De koran heeft niks tegen homo's

Het verbod op homoseksualiteit in de islam berust op een monumentaal misverstand. De Koranverzen over Sodom en Gomorra, die de basis voor het verbod vormen, gaan helemaal niet over seksuele geaardheid. Dat zeggen drie openlijk homoseksuele imams, die een einde willen maken aan de marginalisering van moslims op basis van seksuele geaardheid. Zijn ze eenlingen, of winnen ze aan invloed in een wereld waarin LGBT-moslims worden verstoten, in elkaar geslagen, gevangen gezet, worden gedood of zichzelf doden? Ik sprak drie homoseksuele imams over hun missie.

Imam Ludovic-Mohamed Zahed is een Frans-Algerijnse imam en medeverantwoordelijk voor de eerste inclusieve moskee in Parijs, waar mannen en vrouwen gezamenlijk bidden en seksuele minderheden verwelkomd worden. 

Op welke leeftijd besloot je je seksualiteit niet langer voor je te houden?
Imam Ludovic-Mohamed Zahed: Toen ik ongeveer 21 was, maar iedereen zag altijd al dat ik vrouwelijke trekjes had. Mijn moeder behandelde me altijd als haar dochter, we kletsten vaak en hadden een nauwe band.

Dus iedereen wist het al?
Iedereen wist het, maar er werd over gezwegen. Ik had jaren die kant van mezelf geprobeerd af te stoten. Alsof je een arm probeert te amputeren. Ik ging zelfs de rigide salafistische stroming verkennen. Alles om dit niet te zijn.

Wat gebeurde er toen je het tegen je familie vertelde?
Ik verwachtte het ergste. Ik had al een tas met spullen ingepakt en in de kofferbak gezet, omdat ik dacht dat ze me uit huis zouden zetten. Mijn vader zei meteen kalm: “Stop. We gaan hem accepteren zoals hij is.” Hij wist dat ik al die jaren alles had gedaan om van mijn geaardheid af te komen, maar dat het gewoon niet kon. Ik ben HIV-positief en toen ik dat daarna ook vertelde, wilde mijn moeder liever dat ik genezen werd van mijn geaardheid dan van HIV.

Oei.
Ja, dat was verschrikkelijk. Ze zei dat HIV tenminste te behandelen was en homoseksualiteit niet. Na een tijdje ging dat weg. Een rare gewaarwording. Omdat ze me niet hadden afgewezen, moest ik opnieuw mijn plek binnen de familie vinden.

Was je niet bang dat je bedreigd zou worden?
Toen de inclusieve moskee voor LGBT-moslims in Parijs openging, waar ik hard aan had gewerkt, werd het best gevaarlijk. De moskee ligt in een wijk met veel moslims. Ze spraken me boos aan op straat en mijn Facebook-pagina werd overspoeld door dreigementen.

Wat zeiden ze?
Ze zeiden: 'Waarom doe je dit? Dit mag niet van ons geloof!' Het was nogal een uitdaging. Ik woon nu in Zuid-Afrika met mijn echtgenoot en hier is alles anders. Veel vreedzamer. We werken aan een toevluchtsoord voor LGBT-vluchtelingen uit de hele wereld.

Een soort vluchtelingenkamp?
Zuid-Afrika verwelkomt vluchtelingen veel meer dan Europa, waar allerlei quota gelden en de homohaat ook nog eens veel groter is. We zitten in de beginfase, maar er kan hier echt iets moois ontstaan.

Dus de toekomst ziet er voor LGBT-moslims hoopvol uit?
Zeker. Het verandert langzaam. Niet lang geleden is ook in Nederland een imam, Hashim Jansen, uit de kast gekomen omdat hij Muhsin, Daayiee en mij had gezien. Steeds meer imams veroordelen homoseksualiteit niet, ook heteroseksuele imams.

Imam Daayiee Abdullah is de eerste openlijk homoseksuele imam uit de Verenigde Staten en verzorgt gebedsdiensten in de inclusieve Light of Reform Mosque in Washington DC, waar mannen en vrouwen gezamenlijk bidden en seksuele minderheden verwelkomd worden. 

Jij bent uit de kast gekomen voordat je je bekeerde tot de islam, was het daardoor makkelijker?
Ja, ik had op vroege leeftijd steun van mijn familie, dus ik hoefde niet alles zelf uit te vinden. Mijn ouders zijn baptisten uit het zuiden van Amerika en waren geïnteresseerd in mij als persoon, niet in de standaarden van onze gemeenschap. Bovendien heeft opgroeien als zwarte man me wel voorbereid op alles wat ik nu tegenkom.

Is homohaat te vergelijken met racisme?
In zekere zin wel. De haat richt zich nu alleen op een andere kant van onze identiteit.

Waarom bekeer je je tot een geloof dat jou afwijst? De Koran veroordeelt toch mannen die het met mannen doen?
De seksuele handelingen waar in de Koran over gesproken wordt, worden tegen de wil van mensen verricht. Seksuele handelingen staan niet gelijk aan seksuele geaardheid. De Koran veroordeelt geen enkele seksuele geaardheid.

Dus al die geleerden hebben altijd ongelijk gehad?
Hun lezing van de Koran was geen onderdeel van de islam, maar van de heersende cultuur. Moslims plaatsten hun interpretatie in dat kader en in het kader van eerdere christelijke en Joodse interpretaties. Historici hebben ook nooit een betrouwbare casus aangetroffen waarin de profeet Mohammed een uitspraak heeft gedaan over homoseksualiteit. En laten we vooral niet vergeten dat veel wetgeving die homoseksualiteit nu criminaliseert in Afrika en Azië geïntroduceerd is door Europese kolonialisten.

Klopt het dat je eerste daad als imam bestond uit het verzorgen van een islamitische begrafenisdienst voor een homoseksuele moslim die was overleden aan de gevolgen van AIDS?
Dat klopt. Ze konden geen andere imams vinden die het gebed voor deze man wilden verzorgen, dus kwamen ze bij mij terecht. Ik vind dat als een persoon overlijdt, wie hij ook is, recht heeft op passende begrafenisrituelen.

Heb je je nooit bedreigd gevoeld als homoseksuele imam?
Ik heb me nooit bedreigd gevoeld. Het enige wat ik doe is de Koran bestuderen en interpreteren. Veel moslims hebben de Koran nooit gelezen. Ze nemen iets voor waar aan wat ze van een ander gehoord hebben.

Wat vind je trouwens van het label homoseksuele imam?
Het probleem van dat label is dat het ons enerzijds diskwalificeert als ‘de ander’ en anderzijds wordt gebruikt om sensatie te creëren.

Je bent de eerste homoseksuele imam in Amerika, is er iets aan het veranderen?
Het aantal inclusieve moskeeën in Amerika is de afgelopen jaren echt toegenomen. Er is zeker vooruitgang zichtbaar, ja.

Jij spreekt worstelende homoseksuele moslims tijdens je werk – wat zeg je tegen ze als ze te horen krijgen dat hun bestaan een zonde is?
Lees, lees, lees. En dan weet je dat wat je verteld wordt de echte zonde is.

Imam Muhsin Hendricks is een Zuid-Afrikaanse imam die met zijn non-profitorganisatie The Inner Circle werkt aan het recht om LGBT en moslim te zijn. 

Hoe was het om hardop te zeggen: ik ben moslim én homo?
Imam Muhsin Hendricks: Ik was 29 toen ik in Pakistan uit de kast kwam na een zesjarig huwelijk met een vrouw, waarmee ik drie kinderen had. Ik trouwde in de hoop heteroseksueel te worden. Het ontplofte uiteindelijk allemaal in mijn gezicht. Toen besloot ik om de Koran grondig te gaan bestuderen.

Waar kwam je achter toen je de Koran bestudeerde?
Ik kwam erachter dat de Koran niks zegt over seksuele geaardheid. Het verhaal over Sodom en Gomorra gaat over gruweldaden als verkrachting, diefstal, uitbuiting en onherbergzaamheid. Toen ik dat eenmaal wist, besefte ik dat niet God homofoob is, maar de mensen die de Koran interpreteerden. Op dat moment durfde ik compleet mezelf te zijn.

Was je niet bang om jezelf te zijn?
Jawel! Ik dacht dat ik verstoten zou worden door mijn familie, of zelfs vermoord. Ik was heel verbaasd dat de meeste reacties positief waren. Alsof er een dringende behoefte was aan iemand die dit publiekelijk durfde te zeggen.

Je reist stad en land af om die opening te forceren en wordt overal roze imam genoemd, hoe is dat?
Ik wil als imam niet gedefinieerd worden door mijn seksuele oriëntatie. Ik word liever gezien als een belezen imam die werkt met gemarginaliseerde moslims.

Kunnen LGBT-moslims ooit veilig en vrij zichzelf zijn?
Ja, daar ben ik van overtuigd, maar het is vergelijkbaar zijn met racisme. Dat is ook in de meeste rechtssystemen verboden, maar het bestaat nog steeds. Ik geloof dat de islamitische wereld een opening biedt voor liefde en relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht, mits er wel islamitische waarden als trouw, monogamie en de aanwezigheid van Allah bij centraal staan.