Laurens jaagt met drones op stropers in Afrika

Laurens de Groot (35) uit Rotterdam werkte ooit bij de politie, maar besloot dat hij de wereld op een andere manier moest redden. Hij ging met Sea Shepherd naar Antarctica om Japanse walvisvaarders te dwarsbomen, waarbij hij nog een keer bijna dood ging toen hij werd overvaren door één van de Japanse harpoenschepen. Inmiddels zit hij weer veel in Rotterdam, maar hij reist tegenwoordig continu af naar verschillende Afrikaanse landen om daar stroperij tegen te gaan, met behulp van drones en andere nieuwe technologieën. De organisatie die hij hiervoor heeft opgericht heet ShadowView, die sinds 2012 actief is. ShadowView is een pionier op dit specifieke gebied van activisme en natuurbehoud, en de organisatie heeft ervoor gezorgd dat er al tientallen stropers in hun kraag zijn gevat. Het idee van stropers opsporen door met drones over de Afrikaanse bossen te zoeven leek me extreem spannend, dus ik sprak af met Laurens om hier alles over te leren. VICE: Hoi Laurens, je spoort dus stropers op met drones, maar eerst heel even iets anders: je hebt eerst als politierechercheur in Rotterdam gewerkt?
Laurens de Groot: Ja, dat klopt. Ik was als politierechercheur gespecialiseerd in de georganiseerde milieucriminaliteit. Een gave baan, maar die onderzoeken duurden vaak heel lang. Aan het einde van zo'n zaak kwam de dader – meestal iemand die handelde in bedreigde diersoorten – vaak weg met een geldboete of een korte gevangenisstraf. Daar raakte ik enorm gefrustreerd van, dus ik wilde me actiever inzetten. Organisaties als Greenpeace en het Wereld Natuur Fonds vond ik te tam, dus toen ben ik bij Sea Shepherd terechtgekomen. En daarna heb ik dus ShadowView opgericht.

Ja. Wat doen jullie precies met ShadowView?
ShadowView zet nieuwe technologie en opsporingsmethoden in om stropers in Afrika en Azië op te sporen. We werken altijd samen met de lokale rangers in de natuurparken, met wie we op patrouille gaan. Zelf proberen we op de achtergrond te blijven. De rangers mogen namelijk mensen aanhouden en wapens dragen, wij niet. Zodra er een verdachte situatie ontstaat, stijgt onze drone op om de parkrangers te ondersteunen. Bijvoorbeeld wanneer we een schot horen, een karkas of een strik vinden, of info doorkrijgen van omwonenden.

Het liefst willen we natuurlijk de stropers al opsporen voordat ze hebben gestroopt. Daar gebruiken we grondsensoren voor. Die signaleren het wanneer er iemand een bepaald gebied betreedt. Zodra dat gebeurt, krijgt de hoofdranger een seintje op zijn mobiel. Vervolgens stormen wij er samen met de gewapende rangers achteraan.

Heeft het zin? Het lijkt me een druppel op een gloeiende plaat.
Nou, we trainen de parkrangers in hoe ze met de technologie om moeten gaan. Het gaat dan bijvoorbeeld om het vergaren van sporen, of hoe je effectief een drone inzet als je stropers aan het achtervolgen bent. Daarna vertrekken we weer, op naar het volgende project. Er zijn door deze methoden al tientallen stropers gearresteerd. Maar omdat je in principe heel preventief bezig bent, zijn de resultaten moeilijk te meten.

Hoe ShadowView te werk gaat

Beland je wel eens in gevaarlijke situaties?
Ja, het is eigenlijk veel gevaarlijker dan werken op zee, wat ik met Sea Shepherd deed. De risico's op dat schip zijn link, maar als ik een stroper tegen het lijf loop in Afrika, schiet-ie me gewoon dood. In Zuid-Afrika stond ik een keer op vijfhonderd meter afstand toen er een paar neushoornstropers werden doodgeschoten door de rangers, die we met een drone hadden opgespoord. Dat was heel heftig; je wordt geconfronteerd met de snoeiharde realiteit dat mensen echt om het leven komen in deze strijd. In hart en nieren ben ik eigenlijk nog steeds politieagent. Ik wil dat mensen voor de rechter verschijnen, niet dat ze het leven laten. Wat gebeurt er als jullie de stropers hebben opgespoord, en de rangers ze hebben kunnen overmeesteren en arresteren?
Als die stropers uiteindelijk aangehouden zijn, is het heel moeilijk om ze te vervolgen. Je moet het forensisch bewijs op orde hebben; daarom is die technologie zo belangrijk. Daar trainen we de rangers ook in. In Malawi werd eens een vent voor de tweede keer gepakt met ivoor, maar hij kreeg alleen maar een boete van 75 euro. Ook is het waarschijnlijk dat er hoge overheidslieden betrokken zijn bij de stroperij en er geld aan verdienen. Door die corruptie is het nog moeilijker om de stroperij tegen te gaan. De stropers zelf zijn over het algemeen ook echt niet arm. Soms gaan ex-stropers uiteindelijk aan de gang als parkrangers, in Kenia heb ik er bijvoorbeeld een paar zien rondlopen. Dat is één van de beste manieren om stroperij tegen te gaan. De plattelandsbevolking moet begrijpen dat natuurbehoud ook banen oplevert.

Zijn bloedsafari's in Afrika, waarbij rijke Amerikanen en Europeanen tegen een prijs dieren mogen komen neerschieten, eigenlijk net zo erg als stroperij?
Nou, die canned hunting-industrie zorgt er niet per se voor dat diersoorten uitgeroeid worden, want ze worden speciaal gefokt voor dat doeleinde, maar het maakt natuurlijk wel onderdeel uit van het totale plaatje. Je geeft daarmee een bepaald signaal af naar de lokale, Afrikaanse bevolking: als je genoeg geld hebt, mag je blijkbaar gewoon jagen. Persoonlijk vind ik mensen die voor hun plezier dieren neerknallen trouwens complete psychopaten. Dieren af laten schieten door toeristen zou de allerlaatste optie moeten zijn, niet de eerste. En als het dan toch moet worden gedaan, laat het dan in ieder geval gebeuren door een boswachter die goed gebriefd is.

Laurens voor het programma 'Ivory Wars' op Discovery

Gaat de rol van drones groter worden in activistische kringen, denk je?
Ik denk het wel. Het grote voordeel is dat je met deze technologie – met name met sensoren – de stropers voor kunt zijn, in plaats van dat je er constant achteraan hobbelt. Het liefst zou ik richting 'smart parks' gaan, waarbij hele parken voorzien zijn van sensoren die alles kunnen meten. Je kunt zelfs sensoren op de dieren plaatsen, en op de parkrangers, zodat ze altijd traceerbaar zijn. Ook zou je door zo'n systeem kunnen zien welke hekken er in zo'n park open en dicht gaan. Wanneer je al die data verzamelt en analyseert, kun je aan de hand daarvan geheel preventief te werk gaan.

Waar zijn jullie allemaal actief?
Tot nu toe zijn we in Malawi, Zuid-Afrika en Kenia geweest. In april gaan we naar Tanzania en in juni naar Rwanda. Ook zou ik met ShadowView heel graag iets doen tegen de zeehondenjacht in Namibië. Heb je naast je drone-activisme nog andere plannen om dieren te redden?
Ik ben zelf iets verder van het directe actievoeren af gaan staan, maar ik heb nu met een vriend een plantaardig eiwitpoeder ontwikkeld, Silverback Protein, voor de sportliefhebbers. Een stuk minder heftig. Daarnaast zou ik uiteindelijk dus die smart parks willen ontwikkelen die compleet bulletproof zijn, een beetje zoals in Jurassic Park , met de beste technologie die we tot onze beschikking hebben. Vroeger werd ik vaak als extremist neergezet. Nu is dat eigenlijk niet meer zo, in 2014 ben ik zelfs door de Rabobank zelfs uitgeroepen tot The Next Entrepreneur. Die paradox vind ik zelf heel grappig. Maar wat dieren wereldwijd wordt aangedaan, vind ik nog steeds compleet extreem. Bedankt, Laurens!