Natuurlijk heeft het coronavirus ook invloed op de Nederlandse drugsindustrie

Vooralsnog is verveling de grootste uitdaging voor iedereen die gezond is, netjes binnen blijft en thuiswerkt. Natuurlijk zijn er ontelbaar veel films, series, boeken en albums te ontdekken, maar de kans bestaat dat je toch op zoek gaat naar basaal vermaak. Drugs, bijvoorbeeld.

Jonko roken ligt voor de hand. Maar stel dat je zin hebt in wat sterkers, ook al zijn alle clubs dicht en de feesten afgelast? Nou, dat kan de komende tijd een erg gevaarlijke hobby zijn. Ik zag een vrij alarmerende tweet van Arjan Nuijten voorbij komen.

Arjan is historicus, met een specialisatie in drugs. Hij schrijft op dit moment voor de UvA een proefschrift over de Nederlandse geschiedenis van lokaal drugsgebruik, waarin hij onderzoekt hoe steden, gemeenten en andere organisaties het drugsbeleid hebben vormgegeven na de oorlog. En hij waarschuwt ons nu dat we voorzichtig moeten zijn bij het kopen van nieuwe drugs.

Jellinek, een van de grootste instellingen op het gebied van verslavingszorg in Nederland, heeft op hun website een update gepubliceerd, waarin zij adviseren om drugsgebruik uit te stellen. Drugsgebruik is namelijk niet echt bevorderlijk voor je weerstand, en door in contact te komen met zakjes, dealers of de mensen met wie je de drugs neemt, vergroot je de kans op een besmetting. Bovendien schrijven ze dat we de druk op de gezondheidszorg zo laag mogelijk moeten houden. Logisch: op de EHBO is even geen plek voor mensen die slecht gaan door vervuilde drugs.

Ook het Trimbos-instituut, dat het drugsgebruik in Nederland monitort, houdt er rekening mee dat de huidige pandemie voor problemen kan gaan zorgen. Doordat het internationale verkeer zo goed als plat ligt, kunnen Nederlandse drugsproducenten met een tekort aan grondstoffen komen te zitten. Dat kan mogelijk vervuiling opleveren, maar omdat de testlocaties voor drugs ook allemaal gesloten zijn vanwege het coronavirus, en omdat niet zeker is hoe groot de drugsvoorraad in Nederland is, weten we niet op welke termijn dat gaat zijn.

Om iets meer te weten te komen over de mogelijke problemen belde ik even met Arjan Nuijten.

VICE: Hoi Arjan! Wat is er precies aan de hand?
Arjan Nuijten: Alle drugstestpunten in Nederland zijn gesloten, dus je kunt niet meer laten checken of je drugs goed zijn. Ik vind dat best logisch als je ziet dat clubs, feestjes en festivals nu ook allemaal plat liggen, maar ik kan me juist ook heel goed voorstellen dat mensen die nu misschien maanden thuis moeten zitten zin hebben om drugs te gebruiken. Dan maar een keer een xtc-pilletje in de woonkamer.

Waar maak je je precies zorgen over?
Dat je niet kunt testen wat je koopt op straat. Dat is een probleem, maar wat ook belangrijk is, is dat er allerlei aanvoerlijnen voor de productie van drugs flink verstoord zijn. Zeker vanuit China.

Over welke aanvoer hebben we het dan precies?
Voor de productie van mdma heb je stoffen nodig, bijvoorbeeld PMK. Dat noemen ze een precursor, een voorgangersstof, en die worden vooral vanuit China aangeleverd. Daar zijn al regels voor – je kunt die stoffen niet zomaar de EU in krijgen. Dus wat ook regelmatig gebeurt, is dat ze de precursors van PMK importeren. Zo kun je eerst PMK maken, en daarna mdma. Maar dat is chemisch best een ingewikkeld proces, en nu veel fabrieken, handel en transporten uit China platliggen, wordt de productie alleen maar moeilijker. We kunnen dus verwachten dat de Nederlandse productie van drugs ook wordt verstoord. Producenten gaan misschien meer mixen of versnijden, en daar worden drugs minder zuiver van. Al ligt dat er ook aan hoeveel afname er nog is.

Dus als ik het goed begrijp zijn er nu twee problemen: de productie wordt moeilijker, en het is niet mogelijk om je drugs te testen.
Ja. Dus ik wil mensen oproepen om voorzichtig te zijn. In elk geval bij het kopen van nieuwe drugs. Als je een voorraadje hebt liggen dat al getest is, is het minder problematisch, mits je de drugs goed hebt bewaard.

Jellinek raadt aan om drugsgebruik uit te stellen, en Trimbos houdt er rekening mee dat de drugs vervuild kunnen raken. Nieuwe drugs kopen is dus eigenlijk geen optie. Stel dat ik na een week thuiswerken toch zin heb om met wat drugs een beetje stoom af te blazen, is daar dan nog een veilige manier voor?
Ik zou onder deze omstandigheden drugsgebruik sowieso afraden. Pas op jezelf. Maar als je het toch wil doen: blijf altijd bij de geadviseerde doseringen – ga niet extra nemen omdat je je thuis veiliger voelt. Gebruik iets wat je al in huis hebt, geen nieuw gekochte spullen. Ga niet te ver de deur uit, zeker niet met drugs op zak, want het is niet ondenkbaar dat er binnen afzienbare tijd strenger wordt gecontroleerd op wat je precies buiten aan het doen bent.

Beperk sociaal contact, maar ga vooral niet in je eentje aan de drugs als je je daar niet comfortabel bij voelt. Wees bewust van het feit dat drugs slecht zijn voor je weerstand, en dat snuiven ook de membranen in je neus aantast, dus het gaat je lichamelijk zeker niet helpen bij de bestrijding van een virus. En blijf uiteraard met je vingers uit het zakje van een ander.

Wees ook bewust van de mentale effecten van drugs. Je emoties worden beïnvloed door al het slechte nieuws wat we de hele dag horen, en weet dat dit ook invloed heeft op je trip. Denk daar goed over na als je mdma of lsd wil gaan gebruiken; alles komt extra hard binnen, dus zet vooral niet het journaal aan.

Wordt het een moeilijke tijd voor de drugsindustrie? Premier Rutte zegt dat hij alles op alles gaat zetten om ondernemers te helpen, maar ik denk niet dat hij deze ondernemers bedoelt.
De drugsindustrie staat heel erg op zichzelf, normaal gesproken, dus het is makkelijk om te denken: die redden zich wel. Maar het wereldwijde probleem is zo groot, dat letterlijk iedereen hiermee te maken gaat krijgen. Dus ook de productie van en de handel in drugs. Iets vergelijkbaars is al eerder gebeurd: rond 2007 is de Chinese regelgeving rondom transport van stoffen als PMK aangescherpt, en toen zagen we al snel een aantoonbare dip in de zuiverheid van xtc in Nederland.

Is er ongeveer te schatten hoeveel drugs er nog is? Misschien is er nog wel gewoon genoeg mdma voor de komende tijd, zodat de kwaliteit helemaal niet hoeft terug te lopen.
Dat is moeilijk te zeggen, en ik denk dat het antwoord op deze vraag heel erg afhangt van aan wie je hem stelt. De politieacademie spreekt van een miljardenindustrie in Nederland alleen al, maar ik weet niet of ik daar zelf in mee zou gaan. Ik geloof dat zij spraken van een industrie van negentien miljard euro als je kijkt naar synthetische drugs, maar na berekeningen van criminoloog Ton Nabben, zou dat betekenen dat iedereen in Nederland dagelijks een gram mdma zou moeten wegwerken. De schattingen lopen erg uiteen, dus het is moeilijk om er iets over te zeggen.

Ten slotte: we weten niet hoe lang dit gaat duren, en ook niet of het festivalseizoen überhaupt door kan gaan. Denk je dat dit een klap gaat zijn voor de drugsindustrie?
Ja. Mensen die speed, mdma of coke gebruiken, doen dit vrijwel altijd in verband met feest, dus het is logisch dat dit terug gaat lopen. Waar ik me vooral zorgen over maak zijn de mensen die een cocaïneverslaving hebben opgebouwd, en straks waarschijnlijk veel meer moeite moeten gaan doen om aan coke te komen. Al zijn tijden van pandemie natuurlijk ook perfect om juist met problematisch gebruik te stoppen.