Μετακίνησα ένα Αεροπλάνο με τη Δύναμη του Μυαλού μου

Φαντάσου να υπήρχε ένας τρόπος να καταπολεμήσεις την κατάθλιψη και το άγχος σου, χωρίς να χρειάζεται να τρέχεις σε ψυχολόγους και να καταφεύγεις σε ψυχοφάρμακα, αλλά παίζοντας απλά ένα video game ή ένα παιχνίδι στο Xbox το οποίο θα μπορούσες να ελέγξεις με τον εγκέφαλό σου.

Με τη μέθοδο της νευροανάδρασης -τεχνική εξάσκησης του εγκεφάλου- το σενάριο αυτό ίσως να είναι πολύ πιο κοντά από όσο νομίζουμε. Ενώ η κλασσική ιατρική προσπαθεί να λύσει τα ποικίλα ψυχοσωματικά προβλήματα της εποχής μας με κάποιο χάπι, η νευροάνδραση, είναι μία ανώδυνη, μη επεμβατική, μη φαρμακευτική μέθοδος, η οποία ισχυρίζεται ότι καταφέρνει το ίδιο, με την χρήση παιχνιδιών που ελέγχονται απευθείας από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Έτσι τουλάχιστον διάβασα στην ιστοσελίδα του International Society for Neurofeedback & Research προχθές.

Αποφάσισα λοιπόν, να συναντήσω την Μαρία Λιακάκου, πρόεδρο του επίΚΕντρου της Ψυχοσωματικής Ιατρικής (ΚΕ.Ψ.Ι.) -ένα από τα λίγα κέντρα στα οποία χρησιμοποιείται η τεχνική της νευροανάδρασης- στα γραφεία του ΚΕ.Ψ.Ι. στο Μαρούσι, προκειμένου να μου εξηγήσει τι ακριβώς είναι η νευροανάδραση, πώς λειτουργεί και πώς μπορεί να βοηθήσει κάποιον να αντιμετωπίσει τα διάφορα ψυχοσωματικά που μπορεί να τον ταλαιπωρούν.

VICE: Τι ακριβώς είναι η νευροανάδραση;
Μαρία Λιακάκου: Η νευροανάδραση είναι μία μορφή βιοανάδρασης. Η βιοανάδραση είναι μία διαδικασία μέσω της οποίας μαθαίνουμε πώς να ρυθμίζουμε συνειδητά τις φυσιολογικές λειτουργίες του σώματος μας -όπως την αναπνοή, την καρδιακή συχνότητα, την τάση των μυών κλπ. Πολλές φορές λόγω στρες, χρήσης ουσιών, ανθυγιεινής ζωής και άλλων παραγόντων, αυτές μπορεί να απορυθμιστούν. Η βιοανάδραση βασίζεται στο ότι όλοι μας έχουμε την δυνατότητα να επηρεάσουμε τις αυτόματες βιολογικές μας λειτουργίες χρησιμοποιώντας την δύναμη του μυαλού, ώστε να τις επαναφέρουμε σε φυσιολογικά επίπεδα. Με την διαδικασία της νευροανάδρασης, μαθαίνουμε λοιπόν να αυτορυθμίζουμε τα εγκεφαλικά μας κύματα μέσω ενός ειδικού υπολογιστή.

Τι είναι τα εγκεφαλικά κύματα;
Τα εγκεφαλικά κύματα είναι αυτά που μας βοηθούν να σκεφτούμε, να κινηθούμε, να εργαστούμε κλπ. Μετρώντας την δραστηριότητα τους, μπορούμε να καταλάβουμε σε τι κατάσταση βρίσκεται ο εγκέφαλός μας.

Με ποιον τρόπο γίνεται η μέτρηση;
Τοποθετούμε κάποιους βιοαισθητήρες, σε ορισμένα σημεία του σώματος. Οι αισθητήρες αναλύουν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου, μετρούν τα εγκεφαλικά κύματα και τα στέλνουν σ' έναν ειδικό ηλεκτρονικό υπολογιστή για ανάλυση. Αυτό λέγεται brain mapping. Έτσι καταλαβαίνουμε ποιες περιοχές του εγκεφάλου λειτουργούν πιο αργά και ποιες πιο γρήγορα. Ο Η/Υ με την σειρά του καταγράφει τις μετρήσεις και τις παρέχει ως πληροφορίες στην οθόνη με την μορφή ενός «παιχνιδιού». Ο εκπαιδευόμενος παίζει το παιχνίδι χρησιμοποιώντας μόνο τον εγκέφαλό του και ελέγχει τα video games με τα εγκεφαλικά του κύματα.

Ποιος είναι ο σκοπός του παιχνιδιού;
Σκοπός του παιχνιδιού είναι να επιτευχθεί η επιθυμητή συχνότητα των κυμάτων. Όσο αυξάνεται η επιθυμητή συχνότητα τόσο αυξάνεται και η ταχύτητα του παιχνιδιού και ο εκπαιδευόμενος κερδίζει πόντους. Εάν μειωθεί όμως, τότε το παιχνίδι σταματάει και ο εκπαιδευόμενος χάνει. Έτσι, ο εγκέφαλος μαθαίνει να αναζητά την επιθυμητή συχνότητα. Αυτό βέβαια απαιτεί εξάσκηση.

Σε πόσο καιρό μπορείς να δεις αποτέλεσμα;
Εξαρτάται από το είδος των συμπτωμάτων. Και πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι ο κάθε οργανισμός ανταποκρίνεται διαφορετικά. Είναι όπως όταν κάποιος πηγαίνει γυμναστήριο: κάποιοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο και περισσότερες ασκήσεις για να δουν αποτελέσματα και κάποιοι λιγότερο. Πάντως, επειδή είναι μια τεχνική «εξαρτημένης μάθησης» χρειάζονται πολλές συνεδρίες. Ο μέσος όρος των συνεδριών υπολογίζεται γύρω στις δέκα.

Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται η νευροανάδραση;
Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της υπερκινητικότητας, του αυτισμού, της επιληψίας, της έλλειψης συγκέντρωσης και προσοχής, της κατάθλιψης, του άγχους, τους στρες, των κρίσεων πανικού και πολλά άλλα. Σε αυτές της περιπτώσεις η νευροανάδραση μπορεί να ενισχύσει την εγκεφαλική λειτουργία, να βελτιώσει την μνήμη, την συγκέντρωση, την προσοχή, την εστίαση, την ποιότητα του ύπνου και να μειώσει το άγχος και το στρες.

Λειτουργεί;
Το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που μας επισκέπτεται ανταποκρίνονται θετικά και μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό δεν βλέπει αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση όμως, το κίνητρο που έχει ο καθένας και η θέληση, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο. Χωρίς θέληση τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει.

Όταν τελειώσαμε την κουβέντα μας πήγαμε σε μία αίθουσα όπου υπήρχε μία μεγάλη δερμάτινη πολυθρόνα, ένας υπολογιστής, πολλά καλώδια και μία οθόνη τηλεόρασης. Η Μαρία Λιακάκου μου ζήτησε να καθίσω στην πολυθρόνα, μου φόρεσε μία ζώνη, τοποθέτησε έναν αισθητήρα στο κεφάλι μου, έναν στον αριστερό μου δείκτη και δύο στους λοβούς των αυτιών μου και μου ζήτησε να χαλαρώσω και να συγκεντρωθώ. Και, όσο ακραίο κι αν σου ακούγεται, με hands free τεχνολογία, κατάφερα -με δυσκολία- να μετακινήσω με τον εγκέφαλο μου την κάμπια και τα αεροπλανάκια που εμφανίζονταν στην οθόνη της τηλεόρασης, σχεδόν όπως ο Καθηγητής X στους Χ-ΜΕΝ. Και, όπως και να το κάνουμε, ήταν πολύ cool.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter,  Facebook και Instagram.