Liefdeslessen van een koppel dat al zestig jaar samen is

Een cliché dat zonder twijfel erger is dan het uitgebreid vieren van Valentijnsdag, is het opzichtige gehaat op Valentijn. Om Valentijnsdag te vieren op de meest neutrale manier die er is, bracht ik een dag door met de 86-jarige Giorgos en de 82-jarige Maria, die al meer dan zestig jaar samen zijn. Ik denk dat zij inmiddels een vrij goede kijk op de liefde hebben.

Ze wonen in Peristeri, een buurt net buiten het drukke centrum van de Griekse hoofdstad Athene. Wanneer ik uit de auto stap zie ik dat Maria al in de deuropening staat te wachten om me te begroeten. Ik voel me meteen thuis. Het is alsof ik in het huis van mijn oma binnenstap: de bekende geur van mottenballen hangt in de lucht en nergens is een vuiltje te bekennen.

"Heb je zin in iets zoets? Ik heb zelfgemaakte bergamot op siroop," zegt Maria, die vol enthousiasme haar recept laat zien. Natuurlijk is "nee" geen optie.

Terwijl Maria druk in de keuken bezig is, begin ik met George over zijn leven te praten. Op zeventienjarige leeftijd verliet hij zijn dorp zonder geld. Hij verhuisde naar Athene en bouwde een bestaan als monteur op.

Maria komt de kamer weer binnengelopen en ik vraag hoe ze elkaar hebben ontmoet. Toen ze nog jong waren, was het in Griekenland gebruikelijk dat het huwelijk werd gearrangeerd door de ouders. Het verhaal van dit koppel wijkt daar iets vanaf. "We zijn op elkaar verliefd geworden, voordat ik de ouders van Maria vroeg of ik met haar mocht trouwen," zegt George.

Hij meldde zich aan voor militaire dienst, en in de tijd dat hij weg was stuurde hij haar regelmatig brieven. Hij stuurde die brieven aan haar nicht, die ze weer aan Maria gaf, zodat haar broers er niet achter zouden komen. "Ik schep niet graag op, maar ik heb wel wat goede brieven geschreven in die tijd," zegt hij, voordat Maria bijspringt. "Zo ging het toentertijd. Jullie kinderen kunnen tegenwoordig van het leven genieten. Je praat tegen meiden en jongens. In onze tijd mocht je niet eens denken aan praten met een jongen."

Een paar dagen na zijn vertrek uit het leger ging George naar het huis van Maria en vroeg haar "officieel" ten huwelijk. Hij herinnert zich indrukwekkend genoeg alle data. Ze zijn getrouwd op 3 juni 1956 – afgelopen jaar vierden ze hun zestigjarig jubileum. Om hun trouwdag te vieren, "koop ik elk jaar een boeket rode rozen voor Maria," zegt George glunderend. "Ik ben opgegroeid in een erg streng gezin. Het enige wat ik altijd al wenste was een persoon met wie ik van het leven kan genieten," voegt Maria eraan toe.

De eerste paar jaren samen waren zwaar. Ze hadden weinig geld en ze moesten hard werken om een beetje rond te kunnen komen. Maria werkte als naaister en sjeesde de hele stad door om thuis bij rijke vrouwen op bezoek te gaan. "De naald is mijn liefde, mijn vriend tot vandaag de dag," vertelt ze. Terwijl ze me handgemaakt borduurwerk laat zien dat ze voor haar kinderen en kleinkinderen heeft gemaakt.

Tijdens het gesprek zit het koppel op dezelfde plek waar ze altijd de avond doorbrengen. George in zijn fauteuil, met een boek in zijn hand, en Maria op de bank met een breiwerkje.

Ik vraag ze hoe hun dagelijks leven eruit ziet. "We hebben een geweldige tijd samen," zegt Maria. "We staan 's ochtends samen op, ontbijten, gaan boodschappen doen en daarna helpt George me met het huishouden en al het schoonmaakwerk. Wanneer het lunchtijd is, eten we samen en daarna doen we even een dutje. George staat daarna op en gaat zijn boek lezen of kijkt wat televisie. Ik zit gewoon hier en brei." George neemt het gesprek over en begint me te vertellen over alle klusjes die hij rond het huis heeft gedaan, en met trots laat hij zijn werkplaats op het dak zien.

"Hoe is het om zestig jaar lang met dezelfde persoon te zijn?" vraag ik. "Kijk, ik ga niet liegen. We hebben ook weleens ruzie, maar die ruzies duren gewoon niet zo lang. Dat is het geheim. Koppels die boos op elkaar blijven, houden het samen niet lang uit. We beloofden aan elkaar dat we zouden gaan trouwen, maar dat we nooit uit elkaar zouden gaan. "Soms denk ik aan de zestig jaar die voorbij zijn gegaan en ze zitten vol met vreugde en plezier," antwoordt Maria.

Wanneer ik George om zijn dierbaarste herinnering vraag, vertelt hij over de reizen die het koppel samen heeft gemaakt – naar Frankrijk, de Sovjet-Unie en een roadtrip dwars door Italië, Zwitserland en Hongarije. "We sluiten onszelf nooit op, zoals andere mensen op latere leeftijd doen. Toen George met pensioen ging, zijn we begonnen met reizen. We zijn overal geweest," zegt Maria.

Maar er moeten toch ook dingen zijn waar je je verschrikkelijk aan stoort, na een huwelijk van zestig jaar?

"Weet je, omdat we in de eerste paar jaar van ons huwelijk geen geld hadden, zijn er denk ik wel wat dingen bijgekomen," zegt George voorzichtig. "Daarom denk ik dat mijn vrouw me soms…" Hij dwaalt af en Maria springt bij: "Ga door – niet verlegen worden, spreek het uit! Ik noem je gierig." Beide proesten het uit van het lachen. "Let op," zegt George, "er is maar één portemonnee en daar is zij de baas over."

Ze gaan nog een tijdje door, pratend over wat hen gelukkig maakt vandaag, en vertellen dat ze erg trots zijn op hun kinderen en kleinkinderen.

Ons gesprek loopt op zijn eind, dus stel ik ze nog een laatste vraag: Zijn ze nog steeds verliefd op elkaar? Mijn vraag zorgt voor een zichtbare traan in het oog van George. "Liefde vergaat niet, jongeman. Wanneer je eenmaal van iemand houdt, gaat dat nooit meer weg. Ik doe niet alsof, en ja soms hebben we ruzie, maar kort daarna zijn we allebei weer kalm."

"Wederzijds respect is het belangrijkste van allemaal," voegt Maria eraan toe. "Daarbij zijn we al zo lang samen, waarom zouden we nog uit elkaar gaan? Waar moeten we dan heen? Wat moeten we dan doen? We hebben elkaar nu hard nodig."