Het begeleiden van mensen voordat ze plastische chirurgie ondergaan is een groeiende handel

Tegen de tijd dat ze veertien was, wist Candice (niet haar echte naam) dat borstimplantaten echt iets voor haar waren. Ze had vaak de uitpuilende – vaak neppe – borsten van vrouwen in pornofilms gezien, en raakte er zo door gebiologeerd dat ze het hebben van foptieten als de norm ging zien. "Ik ging er eigenlijk gewoon vanuit dat wanneer je opgroeide je [borstimplantaten kreeg]," zegt ze.

Candice, een 23-jarige kapper uit de VS, durfde het er vorig jaar eindelijk op te wagen. De operatie vergrootte haar borsten van 32C naar een D-cup. Uiteindelijk liet ze haar borsten zelfs opblazen op tot een driedubbel D-cup, de grootste maat die je kunt vinden bij Victoria's Secret.

Na een paar maanden begon ze te twijfelen aan haar beslissing. Haar pornografische droombeeld vervormde tot een stekende rugpijn, kleding die vreselijk strak om haar disproportionele lichaam zat en het steeds groter wordende bewustzijn dat ze er van buiten vreselijk oppervlakkig uitzag. De implantaten maakten haar totaal niet gelukkig, zoals ze altijd had gedacht.

Na elf maanden ging Candice terug onder het mes om haar implantaten te laten verwijderen. Het hele gedoe kostte haar 10.000 dollar [9200 euro] en twaalf weken waarin ze niet kon werken. Terwijl ze herstelde van de operatie vroeg Candice zich af waarom niemand haar – of andere patiënten – had ingelicht over de mogelijke psychologische gevolgen van plastische chirurgie.

"Ik wou dat ik het met iemand had besproken; dan had ik het nooit gedaan," zegt ze.

Het onderzoek naar de tevredenheid over cosmetische chirurgie is een allegaartje: uit een onderzoek uit 2005 bleek dat 87 procent van de patiënten blij was met de operatie, en dat hun beeld van hun lichaam verbeterd was. Maar andere onderzoeken tonen aan dat degenen die cosmetische chirurgie hebben ondergaan meer kans hebben op een depressie, of in ieder geval een flinke deuk in hun zelfbeeld. In 2003 wees een onderzoek onder Zweedse vrouwen uit dat zelfmoord vaker voorkwam bij degenen die borstimplantaten hadden.

Eén manier om te voorkomen dat mensen zich de operatiekamer in laten rijden om hun psychische problemen te behandelen, is het begeleiden van die mensen, voordat ze een ingreep ondergaan. Omdat het aantal cosmetische ingrepen blijft stijgen – in de VS werden er meer dan 15 miljoen operaties uitgevoerd in 2014, een stijging van 3 procent ten opzichte van het jaar daarvoor – zijn er een aantal adviesdiensten ontstaan die de mensen begeleiden bij hun beslissing om onder het mes te gaan.

"Het is een fysieke en emotionele reis voor een patiënt, dus er zijn mensen nodig met verstand van allebei die zaken," zegt psychotherapeut Deborah Sandler. Haar praktijk, Cosmetic Surgery Counseling Services in het Verenigd Koninkrijk, heeft al honderden cliënten begeleid. Al deze mensen overwegen of overwogen hun uiterlijk te veranderen met behulp van cosmetische chirurgie, of minder ingrijpende procedures, zoals botox en vulmiddelen.

Sandler zegt dat ze haar cliënten een plek biedt om op een goede manier na te denken over hun beweegredenen om onder het mes te gaan. Zullen ze tevreden zijn na de operatie, of is het een schijnoplossing voor allerlei denkbeeldige lichamelijke gebreken? Doen ze het om een geliefde terug te winnen, of voor zichzelf? Ook helpt Sandler met het bijstellen van de verwachtingen van wat een chirurg kan bereiken, en helpt ze haar cliënten om de best gekwalificeerde chirurg voor een specifieke operatie te vinden.

"Ik heb geen belang bij de vraag of ze ervoor kiezen om het te doen of om het niet te doen," zegt Sandler. "Ik wil alleen dat ze een goede beslissing maken, waar ze echt achter staan."

David Song, de voorzitter van de American Society of Plastic Surgeons (ASPS), zegt dat elke fatsoenlijke cosmetisch chirurg iedere patiënt op zijn minst iets van een psychologische test zou moeten laten afleggen, voor het ondergaan van een operatie. Hij schat dat hijzelf drie of vier op de tien patiënten die naar zijn praktijk komen, daadwerkelijk opereert.

"Als er bij iemand ook maar een vleugje instabiliteit of verkeerde verwachtingen te bespeuren valt, opereer ik simpelweg niet," vertelde Song me.

Maar niet alle chirurgen houden zich aan die regel. In ieder geval in de Verenigde Staten is cosmetische chirurgie het Wilde Westen van de medische wereld – iedereen met een geneeskundediploma en toegang tot een operatiekamer kan zich ermee bezighouden, zonder specifieke opleiding. ASPS biedt vrijwillige richtlijnen aan, waarin staat dat leden ten minste drie jaar bij een praktijk moeten hebben meegelopen, moeten werken in een erkende faciliteit en zich moeten houden aan een strikte gedragscode – zoals de manier waarop ze adverteren. Maar die richtlijnen zijn niet wettelijk verplicht, en niet alle chirurgen zijn uitgerust om patiënten psychologisch te testen.

"Elke chirurg zou moeten weten hoe hij moet opereren. Een goede chirurg weet wanneer hij moet opereren en een hele goede chirurg weet wanneer hij niet moet opereren," zegt Charles Durrant, van de Britisch Association of Aesthetic Plastic Surgeons, die een typisch chirurgengezegde citeert. "Er is geen terrein waar dat meer geldt dan bij cosmetische chirurgie."

Kort geleden werd er meer aanvullende begeleiding aangeboden – of in sommige gevallen, vereist – om te voorkomen dat patiënten "onnodige" cosmetische ingrepen zouden ondergaan.

Michele Garber, van NipTuck Coach, een adviesdienst voor cosmetische chirurgie in San Fransisco, zegt dat zij "kennis biedt over de operaties, de emoties en de manier waarop consumenten denken." Garber begon haar leven in de cosmetischechirurgiewereld als een pr-vertegenwoordiger voor chirurgen in New York. Nadat ze zelf meerdere mislukte operaties meemaakte – een allergische reactie op vulstoffen, een litteken van een laserafspraak en een waardeloos gelukte facelift – besefte ze dat patiënten er misschien baat bij zouden hebben als iemand ze zou helpen met het maken van een beslissing over cosmetische chirurgie.

Ze werkt nu met patiënten van alle leeftijden, die elk type operatie overwegen: een 17-jarige die zich klaarmaakt voor een neuscorrectie, haar tweede cosmetische operatie; een ballerina die een facelift wil; een vrouw van 30 die haar asymmetrische borsten wil rechtzetten; een man van middelbare leeftijd die zijn nek meer lijn wil geven. Garber benadrukt dat ze geen commissie ontvangt voor het verwijzen van patiënten naar bepaalde chirurgen.

De behoefte aan begeleiding is versterkt door wat adviseur Wendy Lewis de "demedicalisering" van cosmetische chirurgie noemt. Slinkse reclames, reality-tv en Groupon met hun enorme kortingen hebben ervoor gezorgd dat plastische chirurgie iets heel oppervlakkigs en eenvoudigs lijkt. Zoiets als even naar de kapper gaan of je nagels laten doen bij een manicure.

Lewis, die zichzelf The Knife Coach noemt, zegt dat afleveringen van shows zoals The Swan – een televisieshow waarin deelnemers streden om een "complete make-over", inclusief cosmetische ingrepen – de dag daarop een stortvloed aan belletjes naar haar kantoor veroorzaakte.

"Het bracht een bepaalde type cliënt voort, met verwachtingen die volledig onrealistisch waren," zegt ze. "Dat is niet wat ik doe, niet wat ik wil doen, en niet wat geloofwaardige artsen zouden doen."

Toch zoeken de meeste patiënten geen advies op, voordat ze een operatie ondergaan, vooral jongere patiënten niet. Waarom zou je een paar honderd dollar voor een adviseur betalen als je net zo goed op 'neuscorrectie' kan googelen, wat anderhalf miljoen zoekresultaten oplevert, inclusief beoordelingen van chirurgen.

"Ik krijg nauwelijks mensen van onder de dertig in mijn praktijk. Ze geloven alles wat ze online lezen," zegt Garber. "Juist jongere mensen hebben iemand nodig als ik, maar ze zijn zich daar gewoon niet van bewust."

Candice, die haar borstimplantaten liet verwijderen na elf maanden, deed al haar onderzoek online. Ze nam het advies van anonieme mensen in chatrooms ter harte en koos haar chirurg op basis van beoordelingen. De rollen werden omgedraaid toen het personeel van de chirurg haar een week na de operatie dwong om een beoordeling op Yelp te zetten, nog voordat ze helemaal genezen was.

"Ik garandeer dat iedere vrouw een soort van probleem in haar hoofd heeft," zegt ze. "De meesten zouden zich waarschijnlijk een stuk beter voelen als ze zich zouden laten begeleiden."