De dadbod-trend is niet grappig als je een eetstoornis hebt

Het traditionele beeld van een echte mannelijke man is een sterke, vruchtbare macho die overloopt van testosteron. Met de opkomst van de dadbod – een term voor mannen die hun sixpack, of hun hoop op een sixpack, aan de wilgen hebben gehangen en een gezellige, vaderlijke bierbuik hebben gekweekt – is het beeld van de ideale man opeens een stuk vager geworden. Hoort een man dan toch een zachte beer te zijn? Of moeten mannen gewoon biefstukken eten en sit-ups doen voor een wasbordje waar je een kaas op kan raspen? Dit soort vragen leidden tot allerlei memes, meningen en columns, maar hebben daarnaast serieuze gevolgen voor de mannen die kritisch naar elke centimeter van hun uiterlijk kijken.

Afgelopen maand heb ik de grappen over en kritiek op de dadbod-trend gevolgd, en de consensus lijkt te zijn dat het oneerlijk is dat je als man nog steeds aantrekkelijk kan zijn terwijl je volledig uit vorm bent. Ja, het is een vorm van mannelijk privilege, maar als iemand met een eetstoornis zit ik daar juist absoluut niet op te wachten.

Hoewel je er weinig over hoort buiten hulpgroepen en internetfora, bestaan eetstoornissen onder mannen wel degelijk: onderzoek van de ANAD (een organisatie die gericht is op eetstoornissen) wees uit dat er in Amerika 24 miljoen mensen aan eetproblemen lijden, waarvan ongeveer tien procent man is.

Ik schaam me er niet voor om toe te geven dat ik er hier één van ben. Zolang ik me kan herinneren was ik erg zelfbewust over mijn lichaam. Ik was vroeger het dikke jongetje dat slecht was in sport. Dit wreven zowel de jongens en meisjes van mijn leeftijd als hun ouders me met regelmaat in. Als jongen had ik altijd het gevoel, of kreeg ik het advies, dat ik het gewoon weg moest lachen. Dus dat deed ik – ik stopte mijn gevoelens weg. Maar van binnen borrelde er iets.

Als het om eetstoornissen gaat, wordt er zelden over mannen gesproken. Dit probleem komt volgens Jennifer Mills, professor psychologie, voort uit het verschil in maatschappelijke verwachtingen van mannen en vrouwen wat betreft het perfecte lijf.

"Ik denk dat het ideale lijf voor mannen wat breder te definiëren is dan die voor vrouwen, en ik denk dat dit een van de redenen is waarom mannen minder snel een eetstoornis ontwikkelen," zei ze. "Het ideale lichaamstype is niet zo specifiek gedefinieerd als bij vrouwen."

Een van de redenen voor het gebrek aan bewustzijn rondom eetstoornissen bij mannen is dat ze er vooral mee omgaan door veel te fitnessen. De meeste vrouwen eten te weinig omdat ze slank willen zijn, of ze ontwikkelen boulimia om te compenseren voor eetbuien – mannen diëten, en gaan harder en vaker trainen. Het excessieve sporten maakt het moeilijker om de stoornissen te herkennen, omdat mensen zich niet snel zorgen gaan maken als je zo 'gezond' bezig bent.

"Mannen maken een heel klein deel uit van de anorexia nervosa- en boulimia nervosa-patiënten. Mannen worden vaker gediagnostiseerd met 'overige eetstoornissen', omdat de twee standaard diagnoses niet goed passen," vertelt Mills. "Sommige mannen vallen bijvoorbeeld veel af door te diëten, maar komen niet onder het BMI-punt voor een anorexia diagnose. Ze compenseren hun eetbuien vaak door te sporten, in plaats van over te geven of zichzelf te laxeren en dat soort dingen."

Dit kan ik persoonlijk bevestigen. Toen ik na een eetbui tegen mijn spiegelbeeld schreeuwde, een paar maanden voor mijn zestiende verjaardag, ging ik vol vastberadenheid naar bed, om de volgende dag te vragen of mijn vader de oude, roestige gewichten voor me wilde installeren in de kelder.

De volgende dag kon ik beginnen met bankdrukken, en er stond ook een set dumbbells voor me klaar, zonder enig argwaan van mijn ouders. En zo begon de echte strijd tegen mijn zelfbeeld.

Ik denk na over elk klein dingetje dat ik eet, en maak ik me constant zorgen of ik wel genoeg calorieën verbrand gedurende de dag. Het begon simpel: gefrituurde kip werd gegrilde kip, pizza werd een schaaltje pistachenoten. Niet veel later telde ik mijn calorieën met apps en woog ik mijn eten af. Ik raakte verwikkeld in de bodybuildingwereld, om vervolgens mijn ongezonde band met eten te rationaliseren in cycli van bulken en cutten. Vrienden en familie hadden hierdoor geen idee wat er met me aan de hand was.

Voor sommige mensen manifesteren eetstoornissen zich als lichaamsdismorfie: een conditie waarbij je een extreem negatieve versie van jezelf ziet. Hoewel dit bij mij nooit is vastgesteld, hebben sommige dokters het wel gesuggereerd. Ik hoef maar een oude foto van mezelf te zien om te realiseren hoe belabberd ik eruitzie en dat ik harder moet werken, hoewel ik er voor een ander waarschijnlijk prima uitzie.

"Het klassieke voorbeeld is het te dunne anorectische meisje dat in de spiegel een dikke vrouw ziet, of een sterke, gespierde jongen die een mager ventje ziet staan," aldus dr. Flanders, een kinderarts uit Toronto die gespecialiseerd is in eetstoornissen.

Het streven naar afgetrainde lichamen zoals die van Justin Bieber of Beckham is echter iets relatief recents; veel van de vroegere sekssymbolen hielden hun spieren verstopt onder flabberige vachten. Tegenwoordig lopen de Hollywood-acteurs er weer bij met lichamen als Griekse goden, deels te danken aan steroïden en HGH. Net als de veelbesproken schoonheidsidealen voor vrouwen, zijn die voor mannen duidelijk ook verschoven met de tijd.

Ik herinner me hoe ik als jonge jongen ontelbaar vaak in de douche naar mijn pens staarde, en wenste dat ik de slappe huid er simpelweg af kon scheuren. Dit werd niet veel beter door de beelden van de schijnbaar uit steen gehouwen acteurs. Volgens Mills werkt dit proces voor mannen hetzelfde als bij vrouwen.

"Het is logisch dat de dingen die tot eetstoornissen leiden bij vrouwen dat ook doen voor mannen," vertelde ze. "Als je altijd maar perfecte lichamen ziet, dan kan dat tot grote ontevredenheid over het eigen lichaam leiden."

"Er is nog weinig duidelijkheid over de onderliggende oorzaak voor eetstoornissen, maar het vermoeden is dat de genen een grote rol spelen," vertelde kinderarts Flanders. "Veel mensen met eetstoornissen hebben last van veelvoorkomende problemen zoals weinig zelfvertrouwen, perfectionisme, impulsief gedrag en moeite met het in stand houden van gezonde relaties."

Ik weet niet weet wat de precieze oorzaak van mijn eigen problemen is, of hoe deze te voorkomen zijn voor anderen, maar ik weet wel dat dit mannelijke dadbod-privilege voor mij vooral een last is, omdat er van je verwacht wordt dat je aan dit beeld voldoet.

Doordat mensen altijd maar zeiden dat ik me moest vermannen, leerde ik om nooit te klagen. Maar omdat ik er nooit over praatte, leerde ik ook niet om mezelf te accepteren. Hoewel ik weet dat ik een eetprobleem heb, en er waarschijnlijk nooit volledig vanaf zal komen, heb ik er uiteindelijk zelf mee om leren gaan.

Toch blijft het belangrijk om er openlijk over te praten. Ik hoop dat andere mannen met vergelijkbare problemen dit ook doen, zodat de volgende generatie niet het gevoel hoeft te hebben dat het abnormaal is om als man ontevreden over je lichaam te zijn.