FYI.

This story is over 5 years old.

De week van de geestelijke gezondheid

Hoe borderline een einde maakte aan mijn leven als feestbeest

Tegen de tijd dat ik veertien was, begon ik impulsief gedrag te vertonen. Ik begon te drinken, drugs zoals coke, mephedrone en speed te gebruiken, deed aan zelfbeschadiging, en ging op zoek naar aandacht van dubieuze mannen.

In de zomer van 2010, toen ik in het eerste jaar van mijn studie zat, probeerde ik vlak voor mijn negentiende verjaardag zelfmoord te plegen door een maandvoorraad antidepressiva te slikken. Ik eindigde op de intensive care aan een beademingsapparaat. Toen ik in mijn tweede jaar zat, hadden mijn feestvrienden genoeg van mijn gedrag. Ik werd niet meer meegevraagd als ze uitgingen, en werd steeds eenzamer en ongelukkiger. Ik had een relatie met iemand die me uitschold en mishandelde en deed nog twee zelfmoordpogingen. Ik leed ook aan bulimia, en kotste alles wat ik in mijn mond stopte net zo snel weer uit.

Advertentie

Tijdens de eerste twee jaar van mijn studie beperkte ik mijn calorieëninname tot 250 per dag – ongeveer tweeëneenhalf sneetjes brood of vijf middelgrote appels – en begon ik langzaam gek te worden. Ik dronk, gebruikte drugs, en stond bijna elke avond ergens op de dansvloer in een club. Mijn lichaam stond op instorten. Ik was langzaam aan het verhongeren, en mijn haar begon uit te vallen. Mijn nagels werden blauw. Mijn huid werd zo schilferig dat het soms leek alsof ik schubben had. Ik at een keer een hamburger nadat ik terugkwam van een nachtje uitgaan, en dwong mezelf daarna om de trap op en af te rennen totdat ik flauwviel, om 'het goed te maken'. Ik ging naar de studentenarts en zei dat ik hulp nodig had. Ik woog toen 35 kilo, wat volgens hem betekende dat ik niet ziek genoeg was om in aanmerking te komen voor een behandelingsprogramma voor eetstoornissen. Dat ik wellicht borderline-persoonlijkheidsstoornis had kwam nooit in iemand op.

Mensen konden mijn impulsieve gedrag, manische episodes en huilbuien niet bijbenen. Woorden als 'aansteller', 'aandachtstrekker' en 'emotioneel wrak' achtervolgden me door de gangen en collegezalen. Ik probeerde het niet te laten merken, maar het deed pijn als mensen me zo noemden. Ik wist niet hoe ik aan hen moest uitleggen dat alles wat ik deed slechts een poging was om grip te krijgen op mijn ongeremde emoties; omdat het in slechte periodes voelt alsof ik in een misselijkmakende achtbaan zit waar ik niet uit kan stappen.

Advertentie

Stephen Buckley van de organisatie Mind beschrijft borderline-persoonlijkheidsstoornis als "een hele brede diagnose waar erg verschillende mensen met erg verschillende ervaringen onder kunnen vallen." Hij vertelt dat borderlinepatiënten meestal een combinatie van een aantal symptomen ervaren, zoals "angst dat mensen je zullen verlaten; erg heftige emoties en stemmingswisselingen; het gevoel dat je geen duidelijk idee hebt van wie je bent; moeite om relaties te beginnen en te onderhouden; impulsief gedrag; suïcidale gedachten en zelfbeschadiging; gevoelens van woede en paranoia; psychotische ervaringen; je verdoofd voelen; of je een groot deel van de tijd leeg en alleen voelen."

Voor mij was het meer dat mijn stemming binnen een uur kon omslaan van suïcidaal en totaal wanhopig naar redelijk positief. Die intense stemmingswisselingen waren angstaanjagend omdat ze samengingen met – en dat is nog steeds zo – impulsieve neigingen om mezelf pijn te doen of dingen te doen waarvan ik wist dat ik er later spijt van zou krijgen. De negatieve emoties die ik soms voel zijn verlammend. Ze spoelen over me heen als een enorme golf van verdriet, benemen me de adem en duwen me onder water. Ik leef met een verraderlijke stem in mijn hoofd die nare gedachten en bevelen tegen me fluistert. Een stem die me vertelt dat ik een slecht mens ben, dat het niet verdient om te leven en wiens bestaan totaal zinloos is.

Advertentie

Volgens de NHS komen persoonlijkheidsstoornissen meestal boven tijdens de puberteit, en worden ze vaak geassocieerd met jeugdtrauma. Acht van de tien mensen met borderline hebben fysiek, emotioneel of seksueel misbruik meegemaakt tijdens hun jeugd, of werden verwaarloosd door hun ouders.

Ik werd niet verwaarloosd door mijn ouders. Ik had een erg gelukkige jeugd tot ik naar de middelbare school ging. Mijn middelbare school was het soort school waar de meeste ouders hun kinderen liever niet naar toesturen. De leraren konden geen orde houden en ik werd enorm gepest. Mijn klasgenoten noemden me een "lesbo" en een "pot", lachten me uit als ik het waagde om iets te zeggen in de les, en bekogelden me met kauwgom en propjes papier. De jongens zeiden dat ik lelijk was, en de meisjes deden alsof ze bang voor me waren in de kleedkamers bij gym, omdat ik me op twaalfjarige leeftijd nog niet had gerealiseerd dat ik mijn benen hoorde te scheren.

Tegen de tijd dat ik veertien was, begon ik impulsief gedrag te vertonen. Ik begon te drinken, drugs zoals coke, mephedrone en speed te gebruiken, deed aan zelfbeschadiging, en ging op zoek naar aandacht van dubieuze mannen. Ik wist niet wat borderline was. Ik begon minder dan duizend calorieën per dag te eten en pro-anorexia websites te bezoeken. Ik maakte mezelf wijs dat ik me kalmer zou voelen en mensen me aardig zouden vinden als ik maar dun genoeg werd.

Advertentie

Pas tegen het einde van mijn tweede jaar aan de universiteit – toen ik eindelijk werd toegelaten tot een behandelingsprogramma voor eetstoornissen – werd ik gediagnostiseerd met BPS. Ik kreeg compassiegerichte therapie, wat ontworpen is voor mensen die veel last hebben van schaamte en zelfkritiek. Ik leerde hoe ik moest omgaan met mijn overweldigende emoties, en om niet te luisteren naar de hatelijke stem in mijn hoofd die me pushte om mezelf uit te hongeren en mijn lichaam schade toe te brengen. De therapie ging gepaard met medicatie die me hielp om te slapen en de verlammende depressie waar veel borderlinepatiënten last van hebben in toom te houden.

Sommige mensen met borderline persoonlijkheidsstoornis horen stemmen in hun hoofd die los staan van henzelf, en hen opdragen om zichzelf of anderen schade toe te brengen. Extremere gevallen kunnen ook lijden aan langdurige waanideeën waar niemand ze vanaf kan brengen. Anderen – zoals Rachel Rowan Olive, een jonge vrouw die ik sprak die ook aan BPS lijdt – dissociëren of schakelen hun emoties uit wanneer deze te moeilijk worden om mee te dealen. "Borderline is moeilijk te beschrijven aan iemand die het niet heeft. Ik heb altijd een hekel gehad aan het etiket 'borderline persoonlijkheidsstoornis'. Het is het soort woord waar mensen niks mee te maken willen hebben. Ik dacht altijd dat veel van de kenmerken van BPS niet op mij van toepassing waren, maar naarmate de tijd verstrijkt, zie ik wel dingen van mezelf terug in de diagnose," zegt Rachel.

Advertentie

"Mijn grootste probleem is zelfbeschadiging, en dat is het meest zichtbare en duidelijkste symptoom van mijn BPS," zegt Rachel. "Ik ben sowieso erg angstig, dus heb ik het gevoel als ik me sowieso bang ga voelen zonder dat daar een reden voor is, ik mezelf net zo goed angstig kan maken voor iets dat echt is en ik zelf kan beheersen. Ik heb ook last van emotionele disregulatie, waardoor ik me vaak erg leeg voel. Ik vind het soms ook moeilijk om onderscheid te maken tussen mijn emoties en die van andere mensen. Ik merk het zelfs met fictie: als ik aan het lezen ben of tv kijk kan ik me opeens erg paniekerig gaan voelen, omdat het net is alsof ik voel wat alle verschillende personages voelen, en ik weet niet meer welke emoties de mijne zijn."

Ik probeer mijn omgeving nu zo rustig mogelijk te maken, en afleidingstechnieken en kalmeringstechnieken te gebruiken om door slechte episodes heen te komen. Het grootste deel van de tijd kan ik mijn emoties redelijk onder controle houden, maar er zijn nog steeds momenten waarop ik heen en weer schiet tussen huilbuien en niet uit bed kunnen komen, en hyperproductieve en manische momenten waarin ik de neiging heb om superimpulsief te zijn.

Ik vind het nog steeds moeilijk om langdurige vriendschappen op te bouwen. De meeste vrienden die ik had op de middelbare school en universiteit zie ik niet meer. Een onderdeel van borderline is dat je vaak intense relaties met mensen vormt die niet lang duren, waardoor je snel in een isolement komt. Mijn emoties zijn zo overweldigend dat andere mensen het vaak moeilijk vinden om te begrijpen waarom ik aan het rondspringen en lachen ben zonder reden, om daarna plotseling in huilen uit te barsten. Ik vertel mensen meestal niet dat ik BPS heb, omdat ik bang ben dat ze me zullen veroordelen.

Advertentie

Het beheersen van borderline-persoonlijkheidsstoornis gebeurt meestal met een combinatie van medicatie en praattherapie. Er is geen medicijn dat specifiek gemaakt is om BPS te behandelen, maar stemmingsstabilisators, antidepressiva en antipsychotica (wat ik allemaal slik) worden vaak gebruikt. Rachel zit in dialectische gedragstherapie om haar BPS onder controle te houden, en gaat naar kunsttherapie. Ze plant vaak ook haar week van tevoren helemaal in, zodat ze het gevoel heeft dat ze structuur en controle heeft over haar leven.

Het stigma dat kleeft aan psychische aandoeningen als borderline is onproductief en schadelijk voor patiënten, die daardoor minder snel geneigd zijn om hulp te zoeken. Mensen met borderline-persoonlijkheidsstoornis zijn niet koud en emotieloos (zoals Rachel vaak dacht dat anderen haar zagen) of aandachtstrekkers die het verdienen om in een sociaal isolement te zitten (zoals ik werd gezien op de universiteit). Ze proberen alleen maar te leven met een ziekte die net zo echt is als een fysieke aandoening, met de middelen die ze tot hun beschikking hebben.

Het is makkelijk om toe te geven aan de gevoelens van frustratie en hopeloosheid die je voelt als je op een wachtlijst staat en het misschien wel zes maanden tot een jaar gaat duren voordat je überhaupt een intakegesprek bij een zorginstelling krijgt. Desondanks is het belangrijk dat iedereen die symptomen van borderline-persoonlijkheidsstoornis ervaart naar z'n huisarts gaat. Niemand zou zo'n breekpunt in zijn geestelijke gezondheid moeten bereiken dat hij of zij probeert een einde aan z'n leven te maken. Het is vijf jaar geleden dat ik bewusteloos in een ziekenhuisbed op de intensive care lag aan een beademingsapparaat. Ik ben het aan mijn ouders, mijn zus en mezelf verschuldigd om daar niet opnieuw te belanden.

Like als de wiedeweerga VICE Nederland om niks te missen van alles wat we maken: