Hoe een decadent Caribisch paradijs werd bedolven onder een laag lava en as

De micronatie Montserrat is een eiland in een stoffig hoekje van het Caribisch gebied. Tot op heden kan de Britse koningin het eiland niet loslaten. De hoofdstad, Plymouth, is gebouwd voor de decadente Britse adel. Het land was ooit gevuld met slaven, die werkten om de schatkist van het rijk te vullen.

De 17de eeuwse Britse kolonisten hadden alleen één klein feit over het hoofd gezien toen ze zich vestigden op het eiland: ze bouwden het paradijs op een enorme vulkaan. De vulkaan van Montserrat sluimerde eeuwenlang, maar explodeerde uiteindelijk in 1995. Het eiland werd verwoest. Latere erupties maakten twee derde deel van het land onbewoonbaar. De getroffen gebieden vormen nu een door de overheid afgesloten zone; de rest van de bevolking heeft het land verlaten of is verhuisd naar het onaangetaste noordelijke punt. Maar door de meest recente uitbarsting in 2010 lijkt de vulkaan vastbesloten om langzaam maar zeker alles te bedekken met haar gesmolten magma.

Ik huurde een helikopter om de spookachtige puinhopen van Montserrat van dichtbij te zien. Ik vloog vanaf Antigua, een bruisend toeristisch eiland en belastingparadijs voor rijke beroemdheden. De eens net zo bruisende kust van Montserrat is nu een vulkanische vlakte vol kraters. Riviertjes van lava meanderden door het maanlandschap. De piloot vertelde me dat Montserrat nog steeds gloeiend heet is onder haar dunne laag aarde. Helaas zou ik geen wandeling kunnen maken over deze uitgestrekte asvelden.

De rookpluimen die uit de mond van de vulkaan kwamen werden groter naarmate we dichterbij vlogen. Op het laatste moment draaide de piloot de helikopter richting een aantal verlaten, overwoekerde hutjes. Ze stonden op een heuvel vol asresten en verschroeide bomen.

Dit is Plymouth; we zien de verzonken toren van een kathedraal, de voormalige woning van de gouverneur en het belangrijkste filiaal van de Barclays-bank.

Toen we over de middelbare school van Plymouth vlogen, zag ik de rijen met blauwe stoelen nog in de klaslokalen staan. De piloot vertelde me dat de leerlingen een paar dagen na de uitbarsting alweer naar school moesten. Ze dachten dat de schade snel hersteld zou zijn. De volgende dag barstte de vulkaan opnieuw uit.

Na de ramp van 2010 verkregen de meeste inwoners van Montserrat het volledige Britse burgerschap en vlogen ze naar het Verenigd Koninkrijk om een nieuw leven te beginnen. De paar duizend inwoners die er nog wonen, verblijven op het noordelijke gedeelte van het eiland. Een groot deel van de economie daar is gebaseerd op de winning van zeldzame mineralen uit de vulkanische as. Af en toe mogen de bewoners naar de verboden zone, begeleid door mensen van de beveiliging. Ze bezoeken de overblijfselen van hun huizen, speuren naar achtergelaten bezittingen of geven een eerbetoon aan de mensen die zijn omgekomen tijdens de vulkaanuitbarsting.

Toen we over de ruïnes vlogen vertelde de piloot hoe het er acht jaar geleden uitzag, wijzend op de internationale luchthaven en alle industriële complexen. Alles was verzwolgen door de inmiddels afgekoelde lava.

De lokale bevolking lijkt zich verrassend goed te hebben aangepast aan de huidige situatie. Het leven op het ooit groene eiland gaat door; de lokale kranten rapporteren nog steeds de laatste nieuwtjes. Na mijn snelle bezoek aan de verboden zone gingen we de Caribische Zee weer over, terug naar de perfecte saaiheid van Antigua.

@alex_hoban