We vroegen een seksueel voorlichter waarom het zo gênant is om over seks te praten

Gianna Bacio verdient haar brood met iets wat voor de meeste mensen enorm ongemakkelijk is: over seks praten. Ze heeft het de afgelopen dertien jaar dag in, dag uit gedaan, en doet het nu ook op Instagram en TikTok.

Vandaag de dag zorgen geweldige series zoals Sex Education ervoor dat het onderwerp toegankelijker wordt, maar we zijn nog lang niet op het punt dat we comfortabele en positieve gesprekken kunnen hebben over waar we van houden in de slaapkamer. We vroegen Bacio waarom dat is en wat we eraan kunnen doen. 

VICE: Hoi Gianna. Wat was de eerste keer dat je over seks praatte?
Gianna Bacio: Ik was 4 jaar oud. Ik zat met mijn ouders in de auto, achterin, met Barbie en Ken te spelen, toen Barbie ineens zei:“Kom Ken, laten we neuken!” Zo vertellen mijn ouders het, in ieder geval.

En wanneer ben je écht over seks gaan praten?
Waarschijnlijk op de middelbare school.

Mensen vinden het vreselijk om over seks te praten, maar jij lijkt er plezier in te hebben.
Ik heb er altijd van genoten. Ik kan me nog een avond met mijn vrienden herinneren, toen ik 19 of misschien begin 20 was. We hadden bij iemand afgesproken en zouden daarna samen uitgaan. Op een gegeven moment flapte ik eruit: “Wat doe je met het sperma nadat je seks hebt gehad?”

Sommige vrienden vonden het ontzettend vies en wilden het er niet over hebben. Maar ik vond het een belangrijke vraag. Ik wilde mijn ervaringen delen en van anderen leren, maar misschien was ik gewoon iets te openhartig.

Waarom vinden mensen het vaak zo gênant?
Schaamte is een cruciaal aspect van gêne. Schaamte kunnen voelen is iets wat aangeboren is, maar het wordt pas later geactiveerd, door socialisatie. Kinderen worden onzeker als ze “getver”, “dat is vies” of “hou daarmee op” horen. Het wordt in onze cultuur als een schande beschouwd om over onze persoonlijke seksuele voorkeuren te praten. Net zoals het in Japan als beschamend wordt gezien om in het openbaar je mond te openen, bijvoorbeeld. 

Heeft schaamte ook positieve kanten?
Nou, als we naar de evolutie kijken, ja: voor mensen was het cruciaal om in groepsverband te overleven. Als je bloost, maak je duidelijk: “Dit is onprettig voor me.” Maar tegenwoordig is het in veel situaties onnodig geworden. 

Dus schaamte zit goede gesprekken over seks eigenlijk in de weg. Maar dat is niet het hele verhaal, toch?
Inderdaad. Tijdens de seks zijn we meestal naakt. Die kwetsbaarheid moet je niet onderschatten, als je over seks praat. We maken onszelf kwetsbaar; we onthullen iets over onszelf. Daarnaast is seks ook al lang beschouwd als verboden en vies. En dat is nog sterker het geval als we het over vrouwelijk genot hebben; dat is iets waar we het pas de afgelopen paar decennia over hebben.

Hoe komt dat?
We hebben nog niet veel vooruitgang geboekt wat betreft gendergelijkheid. Hoewel er een revolutie van vrouwenrechten is geweest, heeft de kerk – die eeuwenlang een enorme invloed in Europa heeft gehad – seks en masturberen taboe gemaakt. Tegenwoordig zijn veel minder mensen gelovig, maar we leren nog steeds om vooral niet over seks praten.

Wie zou het ons dan moeten leren? Ouders? Docenten? Het internet?
Ouders zijn natuurlijk rolmodellen. Mensen vragen me vaak: wanneer is het juiste moment voor seksuele voorlichting? Volgens mij hoeft er geen ‘groot moment’ te zijn. Als je zelf openlijk over seks praat, zul je het vanzelf merken als je kind nieuwgierig begint te worden. Dan beginnen ze met vragen stellen. En die kun je dan beantwoorden. 

Jij hebt een jonge zoon. Wat voor vragen stelt hij?
Mijn zoontje is bijna 5, en erg nieuwsgierig. Hij ziet thuis veel boeken die over het lichaam gaan. Laatst, toen we in de bibliotheek waren, pakte hij een boek over lichamen en zei hij, “Kijk mama, jij houdt van dit soort boeken.” Natuurlijk weet hij wat voor werk ik doe, en hij stelt er veel vragen over.

Wat zouden scholen over seks moeten leren?
Ik was laatst bij een les, en je kon de ongemakkelijkheid echt in de lucht voelen hangen. Het manifesteerde zich als een hoop gegiechel. Maar het was nog erger in de docentenkamer, daar werd nog meer gegiecheld.

Het probleem is dat je op school alleen maar leert om jezelf te beschermen – tegen zwangerschap of soa’s. De vreugdevolle en positieve aspecten van seks worden maar zelden besproken.

In een van je Instagramposts schrijf je dat goede seks kan worden aangeleerd. Hoe dan?
Er is de aanname dat je gewoon in staat moet zijn om seks te hebben, dat het een aangeboren gave is. Het werkt wel of het werkt niet. Sommige mensen denken gewoon dat ze de perfecte partner nodig hebben. Dat is grotendeels onzin. 

Ik geloof dat je met wie dan ook goede seks of een goede relatie kan hebben, zolang je maar bereid bent om er moeite voor te doen. Je moet jezelf opleiden, experimenteren, communiceren, en uitvogelen wat goed voor je voelt. 

Hoe begin je daaraan?
Je moet natuurlijk over jezelf heen komen. Een strategie is om helemaal het diepe in te duiken. Je kunt bijvoorbeeld tegen je partner zeggen: “Hey, laten we morgen om 6 uur ‘s avonds even gaan zitten en over seks praten.” Hierbij zul je intieme details onthullen, je eigen behoeftes vaststellen, en je voorkeuren bespreken. 

Hoe kom je er überhaupt achter wat je voorkeuren zijn?
Het is niet makkelijk. Onze aandacht en gedachten focussen vaak op de andere persoon en wat die fijn vindt. Het kan nuttig zijn om jezelf te vragen: waar wil ik aangeraakt worden? Wat maakt seks goed voor mij? Het is niet makkelijk om jezelf open te stellen; mensen sturen me er vaak berichten over. 

Wat voor berichten krijg je allemaal?
Soms schrijven vrouwen me dat ze al jaren doen alsof ze orgasmes krijgen. Ze vragen me: “Hoe kan ik nu zeggen dat het nooit echt was?”

Wat geef je ze dan als advies?
Nou, ze moeten óf met hun leugen leven, óf dat obstakel overwinnen. Ik detecteer van een verlangen naar verandering in die berichten. Maar je moet er iets aan doen. Het is waarschijnlijk ongemakkelijk om voor het eerst over seks te praten. Maar ik kan je garanderen: het wordt met de tijd makkelijker.

Wat heeft jou geholpen?
Herhaling. En therapie. 

Therapie is niet altijd toegankelijk. Ook in het diepe springen is niet voor iedereen mogelijk. Wat kun je nog meer doen om op een meer ontspannen manier over seks te praten?
Misschien met een spel. Dan heb je een externe entiteit die vragen stelt of aanzet tot reflectie.

Is voor mannen of voor vrouwen moeilijker om over seks te praten?
Meestal voor mannen.

Waarom?
Het klinkt nogal stereotiep, maar jammer genoeg praten mannen minder en zijn ze minder open. Als ze het wel over seks hebben, gaat het meer over performance. Ze vragen zichzelf niet vaak af wat ze fijn zouden vinden.

Het is niet goed om niet over seks te praten, maar het is nog slechter om seks te hebben als een van de partijen er niet mee instemt. Hoe kunnen we daar duidelijker over communiceren?
Daar komt weer die vraag om de hoek kijken: Wat vind ik fijn en wat wil ik? Het helpt om naar je instinct te luisteren. We merken het vanzelf als we iets niet willen. We moeten onszelf vertrouwen. Als we dat niet doen, schaden we ook ons zelfbeeld en zelfvertrouwen, omdat we onszelf in de steek laten. 

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE Germany.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.