Hé, over m’n abortus gesproken

Le manifeste des 343 werd gepubliceerd in Frankrijk in 1971, toen abortus daar nog illegaal was. Het was een bekentenis van het hebben ondergaan van een abortus, iets waar je voor gearresteerd kon worden, ondertekend door 343 beroemde vrouwen. Onder hen waren Catherine Deneuve, Marguerite Duras, Francoise Sagan, Simone de Beauvoir en Jeanne Moreu. Zo ongeveer elk kettingrokend Frans sekssymbool gaf toe dat ze een abortus had gehad. De kranten noemden ze "de 343 sletten".

In 1974 werd abortus gelegaliseerd in Frankrijk. Die 343 sletten veranderden alles.

In de VS is abortus tegenwoordig legaal. Maar er zijn maar weinig beroemde vrouwen die zichzelf op een soortgelijke lijst zouden laten zetten.

Als pro-choicers praten over abortus, richten ze zich vaak op de randgevallen: slachtoffers van verkrachting, levensbedreigende zwangerschappen of tieners die niet weten hoe baby's worden gemaakt. Door dat soort retoriek lijkt het vaak alsof abortus gereserveerd is voor 'andere' vrouwen. Vrouwen die niet zijn zoals zij. Wat, ondanks dat ik dacht dat ik oh zo vooruitstrevend was, precies is wat ik dacht toen ik 20 was en me realiseerde dat er een embryo in me groeide.

Toen, zomaar ineens, was ik die ander.

Er zijn zo veel verschillende redenen waarom vrouwen een abortus nodig kunnen hebben. Die redenen hebben vaak te maken met geld. Sommige vrouwen moeten gewenste zwangerschappen afbreken om gezondheidsredenen. Een abortus kan soms traumatisch zijn, soms een anticlimax, soms een opluchting. Er zijn miljoenen abortusverhalen, net zoals er miljoenen verschillende verhalen zijn over neuken of kinderen baren of oorlog voeren. Geen enkel verhaal is representatief voor al die verschillende ervaringen. Maar dit is het mijne.

Voor mij was het nooit de vraag of ik abortus zou laten plegen of niet. De enige vraag was hoe snel ik het kon laten doen. Ik heb nooit een moederinstinct gehad. Ik was blut. Ik was blij dat ik eindelijk op een punt in m'n leven was gekomen waarop niemand door mijn kamer hoefde te lopen om bij de wc te komen. Ik sliep op een matras op de vloer, ik werkte als naaktmodel voor amateurfotografen—een baantje waarvan ik vaak dacht dat het m'n dood nog eens zou worden. Ik zat op een school waar ik leerde om kunstenaar te worden.

Een baby zou alles kapot maken. Door m'n zwangerschap snapte ik opeens hoe en waarom vrouwen, voordat abortus in de VS legaal werd, breinaalden in hun cervix staken. De abstracte ideeën die ik altijd had over abortus betekenden weinig meer toen ik elk uur moest overgeven, en gewoon weer wilde zijn zoals ik daarvoor was.

Zwangerschap voelde als een combinatie van buikgriep, klinische depressie en het gevoel dat er een vochtige grijze deken om m'n hersenen gewikkeld zat. Elke dag, als ik rillend van de koorts op het ijskoude metrostation stond te wachten op weg naar school, dacht ik erover om mezelf voor de trein te gooien.

Maar hoe erg ik ook tegen de operatie opzag, ik was militant pro-choice. Omdat ik geloofde dat abortus een recht is, deed ik alsof de mijne niets bijzonders was.

De dag voordat ik abortus liet plegen, poseerde ik naakt voor een paar skateboards. Ik zat met de andere modellen in een enorme witte studio en at een heel pakje kauwgom leeg. Kauwgom was tegen die tijd het enige waar ik niet van moest kotsen. Stylisten spoten m'n haar vol met haarspray, verfden m'n mond en zetten m'n lichaam in ongemakkelijke poses. Het was een veeleisende shoot, maar ik was blij met de harde oppervlakkigheid ervan. Ik zou stoer en vrolijk zijn. Rug recht. Schouders naar achter. Wilskracht boven biologie—ik zou me moedig door de situatie heenslaan.

Ik had m'n abortus bij een Planned Parenthood-kliniek in Manhattan. Twee oude mannen stonden er voor de deur. Eén had een vervaagd bord met een foetus erop in z'n hand. Het was moeilijk om te zeggen wie meer gehavend was: de man of z'n bord. Ze waren de trieste zendelingen van de protestlegers van het Amerikaanse Middenwesten. M'n vriend en ik staken met plezier onze middelvingers naar ze op.

Omdat de abortusklinieken in de VS onder de constante dreiging van bombardementen en moordaanslagen opereren, ademen ze vaak dezelfde sfeer uit als gevangenissen. Bij Planned Parenthood moest je bij de ingang eerst door een metaaldetector.

Alles wat er mis was met de kliniek zorgde ervoor dat ik steeds bozer werd dat ik in een land woon waar dit soort plekken constant onder vuur liggen. Ik was vastbesloten om aardig en vrolijk te zijn. De receptioniste blafte me af toen ze onze 400 dollar aannam. Maar ze riskeerde wel haar leven voor mij.

M'n vriend betaalde en vertrok. Wat volgde was een zeven-uur-durende draaimolen van bloedtesten en echoscopieën en, boven alles, wachten. Omdat Planned Parenthood een doelwit voor extremisten is, mag je niemand meenemen voorbij de receptie. Je zit daar omringd door andere vrouwen, maar wacht alleen op je abortus.

Vlak voor de procedure moest ik nog praten met een therapeut. Zij moet ervoor zorgen dat je niet je zwangerschap afbreekt omdat je daar door iemand anders toe gedwongen wordt. Terwijl ze bezig was met d'r checklist van vragen, barstte ik in tranen uit. Ze was de eerste persoon in de kliniek die aardig tegen me deed.

Ik deed m'n kleren uit en trok een papieren ziekenhuishemd aan. Vlak na m'n abortus nam ik een tatoeage. Het was een manier om me m'n lichaam toe te eigenen, te laten zien dat het van mij was, ook als ik naakt was, of ziek, of zelfs als iemand me neerschoot en mijn lichaam samen met dat van anderen in een kuil ergens achter liet. Een getatoeëerd lichaam is niet langer anoniem.

"Ik doe niet m'n sneakers uit," zei een vrouw buiten mijn kleine kleedkamer.

"Dan krijg je straks baby op je sneakers," antwoordde een verpleegster.

Ik ging op de tafel liggen en deed m'n benen in de beugels. De arts vroeg me naar m'n werk. Het leek zo'n onschuldige vraag, een beetje menselijk contact. Ik weet dat het een techniek is om de patiënt af te leiden van de pijn. De verpleegster bleef maar in de rug van m'n hand prikken voor het infuus. Ik trok m'n hand weg. Ze schreeuwde dat ik stil moest liggen. Dat is het laatste wat ik me herinner, voordat de narcose z'n werk deed. Later speelde dit moment telkens weer door m'n hoofd. Ik wou zo graag sterk zijn.

Ik herinner me dat ik van een brancard afklom, naar een stoel strompelde en naast een andere vrouw ging zitten die ook net bij was gekomen. Ze gaven ons aspirine en een koekje. De vrouw begon te praten. Ze was een jonge, mooie moeder. De vaders van haar twee kinderen zaten allebei in de gevangenis. De man die verantwoordelijk was voor de zwangerschap die ze net had afgebroken, wilde dat ze het kind hield. Ze vertelde me dat ze niet langer geloofde dat mannen voor hun kinderen zullen zorgen. Ze had twee baantjes, en werkte hard om de beste moeder te zijn die ze kon zijn voor de kinderen die ze al had.

Het gevoel dat ik toen had, terwijl we droge crackers aten en praatten over koetjes en kalfjes door de pijn heen, zou ik later weer voelen toen ik met mede-demonstraten in een politiecel in Manhattan zat. Het was solidariteit.

M'n vriend bracht me naar huis. M'n beste vriend John bracht me bloemen.

De grijze deken van m'n zwangerschap was verdwenen. De verdwijnende hormonen in combinatie met de narcose gaf me een behoorlijke opdonder. Die nacht hallucineerde ik telkens weer over de verpleegster die naar me schreeuwde. Operaties zijn een ook een soort verschrikking. Jij bent een individu. Zij maken een homp vlees van je.

Ik was te getraumatiseerd om naar m'n vervolgafspraak te gaan. Ik lag de maand na de procedure opgerold in bed met koorts. Het was winter. De oude mannen die me op de kunstacademie anatomielessen gaven, waren sceptisch toen ik zei dat ik ziek was. Ik stopte met school. Het was de juiste keuze.

Tussen modelopdrachten in lag ik dagenlang in bed, en tekende ik de stapels vuile was die op de vloer lagen. Het accuraat weergeven van vouwen in stof is een klassieke kunstacademieopdracht. "Werk door, ga door," zei ik tegen mezelf, zodat ik bleef tekenen, en glimlachen, en m'n benen bleven bewegen terwijl ik naar een opdracht liep door de kou.

Ik zocht bijna dwangmatig naar verhalen over abortussen online. Vrouwen voor wie het niets betekend had. Vrouwen voor wie het alles betekend had. Maar vooral, vrouwen die geen spijt hadden. Ik vond geen informatie over hoe ik mezelf weer op de been moest krijgen. Een abortus is iets anders dan een miskraam. Die zijn tragisch. Maar wij zijn slecht. Als je een abortus hebt gehad, moet je jezelf gewoon de volgende dag naar je werk slepen. De wereld is je geen sympathie verschuldigd. Je moet blij zijn dat je er überhaupt eentje kon laten doen.

Toen Planned Parenthood klinieken opende in drie winkelcentra, klaagde het Republikeinse congreslid Michele Bachmann dat vrouwen dan konden "boodschappen doen, een koffietje halen bij Starbucks, en even langs de kliniek wippen voor een abortus." Oh Michelle, was het maar zo makkelijk.

M'n abortus was het moment dat politiek persoonlijk werd. Natuurlijk kun je demonstreren tegen de oorlog in Irak. Maar het is nog veel meer confronterend om je te realiseren dat bejaarde politici jou kunnen dwingen om een kind te krijgen. Dat ze je vijftig jaar geleden, jou persoonlijk, hadden laten sterven in pijn en schaamte.

De mogelijkheid om een abortus te krijgen is net zo belangrijk voor vrouwen als het stemrecht. Het is de basis om een gelijkwaardig leven te kunnen leiden. Zodra ik weer op de been was, zamelde ik duizend dollar in voor Planned Parenthood. Het voelde alsof ik een schuld afloste.

Wat me uiteindelijk uit m'n depressie haalde, was dat ik weigerde m'n mond te houden. Ik praatte over m'n abortus met m'n vriendinnen. Met m'n kennissen. Met een botheid die waarschijnlijk ongemakkelijk en irritant was. Ik ontdekte dat bijna elke vrouw met wie ik sprak, er een had gehad. Achter onze glanzende carrières, onze mooi geverfde gezichten, verstopten we onze pijn. Ik heb nog nooit publiekelijk over m'n abortus verteld. Het is beangstigend. In Amerika verwacht je doodsbedreigingen, dat iemand je een baby-killer noemt.

Maar stilte is één van de redenen waarom abortus zo'n makkelijk doelwit is in de VS. Verhalen redden levens.

Ik heb een abortus gehad. Ik heb geen spijt. Ik ben niet bang.