Kunstenaars vertellen hoe ze hun werk voor zoveel mogelijk geld proberen te verkopen

Van veel dingen weten we wel ongeveer hoeveel het waard is. Voor een huis leggen we tonnen neer, maar een tandenborstel kan echt niet meer dan vijf euro kosten. Met kunst is dat anders. Voor sommige kunst wordt miljoenen betaald, terwijl andere kunstenaars hun materiaalkosten er niet eens uithalen.

In de galerie van Poppinart in Amsterdam vond afgelopen weekend een eenmalige verkoopavond plaats, waarbij de prijs van de kunstwerken werd bepaald door iets vrij ouds en vertrouwds: vrij bieden, en hopen dat de kunstenaar in kwestie een beetje heil ziet in je bod. De prijzen lagen uiteen van vijf tot vijfduizend euro, en iedereen mocht een bod uitbrengen. Wat niet wil zeggen dat al deze kunstenaars hun werk zomaar voor een prikkie van de hand deden, want het zou niet voor het eerst zijn dat ze zoveel mogelijk geld voor hun werk proberen te krijgen. We vroegen ze hoe ze dat aanpakken, en of het ook op deze verkoopavond een beetje wilde lukken.

Carolien Wissing (42)

Creators: Ik zie dat je net een werk hebt verkocht. Hoeveel leverde het op?
Carolien: 750 euro. Een behoorlijk klein prijsje vind ikzelf. Het was het minimale dat ik ervoor wilde hebben. Ik heb aangegeven dat ik niet meer dan dat zou zakken omdat het werk een poosje geleden nog op een beurs hing voor 1.250 euro. Ik heb van tevoren altijd in mijn hoofd dat ik mijn werk niet voor minder dan een bepaald bedrag weg doe. En hoe overtuig je de kopers ervan dat je werk die minimale prijs waard is?
Het helpt om met je kopers te praten. Dat ik hier nu sta en kan uitleggen waar mijn werk over gaat helpt mee, dan hebben mensen er een idee bij. De mensen die net een werk van me kochten vonden het bijvoorbeeld leuk dat over New York gaat, omdat zij daar zelf ook veel zijn geweest. Ook is het handig als je kan zeggen dat je al op veel verschillende plekken hebt gehangen. Dan denken mensen: dan móet het wel goed zijn. Heb je dan al op zoveel plekken gehangen?
Nou, ik heb nog steeds geen eigen galerie. Daarom trek ik gewoon vaak de stoute schoenen aan en huur ik bijvoorbeeld een plek waar ik zelf een tentoonstelling organiseer. Ik veil ook regelmatig werken in mijn eigen studio. Dat soort zelf georganiseerde events werken best wel goed, je bent dan niet afhankelijk van galeries. En je kunt zeggen dat je op veel plekken gehangen hebt.

En hoe krijg je dan kopers naar de plekken waar je exposeert?
Persberichten schrijven en mensen uitnodigen. Als je mensen wilt lokken, kan je dit ook doen door iets extra’s aan te bieden. Een leuk spel waar mensen aan mee kunnen doen, of een concertje. Je wilt natuurlijk het liefste dat iemand anders je werk op een podium zet, maar als dat niet gebeurt, dan moet je het zelf doen.

Sjaak Kooij (36)

Creators: Wat heb je gemaakt?
Een man die tijd uitzit. Hij kijkt alleen maar tv, en wat er gebeurt op tv maakt hem niet meer uit. Ik heb een fascinatie voor het afvoerputje van de maatschappij. Enerzijds is het droevig, anderzijds is het poëtisch.

Wat kost het werk?
Er zit geen standaardprijs op. Ik bied 500 euro.
Dan neem ik hem weer mee naar huis. 5.000 is eerder mijn richtprijs. Ik vind het ook belangrijk waar hij terechtkomt. Het moet getoond kunnen worden en niet op een of andere zolder verdwijnen. Hoe overtuig je iemand dat je werk zoveel waard is?
Als het je raakt, weet je dat het het waard is. Als je het niet in een keer kunt betalen, kunnen we een betalingsregeling treffen. Ik kan ook de zakelijke kant erbij halen, en je vertellen dat het een goede investering is. Want mijn werk wordt steeds meer waard. Daarnaast zitten er tijd- en materiaalkosten in. Dat kan ik je zo voorrekenen. Waarom wordt je werk dan steeds meer waard?
Omdat ik steeds zichtbaarder wordt, dat is uiteindelijk het belangrijkste als het aankomt op de waarde van kunst. Al moet je ook selectief zijn met waar je staat, en vooral op plekken exposeren die een goede naam hebben. Je wilt niet geassocieerd worden met een geitenwollen sokken-kunstmarkt.

Ben van der Wel (40)

Creators: Heb je vanavond al een werk verkocht?
Ja, net eentje. Ik vroeg er 100 voor, maar kreeg 125. Het was een schets waar ik een dag mee bezig ben geweest. Als je het omrekent, krijg ik er alsnog maar tien euro per uur voor. Hoe langer ik met het werk bezig ben, hoe meer ik er dus voor vraag. Waarom gaf de koper je meer dan je ervoor vroeg?
Ik denk dat iemand bereid is er meer voor te betalen als hij of zij de kunstenaar spreekt. Dan realiseer je je als koper veel beter hoeveel tijd en liefde er in zo’n werk zit. Ik zie dat je werk met een zilverstift is gemaakt. Is het daarom meer waard?
Nou, je doet wel lang met zo’n zilverstift, dus dat maakt het niet veel meer waard. Maar mensen zijn er misschien wel gevoelig voor. Het heeft wel iets exclusiefs natuurlijk. Ik maak ook tekeningen met een gouden stift.

Ik zie dat je ook een werk van 1.275 euro te koop aanbiedt. Hoe overtuig je de koper ervan dat jouw werk dit geld waard is?
Ik leg uit dat er een boel tijd en kosten in zitten. We betalen bijvoorbeeld huur om hier te zijn en staan een deel van de verkoop af aan de galerie. Er zit een dure lijst omheen en ik ben er lang mee bezig geweest. Niet alleen met het maken van de tekening, maar ook door alle jaren oefening en studie.

Rutger van der Tas (38)

Creators: Heb je al veel werk verkocht?
Ik heb wel een aantal dingen verkocht, maar het heeft vooral geholpen dat ik een keer een kunstprijs heb gewonnen (de Avrotros Van Gogh Wedstrijd, red.). Maar mensen vinden het over het algemeen wel veel geld. Daarom sta ik altijd open voor onderhandeling.

Maakte die prijs echt veel verschil?
Ja, mensen kennen je naam erdoor. Maar alsnog kopen ze mijn werk niet zo snel. Ik denk omdat mijn werk ook niet zo makkelijk is. Het is niet altijd vrolijk en gezellig, je krijgt er een beetje een onderbuikgevoel van. Dat is niet omdat ik zo zwaarmoedig ben, maar omdat ik me uitgedaagd voel in het schilderen van verkniptheid. Niet door mooie plaatjes. Hoe onderhandel je?
Ik ben heel slecht in het verkopen van mijn eigen werk. Ik kan eigenlijk niet zo goed functioneren in verkoop-settings. Misschien omdat ik überhaupt niet zo sociaal ben ingesteld. Ik durf niet echt op mensen af te stappen en te zeggen: dit is mijn werk, wat vind je ervan? Ik wil me niet opdringen. Terwijl kopers soms eigenlijk wel een beetje hulp nodig hebben.

Hoe geef je die hulp? Ben je snel bereid om in prijs te zakken?
Wat ik eerder doe is bijvoorbeeld nog een klein werkje voor niks erbij geven. Zo kom ik de koper tegemoet, maar verdien ik evenveel. Cathelijn van Goor (42)

Creators: Is dit een soort bos?
Het is een tekening van een glitch, oftewel een storing in elektronische apparatuur. In een gebied in Amerika is zestien kilometer land in kaart gebracht met Google Street View, terwijl de opnameapparatuur niet goed werkte. De opnames zagen er daarom uit alsof bomen gesmolten waren en de lucht versnipperd. Ik heb deze opnames nagetekend. Het is dus inderdaad een bos, maar dan wel een heel vreemd bos. Ik zie dat je tekening 1.900 euro kost. Schrikken mensen weleens van de prijs?
Ja, maar toch heb ik redelijk wat verkocht. Ik zorg ervoor dat ik serieus genomen word, dat helpt. Als mensen begrijpen waarom iets een bepaalde prijs heeft, willen ze er ook wel voor betalen. Hoe zorg je ervoor dat je serieus genomen wordt?
Meedoen aan tentoonstellingen en zelf initiatief nemen. Je moet gezien worden. Als iemand onder mijn prijs gaat zitten, zeg ik dat mijn werken al op goede plekken hebben gehangen en dat daar een prijskaartje aan hangt. En wat als mensen je prijs echt te hoog vinden?
Dan denk ik met de kopers mee, en overweeg een lagere prijs. Ik zeg dan iets als: prima als je het voor de helft voor de prijs wilt hebben, maar dan geef ik de lijst er niet bij. En ik zeg er ook bij dat ik de galerie een percentage moet betalen. Dat tel ik er dan weer bij op, waardoor het toch weer op datzelfde bedrag uitkomt. Alleen laat ik zo wel zien dat ik bereid ben om mee te denken en dat het werk het echt wel waard is.