Amsterdam-Noord kreeg dit weekend eindelijk een vliegveld

“Drugs or weapons?” vraagt de douanier. Ik heb niks aan te geven, dus ik mag het pas geopende vliegveld van Amsterdam-Noord binnen. De douanier is sowieso niet zo streng, want overal in de vertrekhal liggen verdachte koffers en slecht verstopte tijdbommen.

Airport Noord is een beetje een raar vliegveld. De aankomsthal is ook de vertrekhal, via de intercom hoor je schunnige rijmpjes van cartoonist Kamagurka en de douanier, die Wing heet, is tevens schoonmaker, baliemedewerker en snorder. Toch doet dat niets af aan de onvervalste vakantievibes die het vliegveld je geeft. Als het “vakantieoord” Noord ooit echt een vliegveld krijgt, moet het haast wel zoiets zijn als dit.

Het vliegveld is een duotentoonstelling van Kamagurka en kunstenaar Willem de Haan, genaamd Kamagurka en… waar is Willem de Haan? Je kunt het sinds dit weekend bezoeken in het pand van kunstgalerie Patty Morgan aan de Schaafstraat. Het idee om deze twee aan elkaar te koppelen komt van curator Jelmer Wijnstroom, en het blijkt een match made in heaven te zijn.

Ik werd er rondgeleid door Willem de Haan, die me allerlei details liet zien: van plantenbakken met sanseveria’s en lege koffiebekertjes tot een incheckbalie waar patience wordt gespeeld. Kamagurka was er niet, maar er waren wel een hoop vreemde cartoons van hem in de wachtkamer te bekijken.

VICE: Hoi Willem, waarom verdient Amsterdam-Noord een vliegveld?
Willem de Haan: Noord kreeg opeens een nieuwe metro, dus toen dacht ik: een goed idee, maar het kan zeker nog een stap verder. Waarom niet ook meteen een vliegveld?

Woon je zelf ook in Noord?
Ik woon in Rotterdam, maar probeerde als buitenstaander te bedenken wat de potentie is van deze specifieke plek. Ik denk dat ik er niet op was gekomen als ik hier wel zou hebben gewoond.

De bewoners hier zijn niet allemaal even blij met de Noord-Zuidlijn. Hoe denk je dat ze op dit vliegveld gaan reageren?
Ik heb ook weleens een metrostation gebouwd in een weiland, en veel omwonenden geloofden toen op de een of andere manier dat het een echt station was. Het was echt in de middle of nowhere, bij een lange straat met een stuk of tien huizen. Het metrostation had ook de naam van die straat. Veel mensen waren er blij mee, omdat het de straat erkenning gaf: het was blijkbaar belangrijk genoeg om naartoe te reizen. Anderen waren juist bang dat er veel toeristen op af zouden komen, en zagen het metrostation als de ondergang van hun plek.

Ik denk dat het met dit vliegveld ongeveer hetzelfde zal werken, maar dan op een andere schaal. Noord is misschien niet hartje Amsterdam, maar het is ook weer geen weiland. En ze hebben al twee metrostations.

Precies op dat moment komt de buurman van de galerie naar binnen met zijn kinderen. Hij lijkt het vliegveld op prijs te stellen, en feliciteert de kunstenaar. "Dit is hem dan, je nieuwe entree," zegt Willem joviaal.

Noord lijkt wel klaar te zijn voor de jetset.
Ja, het is leuk om je voor te stellen hoe Noord zou kunnen veranderen.

Wie zou je hier graag zien als jetset?
Het mooiste zou zijn als Tom Hanks langskomt. Ik ben groot fan van de film The Terminal, waarin hij in een vertrekhal leeft. Hij mag hier zo komen wonen, dat bied ik hem bij dezen aan.

Over de jetset gesproken: Kamagurka is er nu niet, toch?
Misschien komt hij nog, dat blijft altijd spannend. Elke keer dat ik hem zie, denk ik: zal ik hem ooit nog een keer zien, of is dit echt de laatste keer? Hij is altijd druk. Dan krijgt hij mailtjes en belletjes van kranten, of hij even wat kan tekenen. Als je voor acht verschillende kranten tekenaar bent, heb je ook wel een soort dubbelleven. Schuilen, tekening maken, weer schuilen.

“De reizigers met bestemming Kamagurkistan worden verzocht geen bagage mee te nemen, en zelf thuis te blijven,” zegt de mysterieuze omroepstem van Kamagurka ondertussen.

En waar is Willem de Haan?
Dat is makkelijk: ik ben hier. Ik wilde het zelf eerst ‘Kamagurka en wie is Willem de Haan?’ noemen, maar toen had Jelmer voorgesteld om er ‘Waar is Willem de Haan?’ van te maken. Ik stuur namelijk altijd mijn vakantiefoto’s naar Patty Morgan, en dan doe ik een bekend kunstwerk na met materiaal dat op die locatie te vinden is, zoals broccoli. Zo zet de galerie mij nu ook neer: als een kunstenaar die altijd overal en nergens is.

Heb je ook altijd de behoefte om veel weg te gaan en overal en nergens te zijn?
Niet thuis zijn heeft wel duidelijk voordelen: je hebt meer kans om jezelf te verrassen in onbekende situaties. Alle materialen die ik voor die vakantiefoto’s heb gebruikt, zou ik hier veel minder snel gebruiken. Zo word je dus op een andere manier creatief. Ik heb hier laatst ook een lezing over gegeven.

Heb je weleens last van vliegschaamte?
Nee, eigenlijk nooit.

Wat maakt Noord een goede vakantiebestemming, behalve dat het dichtbij is?
Ik denk dat je nog veel kan ontdekken in Noord, ook als je een willekeurige buslijn neemt. Van het centrum van Amsterdam weet je dat je naar de Wallen, coffeeshops en de Heineken Experience kunt, maar de toeristische kaart van Noord is nog niet helemaal uitgestippeld. Wat ik wel opvallend vind zijn de Canta’s, die kleine 45-kilometerwagentjes. Daar zijn er een heleboel van, en ze hebben wel de potentie om een toeristische attractie te worden. Een beetje zoals riksja’s in India.

Ben je niet bang dat Noord zijn karakter verliest, nu er hier naast een metrohalte ook al een vliegveld is?
Dat vliegveld geeft buitenstaanders juist de kans om dat karakter te gaan waarderen. Nu kunnen er meer mensen langskomen en bouw je een toeristische fanbase op. En dan kunnen die arbeiderswijkjes, garages en DDR-flats eindelijk de waardering krijgen die ze verdienen. Ik denk dat al die dingen iconisch kunnen worden.

De expo is tot 7 juli te bezoeken op afspraak, of als de mensen van Patty Morgan er toevallig zijn. Contactgegevens en meer info over de galerie vind je hier .