Vaginaverjongende producten zijn bullshit

Dit voorjaar doken er in de media verhalen op over een verontrustende trend uit de doe-het-zelf-wereld van de vrouwengezondheid: gemalen eikengal (dit goedje groeit op eikenbomen wanneer wespen hun eitjes erin leggen) werd door steeds meer vrouwen vaginaal ingebracht in de hoop op een strakkere vagina. Gelukkig spraken critici zich al snel over deze trend uit door de zogenaamde effectiviteit van het spul te ontkrachten. Ze benadrukten daarbij dat gal in sommige delen van de wereld inderdaad al heel lang gebruikt wordt om vaginale infecties te behandelen, maar er is nooit bewezen dat het ook vaginaverjongend zou werken.

Vermalen galnoten vormen helaas slechts het topje van de ijsberg wat betreft producten die beloven om vagina's strakker te maken. "Ontelbare middelen worden onder de toonbank verhandeld, of kunnen op bestelling aangeschaft worden," vertelt gynaecoloog Michael Krychman uit. Hij benadrukt dat al deze middeltjes potentieel gevaarlijk zijn.

De producten bestaan vaak uit zelfgebrouwde mengseltjes van allerlei planten – van munt tot citroen – of gels en sticks die verkocht worden met vreselijke namen als "18 Again" en "China Shrink Cream", die een mix bevatten van kruiden, zeep en mysterieuze chemicaliën. Sommige middeltjes bevatten fijngemalen gesteente, wasmiddel en zelfs bleek. Sommige producten zijn goedkoop en beloven alleen tijdelijke vernauwing. Anderen zijn duur en beloven belachelijke en onmogelijke resultaten. De wereld van vaginavernauwende middeltjes is zo bizar, dat het bijna lijkt alsof "vagina's muren zijn waar we medicinale spaghetti tegenaan moeten gooien", zoals Sara Chodash van PopShi in juni schreef.

Het zou vanzelfsprekend moeten zijn dat je niet zomaar vanalles in je lichaam kunt stoppen, vooral als je niet zeker weet of het wel veilig is, en al helemaal niet als we het over je vagina hebben – een nogal kwetsbaar lichaamsdeel. "Wanneer je iets inbrengt en je ecosysteem, de pH-waarde, van de vagina verandert, breng je jezelf in gevaar," zegt dr. Jennifer Berman, expert op gebied van vrouwengezondheid en seksualiteit en co-host van de Amerikaanse talkshow The Doctors. Toch blijft de markt groeien en de vraag naar deze producten almaar toenemen, aldus Krychman.

Sommige vrouwen ervaren serieuze problemen met tijdelijke of permanente losheid, volgens Berman en Krychman. Dit is vaak het gevolg van belangrijke veranderingen in je lichaam, zoals een bevalling of de overgang, gezondheidsproblemen zoals problemen met het bindweefsel, of gewoon veroudering. Het wijder worden van de vagina kan voor problemen zorgen en invloed hebben op kan het seksuele zelfvertrouwen, seksuele opwinding en het krijgen van orgasmes. Daarbij kan het incontinentie en vaginale verzakking veroorzaken, waarbij de bekkenbodemspieren zijn uitgerekt of beschadigd, vertelt Krychman.

Maar in veel andere gevallen zitten de zorgen over de grootte van je vagina in ieder geval deels (of helemaal) tussen de oren. Volgens dr. Berman ontstaan veel onzekerheden door misverstanden over het menselijk lichaam, onhandige grappen van partners of het onterechte idee dat het hebben van veel seks je vagina voor altijd kan uitrekken, hoewel dit al vaak onderzocht en ontkracht is.

Alhoewel dit soort middeltjes al veel langer beschikbaar zijn, is het aantal mogelijke oplossingen voor dit probleem de afgelopen jaren wel flink toegenomen, met dank aan het feit dat er steeds opener over seks gesproken wordt. Daarbij kan een zoektocht op het internet ervoor zorgen dat vrouwen die op zoek zijn naar een oplossing veel meer angst aangejaagd wordt dan eigenlijk nodig is. Verkopers van vaginaverjongende producten zijn meer dan bereid op deze angsten in te spelen door middel van hun marketingstrategie, waardoor deze kwestie alleen maar nog meer benadrukt wordt. We zijn op een punt aangekomen waar de zorgen over de wijdheid van de vagina "in het straatje van de liposuctie en borstvergroting beland is", aldus dr. Berman.

Er zijn veel geaccepteerde behandelingen voor vrouwen die hun vagina zouden willen vernauwen. Kegel-oefeningen, waarmee je de spieren van de bekkenbodem traint, kunnen helpen. Hoewel ook deze oefeningen maar een tijdelijke en beperkte uitkomst hebben voor vrouwen met ernstige verwijding. Die verwijding wordt vaak veroorzaakt door een achterliggende aandoening.

In dat geval kunnen dokters een aantal ingrijpende behandelingen aanbieden, zoals elektrische-, elektromagnetische-, radiofrequentie- of laserstraalsessies, die de spieren kunnen versterken of het bindweefsel verstevigen. In extreme gevallen kunnen professionals een vernauwingsoperatie aanbieden. Maar ook door operaties kunnen negatieve bijwerkingen ontstaan, zoals mogelijk pijnlijke seks of pijn tijdens penetratie. "Bij iedere vrouw moet individueel een afweging gemaakt worden en moet er gekeken worden naar symptomen, de behandeling en de effecten," benadrukt Krychman.

Soms voelen vrouwen met serieuze problemen zich te beschaamd om professionele hulp te zoeken. Vaginale crèmes, gels en poeders - die gepresenteerd worden als eenvoudige, betaalbare en minder ingrijpende 'natuurlijke' oplossingen voor een 'veel voorkomend' probleem - bieden dan een uitkomst en vullen het gat op tussen oefeningen en operaties.

Een aantal mengsels worden in bepaalde culturen al generaties lang gebruikt volgens Krychman. Van die producten wordt gedacht dat ze 'traditionele wijsheid' behelzen. Vrouwen die zich alleen zorgen maken over de verwijding van hun vagina, zoeken vaak geen medisch advies. En als ze hun zorgen wél hebben gedeeld met een dokter, hopen sommigen nog steeds op een snelle oplossing voor hun 'grote' probleem, ook al is hen verteld dat ze zich geen zorgen hoeven te maken. Sommige producten krijgen talloze negatieve reacties van vrouwen die zeggen dat het product niet werkt of zelfs nieuwe klachten veroorzaakt. Leveranciers wuiven deze reacties weg door te zeggen dat alle vagina's verschillend zijn en dat hun producten niet voor alle vrouwen werken.

Sommige producten zorgen dat de vagina opzwelt, door het verwijden van de bloedvaten, wat maar tijdelijk 'werkt'. Maar de meeste producten drogen de vagina alleen maar uit. Leveranciers zeggen dat uitdroging een voordeel is en consumenten zijn daar soms juist naar op zoek ("droge seks" betekent meer wrijving). Droogheid verhoogt het risico op schaafwonden en kleine sneetjes binnen de vagina - wat seks pijnlijk maakt en de kans op infecties en soa's verhoogt. Zoals dokter Berman zei: alles wat je in de gevoelige omgeving van een vagina aanbrengt, kan je lichaam uit balans brengen en infecties en andere problemen veroorzaken.

Er zullen vast een aantal gynaecologen en vrouwengezondheids experts zijn die zeggen dat het geen kwaad kan om vernauwingsproducten te gebruiken, zolang diegene de risico's goed in overweging neemt en het product voorzichtig gebruikt. Maar aangezien de enorme markt is gebouwd op een combinatie van abracadabra, bodyshaming en misvattingen, adviseert Krychman alle dokters om "zich streng tegen deze producten te uit te spreken." Altijd.

Berman raadt vrouwen aan om zich af te vragen waar de zorgen vandaan komen. Komt het voort uit je eigen seksuele plezier? Wil je aan bepaalde normen voldoen? Komt het voort uit bepaalde verlangens van je partner? Als je daar goed over na hebt gedacht, en je maakt je nog steeds zorgen, praat dan met een dokter.