Hoe Deborah Willis ruimte voor zichzelf maakte in de wereld van de fotografie

“Waar zijn alle zwarte fotografen?”

Dat was de vraag die Deborah Willis stelde aan haar professor, Anne Wilkes Tucker, toen ze studeerde aan de school die in de jaren zeventig bekend stond als the Univerity of the Arts in Philadelphia. Willis studeerde fotografie, maar toen ze in haar geschiedenisboeken het gebrek aan zwarte fotografen opmerkte, stelde Tucker voor een onderzoeksproject op te starten om de geschiedenis van zwarte fotografen te ontrafelen. Het project zou Willis de vier decennia daarna bezighouden, terwijl ze in die tijd ook haar werk als fotograaf niet verwaarloosde.

Willis is niet alleen huidig voorzitter van de afdeling fotografie en beeldvorming aan de Tisch School of the Arts aan de New York University, maar ook lid van de MacArthur stichting, de stichting Richard D. Cohen voor Afro-Amerikaanse kunst in het Hutchins Center op de universiteit van Harvard, de Fletcher-stichting, en de John Simon Guggenheim-stichting. Ze won twee NAACP Image Awards voor haar literaire werk, de International Center of Photography Infinity Award for Writing en ze is volgens het tijdschrift American Photography een van de 100 belangrijkste mensen in de fotografie. Naast het houden van tentoonstellingen in onder meer het Smithsonian Institute en het Schomburg Centrum voor Onderzoek in de Afro-Amerikaanse Cultuur heeft ze haar fotografie tentoongesteld in het New Museum, het International Centre of Photography, het Studio-museum in Harlem en vele andere plaatsen over heel de wereld.

Willis is auteur en co-auteur van meer dan twintig boeken over de rol van zwarte fotografen in de geschiedenis. Momenteel werkt ze aan een boek met de titel The Black Civil War Soldier: Conflict and Citizenship. Het boek wordt uitgegeven door de New York University Press. Haar lopend fotografieproject Went Looking for Beauty: Refashioning Self bevat twee delen: het ene heet “My Friends’ Closets”, waarvoor Willis kledingstukken uit de kledingkasten van vrienden fotografeerde, en het andere deel heet “Street Views”, waarin ze mannen en vrouwen vastlegde als de scheppers van hun eigen identiteit, schoonheid en cultureel geheugen. Om dit te doen fotografeerde ze in de schoonheidssalon en kapsalon, maar ook op de momenten dat mensen, uitgedost en met hun kinderen over straat slenterden op zondagen in Harlem, terwijl ze duidelijk genoten van hun dag. “Wat ik wil doen met mijn foto’s is een verhaal in beeld brengen over ieders eigen schoonheid,” zegt Willis. "Er schuilt een grote kracht in hoe we ons presenteren, wat zich vertaalt in hoe we ons uitdossen en laten fotograferen."

Het is op zijn zachtst gezegd een legendarische carrière, en toch is het er een die ze bijna helemaal niet had. Op school werd haar, door een professor in de fotografie, verteld dat ze “de plaats inpikte van een goede man” en dat ze moest trouwen en kinderen moest krijgen. Dus waarom nam ze überhaupt nog deel aan de lessen?

Dat gesprek hield haar niet tegen. Omgeven door een familie die haar steunde en andere professoren die geïnteresseerd waren in haar werk, wist ze dat ze haar oude professor het tegendeel kon bewijzen. Dat ze dit sindsdien heeft gedaan is een enorm understatement. Ze heeft zelfs een aantal zelfportretten uit haar jonge jaren nieuw leven ingeblazen, en er een collage van gemaakt waarmee ze het leven van haar zoon, de succesvolle kunstenaar Hank Willis Thomas, eert. Over de afbeeldingen heen geschreven staan de woorden “Ik maakte ruimte voor een goede man.”

Willis ziet zichzelf als een verhalenverteller en ze zegt dat ze altijd op zoek is naar manieren om een reeks verhalen te vertellen over de uiteenlopende ervaringen van vrouwelijke en zwarte fotografen. Of het nu in iemands kledingkast is of buiten iemands kerk. “Ik denk dat we het ons eigen moeten maken, dit gevoel van intimiteit”, zei ze. “Ik denk dat vrouwen verschillende verhalen te vertellen hebben, en dat dat het belangrijkste is om te onthouden.”