Deze feestverziekende mimespelers gaan vroeg of laat klappen krijgen van dronken toeristen in Berlijn

Door de 12 miljoen toeristen die jaarlijks Berlijn bezoeken, heeft de stad nogal last van groeipijn. Vorige zomer richtte de kritiek zich op rollende koffers, omdat al die bagage de hele tijd superirritant over de Berlijnse straatkeien kletterde. De burgemeester stelde een gedragscode voor toeristen voor, waaronder het correct weggooien van afval en het hebben van koffers met rubberen wieltjes. Dit viel niet erg in de smaak. De Duitse media maakten het idee flink belachelijk, en de Berlijners brandden de ideeën massaal af op social media.

Dit jaar werd er in één district van Berlijn geëxperimenteerd met een nieuwe oplossing: mimespelers. Straatartiesten in witte kleding en met wit geschminkte gezichten lopen door de drukkere, luidruchtige delen van Friedrichshain-Kreuzberg, om te patrouilleren tegen geluidsoverlast en afval. De overlast van toeristen is in deze wijk enorm. Uit een enquête uit 2014 bleek dat één op de drie inwoners zich ergert aan de vele toeristen.

Berlijn is niet de eerste stad die mimespelers inzet om dit probleem op te lossen: Barcelona deed het 14 jaar lang en in Parijs loopt er nog steeds een groep zwijgende clowns over straat. In Berlijn is het de uitkomst van een vergelijkend onderzoek tussen de manieren waarop 21 Europese steden omgaan met de buitenlandse partybeesten. Het onderzoek werd gesponsord door Visit Berlin, de hotel- en restaurantbond, en enkele nachtclubeigenaren.

"We wilden dit echt op een Berlijnse manier doen," zei Lutz Leichsenring, een vertegenwoordiger van de Clubcommision (een netwerk van verschillende clubs). "We zochten een leuke, sympathieke en performatieve manier om het probleem onder de aandacht te brengen."

'Sympathiek' was het stopwoord tijdens de opening van het project vorige week vrijdag. Een hele roedel journalisten was opgetrommeld voor een persconferentie met gratis bier en bagels. Vragen over de kosten voor het project werden kortaf beantwoord; twee maanden geleden werd duidelijk gemaakt dat het ongeveer een ton zou moeten kosten. Het project bestaat uit vijf mimespelers en zeven getrainde bemiddelaars (samen spreken ze vier talen), die in groepen van vier van 10 uur 's avonds tot 4 uur 's nachts de straat op gaan.

Uiteindelijk verschenen de vijf mimespelers, dansend op een techno-versie van Ode to Joy. Hun gezichten waren wit, met wat blauwe accenten op hun lippen en wenkbrauwen – anders dan de klassieke zwart-witte mimelook zoals je die in Parijs ziet. Ze fronsten naar denkbeeldige boomboxes en gaapten zeer dramatisch. Als je ze vragen stelde staken ze alleen hun duim omhoog.

We volgden de mimes naar de Simon-Dach-Straße, een van de populairste bestemmingen voor toeristen om brallend rond te rennen en de boel onder te pissen en kotsen. De journalisten genoten zelf ook van het gebrek aan wetgeving rondom openbaar drankgebruik, en dronken bier om de avond wat draaglijker te maken.

De mimespelers gingen op de tafels van een restaurant staan, deden alsof ze flessen drank jatten, toonden hun mini-discoballen, en schenen met zaklantaarns in gezichten. Ze hadden naast mini-discoballen ook mini-kussens op zak, waarmee ze tegen voorbijgangers aan leunden en deden alsof ze slapen. Ze reageerden overdreven aangedaan als ze een peukje of kauwgumpje op straat zagen liggen. Sommige gasten van het restaurant waren wel in voor een knuffel of een highfive, anderen fronsten nog harder dan de mimespelers naar afval op straat.

"Vanavond zou het misschien wel een positieve invloed kunnen hebben," zei Laura Treviño, een Mexicaanse die in Friedrichshain woont. "Het is misschien wel lollig nu, alleen zijn al deze mensen over een week weer vertrokken."

We volgden de optocht verder de straat in, waar een Brits vrijgezellenfeest net uit een restaurant kwam strompelen. De toekomstige bruidegom droeg een belachelijk strakke jurk. Edward Day, die sinds twee jaar in Berlijn woont, vindt dat de bewoners hadden kunnen weten dat ze in een buurt gingen wonen waar overlast zou zijn. "De halve straat bestaat uit cafés; kijk eerst eens goed naar de omgeving, voordat je ergens gaat wonen. Als je niet van natuur houdt ga je toch ook niet in een bos wonen? En ja, dronken mensen kunnen inderdaad nogal onredelijk zijn."

Toch zijn volgens projectcoördinator Malena Medam "de superdronken mensen niet het doelwit." Ze zei: "We vermijden conflictsituaties. Dat is niet onze taak. Mensen die zo lam zijn dat ze gevaarlijk worden moeten op een andere manier aangepakt worden."

Dit verklaart waarom de mimespelers op hun tenen langs een groep agressieve gasten in de rij voor een pinautomaat liepen. Volgens Medam zal het succes niet gemeten worden aan de vermindering in geluidsoverlast. In plaats daarvan zullen ze meten hoeveel flyers er uitgedeeld zijn, hoeveel er op de website wordt geklikt, en hoe ze het doen op Facebook (tussenstand: 95 likes).

"Ten eerste willen we een publiek aantrekken dat selfies wil maken met de mimespelers, en zo een maatschappelijk discussie teweeg zal brengen," zei clubeigenaar Leichsenring over de telefoon. "Daarnaast zullen de mimespelers natuurlijk een sociale druk uitoefenen zodat toeristen in het gareel gaan lopen."

Sven Klaus stond een biertje te drinken voor een Späti, een van Berlijns vele nachtwinkelketens. Hij woonde ooit zelf in het gebied. "Ik snap de woede van de mensen die hier zijn gekomen voordat de terreur begon," zei hij. Maar, net als Day, had hij minder medelijden met de mensen die er recentelijk naartoe zijn verhuisd. Ook hij was bovendien niet overtuigd door de mimespelers.

"Ik snap dat ze aandacht voor het probleem willen, maar dit is niet de oplossing," zei Klaus. "Het heeft totaal geen raakvlakken met de buurt, en het voelt heel gemaakt en veel te georganiseerd. Ze zouden er sowieso niet zo'n heisa van moeten maken."

De volgende nacht nam ik nog een kijkje. Al snel vond ik de mimespelers, ditmaal slechts twee stuks in plaats van de geplande vijf. Het was kwart over twee en ze hadden al een taxi gebeld. Een paar feestgangers waggelden straalbezopen over straat met flessen in hun hand.

"De interacties vanavond waren dieper, persoonlijker en speelser," vertelde Medam. "Veel mensen hadden al over ons gehoord op het nieuws." "Het ging inderdaad wel goed," stemde een van de mimespelers in. "Ho! Je praat!" zei ik. Hij knikte met een vermoeide glimlach. "Voor vandaag zit het erop."

Lees ook:
Zo zien mensen eruit die de Berghain niet binnenkomen Dit is wat er gebeurt als je als Jood door Berlijn loopt