Πήγα στο Πακιστάν και Είδα τα Ωραιότερα Μοντέλα

Φωτογραφίες: Θανάσης Τρομπούκης

Το να πας σε επίδειξη μόδας στο Καράτσι, την πιο επικίνδυνη πόλη στον κόσμο, δεν το λες και εύκολη υπόθεση. Δεν είναι μόνο ότι οφείλεις να εντυπωσιάσεις με τον τρόπο που θα εντάξεις μια ανατολίτικη πουτανιά στη δυτική haute couture (ναι, πράγματι, και στο Πακιστάν θα σε κρίνουν από την εμφάνισή σου), αλλά ταυτόχρονα πρέπει να φροντίσεις ώστε να φτάσεις στην επίδειξη σώος και αβλαβής.

Είναι η τρίτη ημέρα που βρίσκομαι στο Καράτσι, περιστοιχισμένος από ένοπλους φρουρούς με καλάσνικοφ, οι οποίοι έχουν αναλάβει τη δύσκολη αποστολή να με μεταφέρουν από το ξενοδοχείο μου στο απέναντι, όπου διοργανώνεται μία μεγαλειώδης επίδειξη μόδας. Ούτε 20 βήματα δεν έχουμε να διανύσουμε, κι όμως έχω έναν μικρό στρατό στη διάθεσή μου, μία original fashion police. Λίγες μέρες πριν, είχε σημειωθεί επίθεση αυτοκτονίας σε αγγλικανική εκκλησία της Πεσαβάρ, κοντά στα σύνορα με το Αφγανιστάν. Είκοσι άνθρωποι σκοτώθηκαν και το Πακιστάν ήταν πρώτη είδηση σε όλα τα δίκτυα. Φαντάζομαι ότι οι αξιωματούχοι δεν θα ήθελαν κάποιο απρόοπτο συμβάν να σπιλώσει και πάλι τη διεθνή εικόνα της χώρας. Κι εγώ σκέφτομαι ότι θα ήταν τραγικός ένας επικήδειος που θα λέει «Ήταν καλός. Πέθανε την ώρα που πήγαινε σε επίδειξη μόδας στο Πακιστάν».

Στα παρασκήνια της επίδειξης μόδας επικρατεί κομφούζιο. Τα ηχεία παίζουν Rihanna, οι σχεδιαστές τρέχουν με τις μεζούρες, κάποιοι σιδερώνουν, άλλοι κοιτάζουν τη ροή της εκδήλωσης στα χαρτιά τους - όλα είναι όπως θα έπρεπε να είναι σε κάθε επίδειξη μόδας. Στρέφω το βλέμμα μου προς τα μοντέλα. Μου κόβεται η ανάσα και σαστίζω από ντροπή που λίγα λεπτά πριν, δύσπιστος σκεφτόμουν «πώς να είναι άραγε τα μοντέλα του Πακιστάν;». Όλοι είναι κούκλοι και εγώ, ενώ πριν εισέβαλα με τον τσαμπουκά του δυτικού, τώρα κάθομαι χαμένος στη γωνιά μου με μια φωτογραφική μηχανή που ούτε κλικ δεν μπορεί να κάνει. Ό, τι ωραιότερο υπάρχει σε γυναίκα και άνδρα στο Πακιστάν, το έχω απέναντί μου. Πρόσωπα που συγκεντρώνουν τα καλύτερα χαρακτηριστικά της ανατολής. Μεγάλα σχιστά μάτια, σαρκώδη χείλη, οριακά μελαμψό δέρμα, πυκνά σκούρα μαλλιά που γυαλίζουν. Είναι πάνω από 1.80, καλοσχηματισμένοι αλλά όχι υπερβολικά αδύνατοι. Βάφονται, ντύνονται, ψιλοχορεύουν, αλλά ούτε καπνίζουν ούτε πίνουν. «Κάτι δεν πάει καλά εδώ», σκέφτομαι. Είναι παραφωνία να μην πιεις σαμπάνια στα παρασκήνια μιας επίδειξης μόδας. Όχι όμως στο  Πακιστάν, όπου για να βρεις αλκοόλ πρέπει να έχεις τον dealer σου.

«Πού διασκεδάζετε εδώ;» ρωτάω μία από τις καλλονές ενώ φοράει ροζ lipstick. Ήξερα ότι σε ολόκληρη τη χώρα δεν υπάρχει κανένα μπαρ ή κλάμπ, παρά μόνο αυτά των ξενοδοχείων, τα οποία όμως δεν σερβίρουν ποτά, παρά μόνο τσάι και καφέ.

«Πού θα διασκεδάσετε μετά την επίδειξη;» επιμένω. «Στο σπίτι μας» θα μου πει και θα αλλάξει κουβέντα. Κάπως έτσι τελείωσε το όνειρο να με βρει το ξημέρωμα σε κάποιο αγροτόσπιτο σε προάστιο στο Καράτσι - όπως θα συνέβαινε στο Ισλαμαμπάντ- όπου οι νέοι Πακιστανοί ξορκίζουν τον θρησκευτικό συντηρητισμό με βότκα και ναρκωτικά. Στο Πακιστάν, εκτός από την απόλυτη φτώχεια, υπάρχει και μια πλούσια δυτικοποιημένη ελίτ, η οποία πίσω από τις πόρτες περνάει τον χρόνο της διαφορετικά.

Πράγματι, είναι παράξενο να βρίσκεσαι σε μία χώρα όπου ο μέσος ημερήσιος μισθός είναι 2 ευρώ, οι κάτοικοι ταλαιπωρούνται από συνεχείς διακοπές ρεύματος, και τα παιδιά δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, ενώ εσύ στέκεσαι πάνω στο κόκκινο χαλί μίας επίδειξης, για την έκβαση της οποίας δεν είσαι καθόλου βέβαιος.  Μέχρι να ταξιδέψω εκεί δεν είχα ιδέα για τη βιομηχανία μόδας στη χώρα. Ήμουν κι εγώ κυριευμένος από τις αρνητικές εικόνες που μεταδίδουν τα δυτικά Μέσα Ενημέρωσης, οι οποίες σε πείθουν πως το πρώτο πράγμα που συναντάς όταν προσγειωθείς στο αεροδρόμιο, είναι οι Ταλιμπάν. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Σε αυτή τη χώρα με τα δυσεπίλυτα προβλήματα, η ζωή συνεχίζεται. Όπως ακριβώς και στην Ελλάδα.

«Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Πακιστάν είναι ότι έχει πολύ κακή φήμη αναφορικά με την τρομοκρατία. Όμως αυτό που πολύς κόσμος δεν καταλαβαίνει, είναι ότι υπάρχει μια παράλληλη ζωή. (…) Είναι πολύ λυπηρό που αυτή η κατάσταση επηρεάζει και τη βιομηχανία της μόδας» μου είπε στα παρασκήνια ο Shaheen Khan, σχεδιαστής μόδας και CEO της εταιρείας Khanz Designs που παρουσιάζει τις κολεξιόν του στο Πακιστάν και το Ντουμπάι. Η πιο διάσημη σχεδιάστρια από το Πακιστάν, η Faiza Samme, που κάνει επιδείξεις σε ολόκληρο τον κόσμο, μου εξηγεί πως η βιομηχανία της μόδας στη χώρα έχει ακόμα περιθώρια ανάπτυξης. Προς το παρόν, οι σχεδιαστές παράγουν ρούχα κυρίως για την αγορά του Πακιστάν. Ωστόσο, σιγά-σιγά, αρχίζουν να «κοιτάζουν» και προς τις αγορές της Ανατολής, όπως για παράδειγμα αυτή της Ινδίας.

Εξάλλου, κεντρική πολιτική επιλογή της νέας κυβέρνησης της χώρας και του μεγιστάνα επιχειρηματία πρωθυπουργού, Nawaz Sharif, είναι να στραφεί η οικονομία συνολικά προς την αγορά της ανατολής, όχι μόνο σε ό, τι αφορά τα ρούχα, τα υφάσματα και τα δέρματα αλλά και στη βιομηχανία των φαρμακευτικών ειδών και της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων. Αυτό είναι το στοίχημά μας, θα μου πει η Γενική Γραμματέας της Αρχής Ανάπτυξης Εμπορίου, Rabiya Javeri Agha, σερβίροντάς μου αναψυκτικό τύπου κόλα στο υπέροχο σπίτι της, που έχει ύφος βρετανικής αποικιακής κατοικίας.

Η Javeri εκείνες της ημέρες ήταν η star του Πακιστάν, διότι εκτός του ότι διοργάνωσε όλη την Διεθνή Έκθεση, έκλεισε σε τρία 24ωρα συμφωνίες 600 εκατομμυρίων δολαρίων και βρήκε και τον χρόνο να οργανώσει την επίδειξη μόδας, να ντυθεί, να βαφτεί και να φωτογραφηθεί στο κόκκινο χαλί. Το ενδιαφέρον και η αγάπη της για τη μόδα πηγάζει ενδεχομένως και από τον αδελφό της, διάσημο φωτογράφο μόδας του Πακιστάν, Tapu Javeri.

Στόχος της, ως γενικής γραμματέως εμπορίου, είναι να ενισχύσει τους μικρούς τεχνίτες, να τους εκπαιδεύσει, να τους βοηθήσει να πάρουν μηχανήματα και να βελτιώσει την παραγωγή τους, ώστε να είναι ανταγωνιστική και εξαγωγική. Τα υφάσματα του Πακιστάν είναι από τα καλύτερα στον κόσμο. Τα σχέδια και τα μοτίβα τους είναι χειροποίητα και μοναδικά. Στην έκθεση, η Αρχή Εμπορίου παραχώρησε ένα αρκετά μεγάλο περίπτερο στη σχολή μόδας και ντιζάιν της χώρας, ώστε οι μαθητές να εκθέσουν τα πρωτότυπα σχέδιά τους στους 800 επιχειρηματίες από ολόκληρο τον κόσμο που επισκέφθηκαν το Καράτσι στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου. Άραγε έχει μέλλον το Πακιστάν στην καλλίγραμμη αλλά αδυσώπητη και βαριά βιομηχανία της μόδας; Η τρομοκρατία, η γραφειοκρατία, οι διακοπές ρεύματος και η διαφθορά είναι οι κύριοι σκόπελοι που έχουν να αντιμετωπίσουν οι επιχειρηματίες. Κι όμως, αν η χώρα αποτύχει στην εξαγωγή μόδας, σίγουρα μπορεί να πετύχει στην εξαγωγή μοντέλων.