην περιοχή».

«Ο Καναδάς δεν θα έπρεπε να δημιουργεί θέσεις εργασίας εξαρτώμενος από χώρες όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι υπό αμφισβήτηση. Οι εργαζόμενοι δεν θα έπρεπε να είναι στη θέση να κατασκευάζουν εξοπλισμό τον οποίο θα μπορούσαν να δουν στην τηλεόραση να χρησιμοποιείται εναντίον των πολιτών. Νομίζω ότι αυτή είναι μια πολύ κακή στρατηγική δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.