Νέοι, Βρετανοί που Ζουν με τον HIV

​

«Θυμάμαι να μην σηκώνομαι από το κρεβάτι παρά μόνο για να πάω στην τουαλέτα. Ο φίλος μου έμενε μαζί μου απλά για να είναι σίγουρος ότι έτρωγα» λέει ο ​Niyi Maximus Crown, ένας 25χρονος άνδρας που διαγνώστηκε θετικός στον ιό HIV, τον Δεκέμβριο του 2011. «Δεν αναγνώριζα ούτε καν την εσωτερική φωνή μου. Ένιωσα ότι θα ήμουν μόνος για την υπόλοιπη ζωή μου. Τα συναισθήματα της ανικανότητας με θύμωσαν και άρχισα να μισώ τον εαυτό μου».

Την περασμένη εβδομάδα, το ​Public Health England (PHE) δημοσίευσε την τελευταία του ​έκθεση για τον ιό HIV. «Στη Μεγάλη Βρετανία υπάρχουν 107.800 άνθρωποι, οι οποίοι ζουν με τον HIV» λέει η Eleanor Briggs, υποδιευθύντρια Πολιτικής και Διαφημιστικών Εκστρατειών στο Εθνικό Ίδρυμα για το AIDS. Στο Λονδίνο, σχεδόν ένας στους οκτώ γκέι και αμφισεξουαλικούς άνδρες είναι θετικός στον HIV. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία από το PHE, προσθέτει η Briggs «μπορούμε να πούμε ότι περίπου το ένα τρίτο των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί από τον HIV, και έχουν ή όχι διαγνωστεί, ήταν κάτοικοι του Λονδίνου».

Αυτό που είναι πιο τρομακτικό είναι πως το PHE εκτιμά ότι το 24% των ατόμων με HIV στη Βρετανία δεν έχουν προς το παρόν διαγνωστεί.

Η έγκαιρη διάγνωση του HIV είναι ζωτικής σημασίας. Η Briggs λέει πως μια καθυστερημένη διάγνωση μπορεί να σημαίνει θεραπεία που γίνεται λιγότερο αποτελεσματική, μειώνοντας τη διάρκεια ζωής ενός ατόμου. Η φαρμακευτική αγωγή βοηθάει επίσης στο να σταματήσει η μετάδοση του HIV, μειώνοντας την ποσότητα του ιού σε ένα θετικό άτομο σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα, έτσι ώστε να είναι απίθανο να το μεταδώσουν.

Και όμως λίγοι άνθρωποι μιλάνε ειλικρινά για τον HIV. Όσο αφορά τη γκέι κοινότητα, ο HIV υπάρχει κάπου στο κενό μεταξύ των αγγελιών θανάτου ​της δεκαετίας του '80, των στατιστικών στοιχείων που συζητούνται κάθε χρόνο από πολλούς οργανισμούς υγείας και της ωμής πραγματικότητας του πρωκτικού σεξ χωρίς προφυλακτικό και υπό την επήρεια ουσιών. Συνήθως το θέμα αναδύεται στα μέσα ενημέρωσης μια φορά το χρόνο, την ​Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS. Ένας κορυφαίος ειδικός στο θέμα του HIV ​δήλωσε στο BBC ότι μεταξύ πολλών γκέι ανδρών στη Βρετανία υπάρχει «απόλυτη έλλειψη επίγνωσης» των κινδύνων.

Καθώς οι γκέι χώροι προετοιμάζονται να γιορτάσουν την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, την 1η Δεκεμβρίου, με εκδηλώσεις συγκέντρωσης χρημάτων για διάφορες LGBT φιλανθρωπικές οργανώσεις, σκεφτείτε πόσοι είναι οι άνθρωποι που γνωρίζετε και οι οποίοι μιλούν δημοσίως άνετα για το ότι είναι οροθετικοί; Ξέρετε έστω κι έναν που λέει ανοιχτά ότι έχει μολυνθεί από τον HIV;

Η αλήθεια είναι ότι, ως κοινωνία, ακόμα οδηγούμε τους οροθετικούς στην απομόνωση. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι περισσότεροι γκέι άνδρες νιώθουν ότι θέλουν να κρατήσουν την κατάσταση τους μυστική. Πολλοί αγωνίστηκαν να αποκαλυφθούν ως γκέι στους φίλους, τις οικογένειες ή τους συναδέλφους τους και ενδεχομένως να μην το έχουν κάνει και σε όλους τους τομείς της ζωής του. Έχοντας να αντιμετωπίσουν το στίγμα που ακόμα υπάρχει όσο αφορά του να είναι κανείς οροθετικός, είναι σα να έχουν να αντιμετωπίσουν και ένα δεύτερο ξεγύμνωμα του εαυτού τους, ακόμα μια φορά, ακόμα έναν κύκλο επικρίσεων και ντροπής.

Ρώτησα μερικούς ανθρώπους που δεν έχουν μολυνθεί από τον ιό να μοιραστούν μαζί μας τις σκέψεις τους. «Εάν μολυνθείς από τον HIV λόγω σεξ χωρίς προφυλάξεις, σου αξίζει» είπε ένας. Πολλοί, κατ' ιδίαν, μπορεί να συμφωνήσουν μαζί του. Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι αξίζουν να νιώθουν για πάντα αποξενωμένοι από την κοινωνία;

Ο Niyi είναι περισσότερο γνωστός στα γκέι κλαμπ του Λονδίνου ως Maximus Crown. Είναι ένας από τους λίγους DJs που έχει πει δημοσίως ότι είναι οροθετικός. Μεγάλη υπόθεση. Η βρετανική γκέι σκηνή έχει πάρα πολύ λίγους ανοιχτά οροθετικούς DJs, drag queens ή promoters εκδηλώσεων. Ωστόσο ο Niyi, στην πραγματικότητα δεν είχε την επιλογή να αποφασίσει εάν θα δημοσιοποιήσει την κατάστασή του - ο καλύτερος φίλος του εκείνη την εποχή αποφάσισε να το κάνει για λογαριασμό του μέσω Facebook.

«Ο καλύτερος φίλος μου έμενε μαζί μου κάθε μέρα για να σιγουρευτεί ότι δεν ήμουν μόνος, δεν λιμοκτονούσα ή δεν προσπαθούσα να αυτοκτονήσω» θυμάται ο Niyi. «Έξι μήνες αργότερα, άρχισα να απομακρύνομαι από εκείνον επειδή άρχισα να παρατηρώ πράγματα σχετικά με την φιλία μας με τα οποία δεν συμφωνούσα. Για να με εκδικηθεί πήγε στη σελίδα των εκδηλώσεων του Facebook, σε ένα πάρτι που επρόκειτο να παίξω ως DJ και ποστάρισε μια σειρά σχολίων για το ότι ήμουν οροθετικός».

Τα σχόλια περιελάμβαναν κατηγορίες ότι ο Niyi έκανε σεξ χωρίς προφυλάξεις κι ενώ γνώριζε ότι ήταν οροθετικός. «Όταν συνέβη, δεν θύμωσα, απλά ήθελα να εξαφανιστώ. Εάν μπορούσα να κλείσω τα μάτια μου και να πάψω να υπάρχω, θα το έκανα. Αλλά με ανάγκασε να αντιληφθώ την κατάστασή μου, γεγονός που στη συνέχεια μου έδωσε ακόμα μεγαλύτερη άνεση να μιλάω δημοσίως για αυτή».

Εάν είστε αρκετά μεγάλοι για να θυμάστε τις καμπάνιες της δεκαετίας του '80, το ασφαλέστερο σεξ και τα ζητήματα γύρω από τον HIV θα έχουν εντυπωθεί στη συνείδησή σας. Αλλά με την έλευση της συνδυαστικής θεραπείας και τη δραστική ανάπτυξη των αντιρετροϊκών φαρμάκων που έφεραν την επανάσταση στη φροντίδα των ασθενών τα τελευταία 15 χρόνια, ο αριθμός των θανάτων που σχετίζονται με το AIDS έχει μειωθεί σημαντικά. Το διάστημα 2001-2011, το ποσοστό των νέων μολύνσεων ​μειώθηκε κατά 20%.

Μαζί με τον αριθμό των θανάτων, μειώθηκαν ωστόσο και τα κρατικά κονδύλια που επενδύονταν για την ενημέρωση των ανθρώπων γύρω από τον HIV. Τα σχολεία μόλις που άγγιζαν το θέμα. Για τους περισσότερους ανθρώπους ήταν μια αρρώστια που επηρέαζε μόνο τις πιο φτωχές χώρες. Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν που ο αριθμός των μολύνσεων στους νέους ανθρώπους αυξήθηκε κατακόρυφα συγκριτικά με άλλες ηλικιακές ομάδες. Όπως αναφέρει το ​Ταμείο Πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών, οι νέοι παραμένουν στο επίκεντρο της επιδημίας του HIV, όσο αφορά στα ποσοστά των μολύνσεων, της ευαλωτότητας, των επιπτώσεων και της δυνατότητας για αλλαγή. Οι νέοι μεγαλώνουν σε έναν κόσμο που άλλαξε λόγω AIDS, ωστόσο είναι πολλοί εκείνοι που δεν κατέχουν τη σωστή γνώση για το πώς να αποτρέψουν τη μόλυνση από τον HIV.

Μίλησα σε ένα νέο άνδρα, τον James Hanson-McCormick, 24 ετών, ο οποίος ήταν 18 όταν διαγνώστηκε θετικός στον HIV. «Δεν είχα ιδέα το τι ήταν ο HIV ή πώς κόλλησα. Έκτοτε είχα έξι χρόνια να σκεφτώ την κατάστασή μου και δεν περνάει ούτε μια μέρα χωρίς να τη σκεφτώ. Είναι τόσο δύσκολο. Μακάρι να ήξερα περισσότερα [τότε], μακάρι να ήμουν καλύτερα ενημερωμένος και να ήξερα περισσότερα για να προσπαθήσω να το αποτρέψω να συμβεί».

Μπορεί να ακούγεται αφελές, αλλά ο James δεν είναι ο μόνος που έχει αυτή την εμπειρία. Ο Luke Alexander είναι από το Oldbury, μια μικρή πόλη έξω από το Μπέρμιγχαμ. Διαγνώστηκε θετικός στον HIV τον Ιούνιο του 2013. Ήταν 18 ετών. «Εάν είχα σεξουαλική σχέση με κάποιον όταν ήμουν 15 ή 16 ετών ήταν μονογαμική» μου λέει. «Όταν έγινα 18 ετών, έκανα δώρο στον εαυτό μου ένα εντυπωσιακό τηλέφωνο και ανακάλυψα αυτές τις εφαρμογές και τα κλαμπ. Όλα σου φαίνονται καινούρια. Σου λένε "κατέβασε αυτό" και βρίσκεις ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να βρεθούν μαζί σου. Είναι επιβεβαίωση. Γίνεσαι αρκετά επιπόλαιους με τους ερωτικούς συντρόφους».

Η ειλικρίνεια του Luke με αιφνιδίασε. «Έγινα απίστευτα εγωπαθής και αρκετά ναρκισσιστής» παραδέχεται. «Στην εξίσωση πρόσθεσε ναρκωτικά και αλκοόλ και γίνεται μια χαρά συνήθεια. Το ένα πράγμα έφερε το άλλο και δεν έπαιρνα καμία προφύλαξη».

Ο Will Harris, επικεφαλής του γραφείου Τύπου του ιδρύματος ​Terrence Higgins Trust, λέει ότι ενώ η έρευνα δείχνει πως οι περισσότεροι γκέι άνδρες χρησιμοποιούν προφυλακτικό τις περισσότερες φορές, αρκεί μόνο μία στιγμή σεξ χωρίς προφύλαξη για να περάσει ο HIV στον οργανισμό. «Η χρήση του προφυλακτικού πρέπει να είναι συνεχής… Είναι στην ανθρώπινη φύση να υποτιμά τον κίνδυνο, οπότε η κοινότητά μας πρέπει να βρίσκει συνεχώς τρόπους να ενισχύει το μήνυμα ότι το "Φαίνεται καλός, πιθανώς θα είναι ΟΚ" δεν θα σου δώσει την προστασία που σου δίνει ένα προφυλακτικό».

Νωρίτερα φέτος, ο Luke έγινε πρωτοσέλιδο όταν εμφανίστηκε στην εκπομπή This Morning του δικτύου ITV για να συζητήσει για την κατάσταση της υγείας του. «Ποτέ δεν άκουσα κάτι για τον HIV στο σχολείο» είπε. «Μπορείς να γίνεις λίγο ριψοκίνδυνος όταν είσαι σε αυτή την ηλικία, αλλά είναι πολύ χειρότερο εάν δεν έχεις βασικές γνώσεις στις οποίες να ανατρέξεις».

Όπως στην περίπτωση του James έτσι και η ​σχολική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση του Luke ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. «Διήρκεσε λίγες ώρες. Εάν ο κόσμος δεν ήταν στην τάξη, δεν μάθαινε. Ενώ υπογράμμιζαν τη σημασία της αντισύλληψης, αυτή συνδεόταν με την εγκυμοσύνη. Όταν ρώτησα για το πρωκτικό σεξ, είπαν "Δεν το συστήνουμε". Ένιωσα ντροπή. Ήθελα απλώς να ακούσω την άποψή τους».

Ο Harris συμφωνεί ότι το εκπαιδευτικό σύστημα έχει αποτύχει από αυτή την άποψη και λέει ότι νέοι γκέι άνδρες είναι «γενικά αποκλεισμένοι από την τρέχουσα προσέγγιση της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία».

«Όμως το παρελθόν είναι παρελθόν και δεν μπορείς να το αλλάξεις» αιτιολογεί ο James. «Το σπουδαίο σήμερα είναι ότι είμαι υγιής και ευτυχισμένος. Λαμβάνω φαρμακευτική αγωγή εδώ και πέντε χρόνια και είμαι πολύ καλά. Η υγεία μου γενικά είναι εντάξει».

Ωστόσο το να ζεις με τον HIV δεν σημαίνει μόνο παρακολούθηση της φυσικής σου κατάστασης. Η συναισθηματική πίεση από τα συνεχή τσεκάπ και η συμφιλίωση με τον ιό μπορούν επίσης να προκαλέσουν περαιτέρω ψυχολογικό βάρος. «Σωματικά είμαι καλά» λέει ο James. «Υποφέρω από κατάθλιψη, αλλά αυτό οφείλεται σε διάφορα πράγματα-όχι μόνο στον HIV. Μερικές φορές είναι δύσκολο να ανταπεξέλθεις καθημερινά με όλα αυτά κοκτέιλ φαρμάκων. Συχνά η κατάθλιψή μου χειροτερεύει και με κάνει να νιώθω ότι δεν αξίζω και άρα να μην τα παίρνω. Όμως πιστεύω στην ιατρική και πως μια μέρα θα υπάρξει θεραπεία». Η μεγαλύτερη ευχή του όμως είναι πιο αλτρουιστική: «περισσότερη γνώση και κατανόηση του HIV και του AIDS».

Για πολλούς προσφάτως προσβεβλημένους από τον ιό τύπους, το να βάλουν καλά στο μυαλό τους ότι πρέπει να ζουν με τον HIV είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Το στίγμα είναι μεγάλο ζήτημα.

Ο «Robert», 29 ετών, που ζήτησε να μην κατονομαστεί με το αληθινό του όνομα, είναι οροθετικός από το 2007. Ένας περιστασιακός σεξουαλικός σύντροφος τον κακοποίησε σεξουαλικά ενώ ήταν λιπόθυμος από τη χρήση ναρκωτικών. Μόνο η οικογένεια και οι πιο στενοί φίλοι του γνωρίζουν την κατάσταση της υγείας του. Αποδίδει την επιλογή του στις εικασίες που κάνουν οι άνθρωποι για εκείνους οι οποίοι είναι οροθετικοί. «Δεν έχει να κάνει με το γεγονός ότι είναι απωθητικό να είσαι οροθετικός, αλλά με το ότι οι άνθρωποι σκέφτονται πως είχες επιλογή. Ακούς πολλά για πάρτι πρωκτικού σεξ χωρίς προφυλάξεις και ανθρώπους που πιστεύουν ότι εκείνοι οι οποίοι κάνουν πολύ σεξ χωρίς προφυλακτικό "τους αξίζει" να κολλήσουν HIV. Δεν κρίνω κανέναν αλλά δεν θέλω να με βάζουν σε αυτή την κατηγορία. Δεν ντρέπομαι που είμαι οροθετικός, αλλά επηρεάζει το πώς σε βλέπουν οι άνθρωποι εάν δεν σε γνωρίζουν».

Ο Robert είπε σε περίπου δέκα συντρόφους για την κατάσταση της υγείας τους όταν ζήτησαν πρωκτικό σεξ χωρίς προφύλαξη. «Δεν κάνω σεξ χωρίς προφύλαξη εάν και οι δυο δεν γνωρίζουμε την κατάσταση της υγείας του άλλου» λέει. Ακόμα κι έτσι, όμως, λέει εξακολουθεί να είναι σύνηθες για τους οροθετικούς να φοβούνται να αποκαλύψουν την κατάστασή τους στους άλλους που είναι στην ίδια κατάσταση: «Έχω συναντήσει ακόμα και άνδρες με τους οποίους ήμουν ειλικρινής, αλλά είπαν ψέματα ότι δεν ήταν οροθετικοί επειδή δεν ήθελαν να πουν πως είναι».

Είναι θλιβερό το ότι εξαναγκάζουμε τόσες πολλές χιλιάδες γκέι ανδρών σε μια κατάσταση όπου νιώθουν αποξενωμένοι από την ίδια την κοινότητά τους. Χρειάζεται να είσαι ισχυρή προσωπικότητα για να σταθείς απέναντι στην παλίρροια πιθανής καταδίκης και να είσαι μεταξύ εκείνων που θα αντιδράσουν πρώτοι.

Ο Luke έχασε φίλους μετά τη δημόσια αποκάλυψη της διάγνωσής του. Άνθρωποι σταμάτησαν να απαντούν στα τηλεφωνήματά τους. Πιστεύει ότι αυτό συνέβη επειδή φοβούνται να μη συσχετιστούν με κάποιον που ήταν ανοιχτά οροθετικός. Παρομοίως όταν εμπιστεύτηκε σε μια φίλη του για την κατάστασή του, εκείνη ανησύχησε περισσότερο επειδή είχαν πιει από το ίδιο ποτήρι κρασί παρά για το πώς ένιωθε ο Luke. (Παρεμπιπτόντως, εάν σε απασχολούν παρόμοιες παρανοήσεις, ο HIV δεν μπορεί και ​δεν θα μεταδοθεί επειδή μοιραζόμαστε το ίδιο ποτήρι).

Δυστυχώς, παρά το ότι σήμερα θεωρείται πως είναι μια διαχειρίσιμη μόνιμη κατάσταση υγείας, ο HIV εξακολουθεί να είναι ευρέως παραξηγημένος. «Μπορεί να καθίσεις σε ένα παγκάκι στο πάρκο και να μιλήσεις με κάποιον δυο ώρες για το διαβήτη σου» λέει ο Luke. «Αλλά δεν μπορείς να κάνεις το ίδιο με τον HIV γιατί συχνά θα δεχθείς ένα βλέμμα φόβου και σοκ».

Ο Niyi, τελικά, έφθασε σε ένα σημείο που είχε ντραπεί αρκετά. «Ξύπνησα μια μέρα και σκέφτηκα ότι η ζωή δεν θα είναι πάντα εύκολη. Η αυτολύπηση δεν είναι άγρια και δεν έχει πλάκα. Το να κάνω πράγματα και να βρίσκομαι με ανθρώπους που με ενθάρρυναν να νιώθω ωραία για τον εαυτό μου ήταν τόσο μεγάλη βοήθεια».

Παραμένει ακόμα ένα εμπόδιο, ωστόσο, εκείνο των σχέσεων. Είναι μόνος του εδώ και επτά χρόνια. «Η σκέψη να με απορρίψει κάποιος λόγω αυτού, με τρομοκρατεί. Αισθάνομαι ότι αυτό πάντα θα είναι ανασταλτικός παράγοντας μέχρι να καταφέρω να απαλλαχθώ κι από αυτόν τον τελευταίο φόβο».

Ο James ήταν πιο τυχερός στην αγάπη. Συνάντησε τον φίλο του πριν από 18 μήνες και παντρεύτηκαν τον περασμένο Αύγουστο.

Για μένα, οι Niyi, Luke και James είναι ήρωες. Αποφάσισαν ότι είναι η ώρα να προκαλέσουν το στίγμα που υπάρχει γύρω από τον HIV γιατί οι άνθρωποι δεν μιλούν για ένα θέμα που μας αφορά όλους. Το εκπαιδευτικό σύστημα είναι προβληματικό, οπότε ανέλαβαν μόνοι τους να μιλήσουν ανοιχτά για αυτό. Επέλεξαν να μπουν σε κάτι που θα μπορούσε να τους απογυμνώσει εντελώς, που θα μπορούσε εάν το άφηναν να τους χαρακτηρίσει απολύτως, αλλά αντί αυτού το μετέτρεψαν σε κάτι ισχυρό.

Καθώς οι φόβοι του υποχώρησαν ο Luke εμπνεύστηκε από έναν άλλο ακτιβιστή με HIV και άρχισε να μπλογκάρει για την εμπειρία του. «Προσέλκυσε μεγάλη προσοχή. Ήθελα να βοηθήσω τους ανθρώπους να καταλάβουν και ήταν ένα συναίσθημα ενδυνάμωσης. Οι καλές αντιδράσεις που ακολούθησαν επιβεβαίωσαν ότι ήταν σωστό να γίνει» λέει. Σήμερα, γράφει επίσης για το θέμα στο Gay Times.

Ο Niyi συμφωνεί. «Υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν χωρίς λόγο επειδή αισθάνονται πως το να είναι οροθετικοί μηδενίζει οτιδήποτε καλό έχουν, αλλά δεν είναι έτσι. Καθένας αξίζει να ξυπνάει και να αισθάνεται ότι αξίζει. Κι αν το μόνο που πρέπει να κάνω είναι να μιλάω για την κατάστασή μου προκειμένου να το δει ο κόσμος, τότε αυτό και θα κάνω. Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν ότι το να είναι κανείς οροθετικός δεν αποτελεί ένδειξη του τι είδους άνθρωπος είναι».

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.