Het universum bestaat uit tien keer zoveel sterrenstelsels als we dachten

Het observeerbare universum blijkt tenminste 10 keer zoveel sterrenstelsels te bevatten als eerst werd gedacht, aldus een onderzoek dat donderdag is gepubliceerd in The Astrophysical Journal. Dit betekent dat de kosmische telling van sterrenstelsels, die traditioneel rond de 100 en 200 miljard lag, misschien dichter bij de 2000 miljard aan individuele sterrenstelsels zit.

Deze verrassende ontdekking is het resultaat van een nauwkeurig galactisch onderzoek van 15 jaar aan diepe ruimteobservaties van de Hubble Space Telescope. Een internationaal team, onder leiding van astrofysicus Christopher Conselice van de Universiteit van Nottingham, verzamelde de Hubble data in een driedimensionale tijdlijn van de historische evolutie van het universum.

Dit model toont aan dat slechts een tiende van alle sterrenstelsels in het universum fel genoeg is om waar te nemen met de huidige staat van onze astronomische observatoria. "Het gaat ons verstand te boven dat meer dan 90 procent van de sterrenstelsels in het universum nog bestudeerd moeten worden," zegt Conselice in een verklaring. "Wie weet wat voor interessante eigenschappen we zullen vinden bij het observeren van de sterrenstelsels met een nieuwe generatie van telescopen?"

Beschrijving van het nieuwe onderzoek. Video: Hubble/ESA/YouTube

Er wordt verwacht dat veel van deze verstopte stelsels ongeveer even groot zijn als de vele dwergsterrenstelsels in de baan om de Melkweg, in plaats van een grote spiraalvormige structuur zoals de Melkweg zelf, wat ook verklaart waarom ze zolang buiten ons zicht bleven.

Maar zoals Conselice suggereert, staan we mogelijk op de rand van het ontdekken van deze kleine sterrenstelsels, met nieuwe geavanceerde instrumenten zoals de James Webb Space Telescope die in 2018 wordt gelanceerd, of de European Extremely Large Telescope die het licht zou moeten zien in 2024.

Ondertussen blijven de astronomen verder gaan met het reconstrueren van de galactische evolutie over de 13,7 miljard jarige geschiedenis van het universum. In hun onderzoek stelden Conselice en zijn coauteurs bijvoorbeeld vast dat het aantal sterrenstelsels wisselt over tijd, omdat grote stelsels zich samenvoegen in nog veel grotere structuren. Tweeduizend miljard sterrenstelsels klinkt nu als een kolossale hoeveelheid, maar volgens het team was de galactische populatie in de beginjaren van het universum makkelijk nog tien keer zo groot.

"Deze resultaten zijn een krachtig bewijs dat er door de geschiedenis heen evolutie plaatsvond in het universum, die het aantal sterrenstelsels drastisch heeft verminderd door onderlinge fusies – waarmee het totaal afnam," zei Conselice. "Dit toont de top-down formatie van de structuur in het universum aan."

Er is een geweldig deel in de aflevering "The Backbone of Night" van Cosmos: A Personal Voyage, waarin Carl Sagan de grootsheid van het universum uitlegt aan een klas vol schoolkinderen.

Video:YouTube/ScienceToday

"Er zijn, in feite, 100 miljard andere sterrenstelsels, waarvan elk ongeveer 100 miljard sterren heeft," zegt Sagan. "Bedenk je eens hoeveel sterren, planeten en vormen van leven er kunnen zijn in dit uitgestrekte en geweldige universum."

Met astronomen die beweren dat de kosmos eigenlijk nog tien keer groter is dan we dachten, heeft deze absurde voorstelling een nieuw niveau van onvoorstelbaarheid gekregen. Het universum is immens groot, en we hebben nog maar het topje van de ijsberg gezien.