Er is grote controverse ontstaan over een kinderboek waarin vrolijke slaven een verjaardagstaart bakken voor George Washington

Verjaardagstaarten lijken heel onschuldig, totdat ze dat opeens niet meer zijn. En nee, dan hebben we het niet over pervers gebak of subversieve cakes. We hebben het over politiek.

Een nieuw prentenboek over een cake voor George Washington kwam onder vuur te liggen omdat de slaven op de afbeeldingen gelukkig en glimlachend hun werk doen. Uitgever Scholastic heeft het boek, A Birthday Cake for George Washington, afgelopen zondag teruggetrokken nadat er online een hoop ophef over ontstond.

In het boek lees je het verhaal van Hercules, de echte slaaf van George Washington en tevens beroemde chef, die een taart maakt voor de verjaardag van de eerste president. Washington was al een slavenhouder sinds hij 11 jaar oud was, maar uiteindelijk bevrijdde hij al zijn 318 slaven toen hij doodging.

Hieronder lees je hoe de uitgever het boek samenvat:

Iedereen is opgewonden over de verjaardag van de president. Vooral de knechten van George Washington, die rondscharrelen in de keuken om het beste feest ooit voor te bereiden. Oh, wat houdt George Washington van taart. En oh, wat is hij afhankelijk van zijn kok Hercules om er een te maken. Hercules, een slaaf, is trots dat hij er een mag maken voor de president. Maar dit jaar is er een probleem: de suiker is op.

Dit verhaal wordt verteld door Delia, Hercules' dochtertje, en is gebaseerd op echte gebeurtenissen en laat de liefdevolle relatie zien tussen een vastberaden vader en zijn enthousiaste dochter. Samen worden ze geconfronteerd met een onuitgesproken, bitterzoete realiteit. Het maakt niet uit hoe lekker de taart voor de president wordt, Delia en papa zullen nooit de zoete smaak van vrijheid proeven.

Het boek heeft veel negatieve reacties gekregen op Amazon en volgens critici geeft het boek door de vrolijke toon een misleidend beeld van de barbaarse realiteit van de slavernij. Als het aankomt op Washington, verschillen de verhalen nogal over hoe hij zijn slaven behandeld zou hebben. Volgens sommige bronnen zou hij een hardere meester zijn dan de meesten, terwijl hij volgens andere verhalen juist best mild was. In ieder geval schijnt Hercules juist door zijn culinaire bravoure anders behandeld te zijn – hij mocht naar Philadelphia reizen en mooie kleren dragen. Ook werd zijn portret geschilderd door Gilbert Stuart, iets wat zeer ongebruikelijk is voor een slaaf.

Amazon verkoopt het boek nog steeds en het wordt momenteel genoemd als best verkochte boek in de categorie Children's African-American Story Books. Wel is het alleen nog maar via-via te koop, en er zijn inmiddels al verkopers die 2000 dollar per boek vragen.

"Het verhaal gaat over Hercules, Delia en andere slaven die op zoek gaan naar een vervanger voor suiker en daarmee een taart bakken," schrijft Kiera Parrot in The School Library Journal. "De kleurrijke illustraties van Brantley-Newton in combinatie met de lichte toon van de tekst geven een gevoel van plezier dat in schril contrast staat met de realiteit van het leven van een slaaf."

Ze zegt ook: "Toen Hercules door Washington werd gefeliciteerd met zijn goede werk, reageerde de kok met 'Het is een eer en een voorrecht, meneer.'"

Ook al geven aantekeningen in het boek een beeld van de realiteit in de achttiende eeuw voor slaven, en valt te lezen dat Hercules uiteindelijk weet te ontsnappen (van de Washington Virginia Plantage waar hij keihard moest werken), maar die noten vormen geen onderdeel van het verhaal.

"Wij geloven niet dat dit boek voldoet aan de juiste presentatie van informatie aan jonge kinderen, ondanks de positieve bedoelingen en overtuigingen van de schrijver, redacteur, en illustrator," zei Scholastic in een verklaring.

Het boek kwam op 5 januari uit en is geschreven door Ramin Ganeshram en geïllustreerd door Vanessa Brantley-Newton, die beiden een cultureel gemixte achtergronden hebben. Ganeshram is een bekroonde journalist en chef-kok, en ze schreef onder andere voor The New York Times, Bon Appetit en Saveur. Ze is gespecialiseerd in de keuken van Trinidad en Tobago en schrijft vaak over eten en de cultuur van het Caribisch gebied en Amerika. Brantley-Newton is de illustrator van de serie Ruby and the Booker Boys, het boek dat werd uitgegeven door Andrea Davis Plinkey en in 2013 de Coretta Scott King-prijs won, in de categorie voor literatuur voor Afro-Amerikaanse kinderen.

Ganeshram sprak tegen de critici in een post op het Children's Book Council Diversity blog, waarin ze ook verwijst naar de vier jaar onderzoek die aan het schrijven vooraf zijn gegaan.

"Hercules was een man die bekend stond om zijn vaardigheid, een man die werd gerespecteerd door president Washington. Hij was een man die leefde met trots en waardigheid," schreef Ganeshram. "Toch richt de discussie zich nu vooral op wat hij moet voorstellens. Hoe kon iemand als hij ooit lachen? Hoe konden ze zich ooit anders voelen dan vreselijk ellendig? Hoezo zouden ze trots zijn op het feit dat ze een taart mogen bakken voor George Washington?"

"Bizar, en misschien verontrustend ja, maar er waren ook slaven die een betere kwaliteit van leven hadden en zelfs een warme relatie met hun slavendrijvers," vervolgde ze. "En ze waren slim genoeg om die 'voordelen' te gebruiken om hun leven positief te verbeteren."

Je kan je voorstellen dat een deel van die context, van die subtiliteit, verloren gaat bij jonge lezers die gewoon tekeningen ziet die laten zien dat het een dolle en vrolijke bedoeling was in de keuken bij Washington. Inmiddels is iemand op Change.org een petitie gestart om het boek te laten verwijderen van Amazon.

"Slavernij mag en kan niet worden afgeschilderd als iets anders dan het was – misbruik maken van mensen van kleur om Amerika op te bouwen," staat in de petitie.

Een soortgelijke discussie barstte vorig jaar ook los rond het boek A Fine Dessert, waar in een hoofdstuk ook vrolijk lachende slaven geportretteerd stonden. "De scène gaat over een moeder en haar jonge dochter die toetjes maken voor hun eigenaren, en zich vervolgens in een kast verstoppen om de kom leeg te likken. Op sommige tekeningen lacht de dochter," viel vorig jaar in november in de The New York Times te lezen.

Iedereen lijkt het erover eens te zijn dat het belangrijk is om diversiteit en verschillende culturele achtergronden te laten zien in kinderboeken. Maar het blijft lastig om te bepalen hoe de soms dubieuze Amerikaanse geschiedenis het beste geportretteerd kan worden.