Hoe je Pride nuchter doorkomt

Juni is de maand van Pride. Een tijd van optochten, regenbogen, glitter en feest. Het is een periode waarin de lhbt-gemeenschap samenkomt, volledig kan losgaan in hun queerheid.

Voor sommigen mensen – waaronder ik – is het ook eng om jezelf zo te vieren. Je kunt je er kwetsbaar door voelen en het kan lijken alsof drank- en drugsgebruik de enige manier is om jezelf open te stellen. Dat kan lastig zijn voor mensen die kampen met verslavingsproblemen.

Ik kan mezelf niet vertrouwen met alcohol. Daar ben ik na veel slechte beslissingen met nog slechtere gevolgen achtergekomen. Stoppen met drinken betekende dat ik mezelf een jaar lang moest afsluiten voor alles wat met drank te maken had. Daarna kon ik ermee omgaan dat sommige mensen wel kunnen drinken en ik niet. De afgelopen zes jaar moest ik mijn leven zo inrichten dat er voor drank geen plek meer was. Dat was vooral moeilijk rondom Pride, omdat daar vaak een hoop drank bij komt kijken. Ik wilde deel uitmaken van de gemeenschap, maar voelde me in plaats daarvan juist een buitenstaander.

Maar hoe langer ik nuchter was, hoe meer ik erachter kwam dat meer mensen uit de lhbt-gemeenschap een moeilijke relatie met alcohol hebben. In 2015 waren er in Nederland bijna 1.8 miljoen mensen verslaafd aan alcohol of drugs. Uit een Amerikaanse enquête uit 2015 bleek mensen uit de lhbt-gemeenschap meer dan twee keer zo vaak drugs gebruikten als hetero’s. Ook ligt het percentage lhbt-mensen met een verslaving veel hoger dan bij hetero’s, hoewel de specifieke cijfers niet duidelijk zijn, omdat geaardheid pas onlangs is toegevoegd aan Amerikaanse overheidsenquêtes.

Er zijn steeds meer Pride-evenementen die rekening houden met geheelonthouders, maar die zijn nog steeds veruit in minderheid. Hoe of waar je het ook viert, er zijn absoluut manieren om het naar je zin te hebben zonder naar de klote te gaan. Hier zijn wat tips voor als je Pride heerlijk nuchter door wil komen.

Vind een vriend

Zorg dat je een vriend bij je hebt die weet dat je niet drinkt. Ook is het goed als diegene de signalen opvangt dat je je ongemakkelijk begint te voelen. Gevoelens van eenzaamheid kunnen een reden zijn om allerlei middelen te gaan gebruiken, en dat wil je voorkomen. Zorg dus dat je met iemand bent die met je meegaat als je weg wil, of die hetzelfde over alcohol- en drugsgebruik denkt als jij.

Beck Gee-Cohen, directeur van het lhbt-programma van Visions Adolescent Treatment in Californië, zegt dat hij de tieners die meedoen aan zijn programma meeneemt naar Pride, om te laten zien dat je je ook zonder middelen prima kunt vermaken. “Het is belangrijk om op pad te gaan met mensen die weten dat je geen drugs of alcohol gebruikt,” zegt hij. “Ga voorafgaand aan het feest het gesprek aan, en zeg iets als: ‘Hé, ik raak misschien overweldigd, kun je me een beetje in de gaten houden?’”

Als je vriend wel graag een biertje lust, vraag dan of hij gedurende de dag wil vragen hoe het met je gaat, of wil bevestigen dat je niet een minder mens bent omdat je niet drinkt. Vooral ‘s nachts, als het feest wilder wordt, helpt het mij enorm om te weten dat er iemand is bij wie ik terecht kan.

“Ik was zo bang voor mijn eerste Pride,” zegt Gee-Cohen. “Ik wist niet hoe ik het moest doen. Uiteindelijk ging ik met een paar vrienden die ook nuchter waren en die het al eerder hadden meegemaakt. Ze waren gewoon heerlijk dom aan het doen, maakten me aan het lachen en hielpen me om uit mijn schulp te kruipen.”

Neem alcoholvrije drankjes mee

Dit is een goede tip, want dan ben je in elk geval niet van het evenement afhankelijk voor je favoriete drankje. Je mag vast niet op elk evenement je eigen drank meenemen, maar misschien kun je in dat geval ergens anders naartoe.

“Waarom drink je niet?” is een vervelende vraag. Mensen vragen het alsof ze je favoriete kleur willen weten, terwijl het best iets persoonlijks is. De beste manier om de vraag te ontwijken? Zorg dat je al iets te drinken in je hand te hebben. Het is natuurlijk ook prima om mensen wel te vertellen waarom je nuchter bent – maar in principe gaat dat niemand iets aan. Wat ik zelf doe, is van tevoren alvast wat antwoorden bedenken op de vraag. Ik zeg bijvoorbeeld dat ik een dagje niet drink, aan de antibiotica zit, of dat ik in een weerwolf verander na drie bier.

Geef je eigen alcoholvrije Pridefeest

Als er geen Pride-evenementen in de buurt zijn waar je makkelijk nuchter kunt blijven, organiseer er dan zelf eentje. Overdag, dat is het makkelijkst – vooral als je vrienden hebt die wel wat willen gebruiken (die kunnen dat dan lekker ‘s avonds doen). Als je dan ook nog zorgt voor ontzettend lekkere alcoholvrije drankjes, kan het feest niet meer stuk.

Denk aan jezelf en aan je nuchterheid

Als ik de neiging heb om te drinken, denk ik eraan hoe erg mijn kater zal zijn. Daar heb ik totaal geen zin in, en dat gevoel is sterker dan mijn verlangen naar een borrel.

Je bent er. Je bent nuchter. Wat nu?

Vind andere mensen

Nuchter Pride vieren is leuk, omdat je je alles kunt herinneren. “Ik zag niet veel van Pride toen ik nog gebruikte,” zegt Gee-Cohen. “Ik lag meestal verbrand en buiten westen ergens in een of andere tuin.” Ga de parade bekijken, dwaal langs de podia, maak wat vrienden.

Wees actief

Als je brein is ingesteld op party, kan een dood moment ervoor zorgen dat je ineens gaat nadenken over drank en drugs. Hoe zorg je ervoor dat er geen dooie momenten zijn? Simpel: ga als vrijwilliger bij een Pride-evenement aan de slag. Je bent erbij, je viert feest en je doet tegelijkertijd iets nuttigs. Voor Pride Amsterdam kan je hier kijken als een dagje vrijwilligen je wel wat lijkt.

Wees daadwerkelijk trots

Er is een reden dat je op een evenement bent dat Pride heet. Je bent er om jezelf te vieren, zelfs de delen waar je je misschien ooit voor schaamde, of dat nu je gender of seksuele geaardheid is, je relatie met geestelijke gezondheid of je worsteling met verslaving. “Niet alles is schaamte en pijn,” zegt Gee-Cohen. “We zijn veerkrachtig, we zijn leuk, we bloeien en we hebben fantastische levens.”

Gebruik de energie die je normaal gesproken in drank of drugs stopte bijvoorbeeld om je outfit extra sick te maken of een nieuw make-upje te proberen. Dit is precies het moment om iedereen te laten zien wie jij bent.

Weet wanneer je weg moet gaan

Weten wanneer het tijd is om te gaan (en dat het helemaal prima is om te gaan), draait om bewustzijn over je omgeving. Misschien had je het ’s ochtends leuk en ben je ’s middags moe, misschien kwam je later overdag op gang maar zijn de mensen nu harder aan het drinken. “Als ik iemand zie huilen of kotsen, weet ik genoeg,” zegt Gee-Cohen.

Het is overigens ook prima om gewoon niet naar Pride te gaan, omdat je er bijvoorbeeld nog niet klaar voor bent. Het kostte me een tijdje om te bedenken dat ik ook trots ben op mijn vermogen om nuchter te blijven – en dat mijn gemeenschap ook trots op me is. Het is een onderdeel van m’n identiteit dat ik niet los kan zien van mezelf – en daar trots op zijn is juist het hele punt.