Waarom sommige mensen angstig worden als ze een kater hebben

Vroeger, toen ik nog jong was, was ik in staat om op vrijdagavond het ene na het andere mierzoete shotje achterover te slaan, om op zaterdagochtend doodleuk te gaan sporten en diezelfde avond nog een fles prosecco leeg te slurpen. En de volgende dag voelde ik me dan gewoon prima. Maar nu de jaren iets meer beginnen te tellen, voelt dat als prestatie van olympische proporties. Hoe ouder ik word, hoe erger de katers. Naast duizeligheid en koppijn heb ik nu ook veel meer last van hersenmist, en op de ergste dagen zelfs heftige angstgevoelens.

Ik ben daarin niet de enige. Katerangst komt zo vaak voor dat het nu zijn eigen porte-manteauwoord heeft: hangxiety (een samenvoeging van ‘hangover’ en ‘anxiety’). In een onderzoek uit 2017 gaf 22 procent van de ondervraagden aan dat ze angst ervaren als ze een kater hebben. Maar waarom gebeurt dit eigenlijk?

Volgens Laura Veach, een specialist op het gebied van verslavingsgeneeskunde bij het medisch centrum Wake Forest Baptist Health, heeft het te maken met de invloed van alcohol op je lichaam, en de pogingen van je lichaam om deze effecten te reguleren. Je lijkt misschien energie te krijgen van drank, maar eigenlijk werkt alcohol volgens Veach als “een soort kalmerend middel.”

“Het onderdrukt het centrale zenuwstelsel,” zegt Veach, die het hele proces vergelijkt met een terugzwaaiende slinger.

Ze legt uit dat alcohol – zoals het ook je remmingen wegneemt – het deel van je hersenen onderdrukt dat zorgen en angsten reguleert. Dat maakt het bijvoorbeeld makkelijker om op tafel te dansen, met een wildvreemde te tongen of wat je verder ook uitspookt als je te diep in het glas hebt gekeken. Maar zodra de alcohol uit je systeem gaat en je ‘ontwenningsverschijnselen’ (oftewel: een kater) krijgt, laat je lichaam de hormonen vrij die eerst nog onderdrukt werden. Dat gebeurt door de homeostase, een proces om je inwendige milieu weer in balans te krijgen – vandaar de terugzwaaiende slinger. En dat leidt bij sommige mensen tot angstige gevoelens.

Je kan je paranoia ervaren, alles overdenken wat je hebt gedaan en gezegd toen je dronken was en jezelf afvragen waarom. Volgens Veach kan de angst zelfs zo heftig zijn dat je er paniekaanvallen van krijgt, vooral bij mensen die al een angststoornis hebben. Omdat alcohol best abrupt uit je lichaam gaat, wordt de katercyclus door sommige onderzoekers vergeleken met een situatie waarin je kalmerende middelen als benzodiazepine gebruikt. Zo’n cyclus zou je er in theorie van moeten weerhouden om daarna nog een keer zoveel te drinken, maar ja hè.

Het goede nieuws is dat katerangst tijdelijk is, net als katers zelf, en wegtrekt naarmate je lichaam zich herstelt. En voordat het zover is, kun je volgens Veach het beste gewoon lief voor jezelf zijn en niet al te veel piekeren over de vorige avond. Misschien heb je ook wel echt domme dingen gedaan, maar het is goed om te beseffen dat de gevoelens die je er de volgende dag bij hebt versterkt zijn vanwege je katerbrein.

Dus mocht je weer eens brak wakker worden en je je het liefst de rest van het weekend onder de lakens verstopt, weet dan dat er aan elke kater een einde komt – en daarmee ook aan je katerangst.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE US
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.