In Boekarest worden de riolen bewoond door hele families

Twee jaar geleden vertrok Jen Tse met haar camera naar Boekarest, Roemenië, om daar door de riolen van de stad te kruipen, in de hoop de mensen te vinden die daarin zouden wonen. Wat ze aantrof was de groep kinderen die ten tijde van het communistische regime naar de onderwereld verdreven was, om daar omgeven door pijpleidingen en het duister volwassenen te zijn geworden. In de donkere gangen van het riool schoot ze hun portretten, terwijl ze luisterde naar hun verhalen over verkrachting, geweld, drugmisbruik, honger, ziekte en eenzaamheid.

De 31-jarige Mihaela Jordan merkt al lang niets meer van de stank. Ook de ratten, vlooien, het afval, de stront en het regenwater storen haar niet meer. Ze woont al jaren in dit riool. “Ik ben gestoken, geslagen en nog veel meer,” vertelde ze. Haar stem was diep en doorleefd, en leek op te gaan in de complete duisternis die haar omhulde, afgezien van de kaars die ze voor haar gezicht hield.

Het riool is de geheime wereld van Mihaela en haar vriend Marius Nelu Tanase, die ze als kind op straat leerde kennen. Ze behoren tot een generatie die in de nasleep van Ceausescu’s communistische regime –waar in 1989 een eind aan kwam– afgedankt werd.

Marius’ armen zijn bedekt met littekenweefsel van oude snij- en brandwonden. De brandwonden zijn volgens hem ontstaan toen hij high was van Aurolac, een verfverdunner die vaak door Roemeense straatkinderen geïnhaleerd wordt om gevoelens van honger en kou te onderdrukken.

“Niemand kijkt naar me om, dus daarom zorg ik voor mezelf,” zei hij. “Niemand vertrouwt me, en daarom vertrouw ik hen ook niet.”

Terwijl hij zelf van een overdadige levensstijl genoot, introduceerde Ceausescu een beleid dat anticonceptie en abortus verbood, en vrouwen dwong tot het baren van minstens vier kinderen. Dat terwijl er grote armoede onder de burgers heerste, en deze daardoor nauwelijks in staat waren om voor hun kinderen te zorgen. Het beleid had de werkkracht en geboortecijfers moeten stimuleren, waardoor een welvarende economie zou ontstaan die de enorme bevolkingsgroei kon opvangen, maar deze economie werd nooit verwezenlijkt.

Het gevolg was dat honderden kinderen uit grote, arme gezinnen op straat eindigden. In Boekarest namen veel van deze kinderen hun intrek in rioolbuizen die niet meer gebruikt werden, waar ze door de restwarmte van nabijgelegen stoompijpen warm werden gehouden. Sommigen zijn nooit meer weggegaan, en kregen er zelf uiteindelijk kinderen.

“Het is bijna 25 jaar geleden, en nog steeds is er niets gedaan om de rioolkinderen te helpen die intussen rioolvolwassenen geworden zijn,” zei Nelu Nica, een hulpverlener van de christelijke liefdadigheidsinstelling Jubilee Romania die vroeger veel met straatkinderen werkte. “De regering probeert dit probleem op te lossen door de rioolgangen af te sluiten, maar dat verhult het probleem slechts. Deze mensen gaan gewoon ergens anders heen.”

Volgens Nelu biedt de kleinschalige hulpverlening van onafhankelijke organisaties geen echte oplossing. “Het zwerfhondenoverschot in Boekarest is ook problematisch. Mensen hebben medelijden met deze honden, en geven ze daarom eten. Dat doen ze liever dan ze een nieuw leven te bieden,” zei hij. “Hetzelfde geldt voor de hulpverlening aan rioolbewoners, maar meer dan dit kunnen we niet doen.”

Zelfs de hulpverleningsinstellingen zelf hebben moeite om het hoofd boven water te houden. “Vele moeten nu hun deuren sluiten, omdat er vanuit de VS geen geld meer komt,” zei Dendea Origel,  voorzitter van Archway Romania.

Nelu was zelf bijna ten prooi gevallen aan de val van het regime. Hij overleefde een illegale abortuspoging van zijn moeder, maar zijn ongeboren tweelingbroer niet. Nelu besloot uiteindelijk zijn leven te wijden aan het helpen van daklozen. Hij leerde Mihaela als zwangere tiener op straat kennen.

Hij had nooit verwacht dat hij haar zoveel jaren na dato weer zou tegenkomen, laat staan dat ze nog steeds in de rioolbuizen zou wonen. Het enige verschil was dat ze inmiddels zeven kinderen bij verschillende mannen had gekregen, waarvan er twee al dood waren, en de rest in opvanghuizen woonde.

Dankzij een verbeterd adoptiebeleid hebben nieuwgeboren rioolkinderen tegenwoordig uitzicht op een betere toekomst in pleeggezinnen. Hun ouders echter –de eerste generatie rioolkinderen– kunnen niet aan de situatie ontsnappen, het is het enige leven dat ze ooit gekend hebben.

“Ik ben blij dat Mihaela nog steeds in leven is,” zei Nelue. “Toch is het afschuwelijk om haar zo te zien, omdat ze nog steeds hier zit.”

Jen Tse is een fotograaf afkomstig uit Toronoto, Canada. Momenteel woont zij in Kopenhagen. Meer van haar werk vind je hier.