Om te beginnen hebben we hier het SETI-protocol voor. In dit plan, dat in de loop van jaren is ontwikkeld, staat wat er moet gebeuren na de detectie van buitenaards leven. Het document bestaat uit een reeks richtlijnen voor individuen en organisaties die naar radiosignalen van buitenaardse wezens zoeken. Het idee is als volgt: als er buitenaards leven gedetecteerd wordt, dient deze waarneming eerst door andere wetenschappers bevestigd te worden. Hierna moet deze baanbrekende info doorgespeeld worden naar de Verenigde Naties en andere relevante nationale autoriteiten en dan pas wordt de media op de hoogte gebracht. Als dat gebeurd is, moet het signaal op meerdere plekken constant in de gaten gehouden worden zodat we niets missen van de boodschap.Dat klinkt allemaal mooi en soepel, maar hoe zou Nederland in de praktijk reageren, als ons deze eer toevalt? Om daarover meer te weten te komen bel ik amateur-radioastronoom Harry Keizer. Keizer werkte als ingenieur, zit nu tijdelijk zonder werk en is vrijwilliger bij de radiotelescoop in Dwingeloo. Met zijn collega Marc Wolf coördineert hij een SETI-werkgroep.“Met dit soort vragen kunt u beter naar de dokter gaan.”
Keizer vertelt me gepassioneerd over de 4,5 meter hoge schotel in zijn achtertuin en wat hij zou doen als er contact wordt gelegd met buitenaardse leven. “We springen een gat in de lucht! De meest prangende vraag voor de mensheid is beantwoord. We are not alone.”“In het verleden werd er altijd lacherig gedaan over SETI-onderzoek. Maar dat is tegenwoordig aan het veranderen.”
Daarom bel ik Michael Garrett ook op, die in eerste instantie weer zegt wat ik ook al in het protocol gelezen heb. Maar als ik doorvraag begrijp ik dat hij wel iets meer plannen heeft dan dat. “Terwijl ik alles dubbelcheck zou ik werken aan een kort wetenschappelijk stuk, dat ik later zou willen voorleggen aan het wetenschappelijke platform en tijdschrift Nature. Ondertussen zou ik het nieuws online verspreiden zodat iedere astronoom wereldwijd het signaal kan observeren. Op de dag dat mijn stuk gepubliceerd wordt in Nature zou ik vrij nemen, naar Schotland rijden, een boot nemen naar het eiland Arran en mezelf een gigantisch glas Schotse whisky inschenken.” Of we een signaal van buitenaards leven kunnen begrijpen en of het bewust gestuurd zal worden is volgens Garrett nog maar de vraag. “Wie weet pikken we ook wel gewoon een buitenaardse vorm van televisie op. GTST voor aliens of iets dergelijks.”“Als er een buitenaards signaal gedetecteerd wordt, duurt het waarschijnlijk minstens duizend jaar om de plaats waar dit vandaan komt met een hypothetisch ruimteschip te bereiken.”
Want stel nou dat deze potentiële buitenaardse vrienden technologisch zover ontwikkeld zijn, dat ze voor ons duizenden jaren aan reistijd in een keer kunnen afleggen. Dan zouden ze zomaar op de stoep kunnen staan. Op De Dam bijvoorbeeld. “Zo’n invasie is niet waarschijnlijk, maar ook niet onmogelijk,” zegt Garrett.
Alhoewel Stephen Hawking voorspelde dat contact met buitenaards leven wel eens onze vernietiging zou kunnen betekenen, zal Keizer in dit geval juist in feestelijke stemming verkeren. Ik vraag hem wat hij zou doen als hij een signaal oppikt waarin wordt verzocht om in Nederland te landen. “Als we in staat zouden zijn om hun taal te begrijpen, denk ik dat alles en iedereen op de rem gaat staan. Mensen zullen bang zijn voor het onbekende. Ikzelf heb dat niet. Ik zou zeggen: stuur ze een boodschap terug. Waarin je ze vraagt wie ze zijn en wat ze komen doen. Ik zou ze zeker welkom heten en uitnodigen om te landen. Ik denk dat de beste plek om te landen de hei in Dwingeloo is, naast de radiotelescoop. Ik zou hier zeker bij zijn. Ik krijg kippenvel als ik eraan denk.”“Ik denk dat de beste plek om te landen de hei in Dwingeloo is.”
“Ik heb inmiddels genoeg kennis van het SETI-protocol,” steek ik van wal. “Maar wat nou als er opeens een UFO verschijnt die Nederland wil bezoeken?” Shostak lacht hartelijk. “Dat zou betekenen dat ze duizend lichtjaren kunnen reizen, dat weten te overleven, wij ze niet zien aankomen en dan ook nog een onverklaarbare voorkeur hebben voor Amsterdam. Hoe zie je dat voor je?”Nou, als ze technologisch veel verder vooruit zijn, werp ik tegen, zou het toch kunnen dat ze heel snel duizend lichtjaren kunnen afleggen?“Je kunt het wel vergelijken met de eerste bewoners van de VS die voor het eerst ineens heel veel witte mannen zagen verschijnen. Dit was zo onvoorstelbaar voor ze, dat ze er niet op voorbereid waren.”
“Dat zou kunnen, inderdaad. Maar dan kun je jouw vraag vergelijken met aan de eerste bewoners van de VS vragen naar hun plannen voor als er ineens heel veel witte mannen verschijnen. Dit was zo onvoorstelbaar voor ze, dat ze er niet op voorbereid waren. We hebben geen plan voor een alien-invasie, omdat we ons niet kunnen voorstellen dat het gebeurt. Bovendien, mocht het gebeuren, dan is hun technologie dus zoveel verder dat wij niks te zeggen hebben over wat ze doen. Stel je voor dat de US Airforce aliens tegen probeert te houden die qua technologische ontwikkeling al duizenden jaren verder zijn. Dat gaat nooit lukken.”Maar was zou Shostak persoonlijk dan adviseren, als ze wel opeens landen op De Dam? “Koop diepvriespizza’s en vertrek naar de Alpen. Het is zo onvoorspelbaar wat er dan gaat gebeuren, dat het me gevaarlijk lijkt om te blijven – mocht je op De Dam wonen. Wegwezen dus.”“Koop diepvriespizza’s en vertrek naar de Alpen. Het is zo onvoorspelbaar wat er dan gaat gebeuren, dat het me gevaarlijk lijkt om te blijven – mocht je op De Dam wonen. Wegwezen dus.”