Gruwelijke herinneringen aan de aanslagen in Parijs

Rond half tien op vrijdagavond gingen een jonge vrouw en haar vriendin aan een tafeltje bij het raam zitten in Le Petit Cambodge, in het tiende arrondissement van Parijs. Ze waren eigenlijk niet van plan geweest om daarheen te gaan – de twee hadden pas op het laatste moment besloten om toch maar naar een restaurant in plaats van een bar te gaan.

Plotseling vloog er een regen van kogels door het glas. De glasscherven vlogen rakelings langs het gezicht van de 24-jarige. De vrouw en haar vriendin doken onder de tafel en wachtten. Ze hebben de schutters niet gezien.

Ze hoorde het geluid van wapens die herladen werden en zegt dat ze gericht werden op haar en de andere gasten. Ze zag dat de vrouw naast haar geraakt was en in een plas van bloed lag. Later zou de gewonde vrouw naar buiten worden gedragen en in een ambulance afgevoerd worden.

Toen het schieten kort daarna ophield stonden de vrouw en haar vriendin op en renden ze naar buiten. Zij waren de eersten die naar buiten vluchtten.

"Het was gewoon instinct," zegt de vrouw, die niet wilde dat haar naam gepubliceerd wordt. "Het was alsof niemand elkaar kon helpen, ik kon niet bedenken wat ik moest doen. Ik wist alleen dat ik moest opstaan en rennen."

Ze kwam veilig thuis en sliep ongeveer een uur. "Ik nam een paar pijnstillers, maar de adrenaline gierde de hele nacht door mijn lijf," zegt ze. Nu, een dag na de aanslag, voelt ze zich vooral verdoofd, en elke keer dat ze het verhaal vertelt voelt ze zich meer verwijderd van de gebeurtenissen. "Ik voel me verdrietig dat ik me nu niet verdrietiger voel. Ik ben in de war. Ik voel vooral verslagenheid en leegte."

De dag na de dodelijke aanvallen hangt er een drukkende stilte over de Franse hoofdstad. Voor de Notre Dame, de Eiffeltoren en in de buurt van het Louvre nemen toeristen zoals gewoonlijk selfies, terwijl zwaarbewapende soldaten om hen heen de wacht houden. Maar in de rest van de stad zijn de straten leeg, en kunnen de weinige auto's die er zijn makkelijk doorrijden - wat ongebruikelijk is op een zaterdagmiddag in Parijs.

Bij Place Vendôme, in de buurt van het Louvre, lijkt het deze zaterdagochtend net zo druk als altijd. Kinderen rijden rond op fietsen, en er zitten veel mensen buiten koffie te drinken. "Er is hier niets meer te doen voor ons," zegt een Zwitserse toerist. Op vrijdagavond werd hij door een vriend over de telefoon gewaarschuwd over de aanslagen, en zat hij de rest van de nacht met zijn vrouw opgesloten in het hotel waar hij sliep. Ze proberen nu een vlucht naar huis te boeken.

Bij de locaties van de aanslagen is het stil, behalve in de buurt van Le Bataclan, waar de internationale media bivakkeren en livebeelden schieten voor nieuwsuitzendingen. Wat vrijdag nog gewoon een theater, bar of restaurant was, werd in een klap een plaats delict, en is nu een rouwplek geworden. Sommige mensen huilen; anderen laten bloemen achter en steken kaarsjes aan. De kogelgaten in de ramen en gevels van de café's zijn de stille getuigen van het extreme geweld van de aanslagen.

Politiebussen rijden in konvooi door de verstilde stad. Veel winkels zijn gesloten; in de paar winkels die wel open zijn, zijn maar weinig klanten. De autoriteiten hebben om veiligheidsredenen bijeenkomsten en demonstraties verboden, maar toch zijn er een paar mensen bij elkaar gekomen op Place de la République, hetzelfde plein waar Parijzenaren nog geen jaar geleden massaal samenkwamen na de aanslag op Charlie Hebdo. Op het plein is op een muur het Latijnse motto van de stad geschilderd: Fluctuat nec mergitur - "Geschud door de golven, maar zij zal niet zinken."

De 24-jarige vrouw die bij Le Petit Cambodge was, is achttien maanden geleden naar Parijs verhuisd en was hier tijdens de Charlie Hebdo-aanslagen. Ze had nooit gedacht dat dit weer zou gebeuren, en dacht niet dat ze ooit bang zou zijn om in Parijs te wonen. "Het voelt als een raar toeval, alsof dit niet echt mijn leven is," zegt ze. "Ik ben gewoon geschokt."

En ze zegt dat Parijs deze keer anders lijkt dan na Charlie Hebdo. "Er is meer angst voor de toekomst dit keer," zegt ze. "Mensen begrijpen nu wat het betekent, terwijl ze dat eerder misschien niet deden. Deze keer is het anders."

Op Rue Bichat, bij restaurant Le Petit Cambodge en de bar Le Carillon, patrouilleren politieagenten terwijl mensen rouwen. Meer dan tien mensen werden hier gedood.

Voor Le Carillon is zand gestrooid over het bloed van de slachtoffers.

Een man knielt en kust de grond nadat hij er water over heeft gegoten bij Le Petit Cambodge.

Kogelgaten bij de Carillon van de automatische wapens die de daders gebruikten.

Parijzenaren rouwen bij Le Petit Cambodge. Hun gezichten staan somber, de stilte is zwaar. Sommigen huilen wanneer ze aankomen bij de plek waar ze een vriend of geliefde zijn verloren.

Een jonge vrouw laat bloemen achter bij Le Petit Cambodge, een restaurant in een buurt waar veel horecagelegenheden zitten en veel Parijzenaren in het weekend komen.

Waxinelichtjes bij Le Petit Cambodge.

Mensen laten bloemen, briefjes en kaarsjes achterlaten bij Le Bataclan. Meer dan zeventig mensen zijn in de concertzaal om het leven gekomen.

Op zaterdag is de straat bij Le Bataclan afgezet. Rechercheurs onderzoeken de plek terwijl burgemeester Anne Hidalgo in een auto stapt.

Mediabedrijven van over de hele wereld bivakkeren voor Le Bataclan, en schieten livebeelden in het Russisch, Duits of Japans, de een na de ander.

De Amerikaanse band Eagles of Death Metal stond op het podium toen de daders het vuur openden. Le Bataclan is een historische concertzaal die al sinds 1865 bestaat.

Voor de bar Belle Équipe op Rue de Charonne staan mensen in de rij om bloemen achter te laten bij de plek waar bijna twintig mensen gedood zijn. Jonge en oude mensen huilen in elkaars armen. Anderen maken met hun telefoon foto's van de kogelgaten in de gevel van de bakker die naast de bar zit.

Voor de Notre-Dame vertelt een gids over de geschiedenis van de kerk.

In het hart van Parijs maken toeristen foto's van een van de symbolen van de stad, de kathedraal Notre-Dame.

Troepen patrouilleren voor de Notre-Dame, waar honderden toeristen rondlopen.

Een lid van de gendarmerie voor de Eiffeltoren, die net als alle museums in Parijs vandaag gesloten is. Toeristen komen toch en maken foto's, terwijl soldaten de wacht houden.

Op Place de la République hebben anonieme Parijzenaren het stadsmotto geschilderd: Fluctuat nec mergitur - "Geschud door de golven, maar zij zal niet zinken."