De Inuit gebruiken nu sensoren om de dikte van het gevaarlijk dunne ijs te meten

De Noord-Canadese Inuit wonen al eeuwen op het ijs en rekenen volledig op dit leefgebied voor hun levensonderhoud, de jacht, transport, en als grond waar hun dagelijks leven zich afspeelt. Klimaatverandering is een waar existentieel probleem hier, want het ijs wordt steeds dunner. Er zijn veel plaatsen waar het onveilig is geworden. Daarom zijn er nu twee Arctische groepen die High Tech monitoren installeren die de veranderingen in het ijs bijhouden.

"We proberen de traditionele kennis niet te vervangen," vertelde Trevor Bell van de Memorial University of Newfoundland, een medewerker van SmartICE, die wordt bestuurd rond de plaatsen Nain en Pond Inlet. "We proberen juist de traditionele kennis te vergroten met nieuwe technologie."

Nunatsiavut, de autonome regio van de Inuit in Labrador waar Nain onder valt, heeft al 73 procent van het ijsoppervlak verloren in de afgelopen 40 jaar. Uit een enquête onder Inuit, die daar in ieder geval wonen vanaf de ongewoon warme en regenachtige winter van 2009/2010, bleek dat 1 op de 12 door het ijs was gezakt. Twee derde van de Inuit bleken bang te zijn om door het ijs te zakken.

SmartICE maakt gebruik van sensoren in plastic tubes, die in het water drijven als boeien. De sensoren vriezen vast in het ijs en leggen vast welke plaatsten gevaarlijk zijn.

Sensoren die aan de slee vast zitten kunnen ook controles uitvoeren vanaf een sneeuwscooter of qamutiik (een Inuit-slee). Die sensor "stuurt elektromagnetische golven door het ijs heen", vertelde Bell me. Omdat zoutwater een hoge geleiding heeft – veel meer dan ijs – kan dit apparaat precies weergeven waar het water begint en het ijs stopt, en dus hoe dik het ijs is.

Tussen Nain en Pond Inlet verschilt het ijs van dikte: Nunatsiavut ligt zuidelijker. Pond Inlet, een Inuit dorp in het noorden van het Baffin eiland, loopt gevaar door het smeltende ijs vanwege de veletransportroutes.

"Één van de grootste problemen is een mijnbouwbedrijf die het hele jaar ijsbrekers wil laten varen," aldus Shelly Elverum, die woont in Pond Inlet en werkt voor het Ikaarvik Project, een groep die de noordelijke gemeenschappen verbindt met zuidelijke wetenschappers. "Het is niet alleen de vernietiging van het ijs, maar ook de acties van mensen waar de gemeenschap bang voor is."

Andrew Arreak, de coördinator van het SmartICE onderzoek in Pond Inlet, vertelde me dat het controleren van veranderingen in het ijs wordt gezien als prioriteit door zijn gemeenschap. "Er kwamen hier wetenschappers tijdens de lente en zomer, die data verzamelden en nauwelijks feedback gaven aan de gemeenschap," vertelde hij me via de telefoon vanuit Pond Inlet. "Als ze de benodigde informatie hadden, gingen ze meteen weer weg."

Arreak, die ook werkt voor Ikaarvik, is naar vergaderingen geweest in het dorp en sprak met jagers: "de staat van het ijs was van de hoogste prioriteit voor de gemeenschap, omdat de veiligheid van reizen door bepaalde gebieden onvoorspelbaar werd," zei hij. "Het smeltseizoen is elk jaar eerder."

Voordat hij besliste waar de boeien moesten komen, sprak Arreak met de jagers. "Ik vroeg waar ze de boeien wilden hebben, in plaats van dat ik dat voor ze beslis,", zei hij. "Zij kennen het ijs."

Bell en andere onderzoekers hopen om SmartICE uit te breiden naar andere gemeenschappen. Hij wil in de toekomst graag een app maken voor de smartphone (voor de plekken waar toegang tot het netwerk is, tenminste) die waarschuwingen kan sturen naar ijsreizigers. Deze informatie is niet alleen nuttig voor Inuit en wetenschappers, maar ook het groeiende aantal bedrijven die zich in het noorden vestigen. "We proberen te bedenken hoe we dit tot een maatschappelijke onderneming kunnen maken in het noorden, waarbij de gemeenschappen bedrijfsvoering doen," zei hij.

SmartICE is er om traditionele kennis aan te vullen en te ondersteunen in de strijd tegen het snel smeltende ijs. Hoeveel technologie er ook bestaat, je hebt traditionele kennis nodig," zegt Bell. "Die kan je nooit vervangen."