Foto's lelijk maken is ook kunst

Een geglitcht zelfportret van Rosa

.

Iedereen kent dit wel: na uren werken, en uiteraard zonder iets op te slaan, blijkt je computer andere plannen te hebben dan jij. Fuck. Alles weg, verneukt of lelijk. Het woord ‘glitch’ is waarschijnlijk afkomstig van het Duitse woord voor ‘glibberig’: glitschig. En hoewel een glitch voor jou en mij gelijk staat aan een enorme kutdag, zijn er mensen die er de schoonheid van inzien. Glitch-art begon als een manier om geluid te vervormen, en is dan ook ontstaan in de noise. Waar glitchmuziek pas in de jaren ‘90 van de vorige eeuw ontstond, stamt noise al uit de jaren ‘10. En hoewel de meeste mensen dit als pure herrie ervaren, gaan anderen erop los als een hondsdolle vleermuis op crystal meth.

Zie hier mensen losgaan op noise

Naarmate de technologie zich verder ontwikkelde, viel er ook steeds meer te glitchen. Voor meer informatie sprak ik Rosa Menkman. Zij schreef er meerdere boeken, artikelen en een heuse handleiding over, waarin alle verschillende ‘dialecten’ binnen het glitchen uitgelegd worden.

VICE: Hoi Rosa, hoe ben jij zo in dit wereldje terechtgekomen?
Rosa: Zes jaar geleden zag ik voor het eerst een glitch. Bij een bezoekje aan een museum zag ik hoe Jodi.org het computerspelletje Quake bewerkt had, en wel zo dat je het door het geluid en de beelden nog net kon herkennen. Omdat Quake één van mijn lievelingsspelletjes was vond ik dit in eerste instantie niks, en ben ik naar huis gegaan. Maar mede omdat ik Mediastudies aan de UvA studeerde was ik toch wel benieuwd naar wat er precies gedaan werd. Toen ik thuiskwam ben ik het gaan uitzoeken. Gedurende mijn studie is het me blijven boeien, waardoor ik besloot mijn afstudeerthesis te schrijven over Jodi.org. Het probleem was dat hier zo weinig over geschreven was, dat de universiteit mijn thesis nergens mee kon vergelijken, en ze het daarom niet konden waarderen.

Maar als er zo weinig theorie bestond over glitchen, hoe krijg je het dan in godsnaam onder de knie?
Het is makkelijk om iets te glitchen. [zie onderaan dit interview, red.] Maar vaak is het monnikenwerk om door te krijgen wat je precies aan het doen bent. Een computer werkt op wiskundige formules, dus hoewel een code eruit kan zien als een enorme chaos, zit er wel een soort logica achter. Zodra je deze logica begint te begrijpen, krijg je het glitchen steeds meer in eigen hand. Vaak is het een kwestie van trial and error.

Is dat ook het advies dat je geeft aan mensen die er net mee beginnen?
Ja, sowieso. Het voordeel is dat er nu meer informatie te vinden is op het internet. Maar dat verandert niets aan het feit dat je het uiteindelijk allemaal zelf zult moeten uitvogelen. Dat is ook meteen het leuke eraan: er valt zo ontzettend veel te ontdekken. De mogelijkheden zijn als het ware eindeloos.

Jij hebt het allemaal redelijk door volgens mij, je bent zelfs naar Chicago gevlogen om een festival te organiseren.
Ik ben in 2010 door de SAIC (School of the Art Institute of Chicago) uitgenodigd om glitchles te geven, wat uiteindelijk leidde tot het GLI.TC/H-festival. In deze stad leeft het glitchen veel meer dan elders ter wereld, en was het een groot succes. In 2011 werd GLI.TC/H ook in Amsterdam en Birmingham georganiseerd. Die edities werden minder goed bezocht, maar het was leuk om te zien dat veel mensen van heinde en verre kwamen om erbij te kunnen zijn. Mensen uit onder andere Frankrijk en Amerika kwamen speciaal voor dit evenement naar Amsterdam toe. Dat is natuurlijk heel bijzonder.

Kanye glitcht ook.

Glitchen wordt steeds bekender, zeker nu ook artiesten als Kanye West het oppikken. Waar gaat het glitchen volgens jou naar toe?

Bepaalde glitches worden steeds verder geperfectioneerd, waardoor ze steeds toegankelijker worden voor het grote publiek. Deze ontwikkelingen hebben inmiddels zo’n ver stadium bereikt, dat ook de mainstream er steeds meer open voor staat. We hadden Kanye West uitgenodigd voor GLI.TC/H. Hij is helaas niet gekomen, maar heeft wel een werk van een vriend van mij gekocht. Het feit dat glitchen populairder wordt maakt veel mensen boos, maar ik zie het gewoon als de loop der zaken. Veel kunstvormen beginnen kleinschalig. Zodra het zich ontwikkelt wordt het groter en groter, waardoor het die underground vibe verliest. Maar omdat kunstenaars zichzelf altijd proberen te vernieuwen, komt er steeds weer iets nieuws dat onder de radar blijft. Dit filmpje van Jon.Satrom is gewoon heel erg leuk.

Dan is nu de tijd gekomen om zelf aan de slag te gaan. Zoals hierboven al te lezen is, is het niet moeilijk om iets te glitchen. Het principe is simpel. Kies een willekeurig bestand. Voor dit voorbeeld gebruik ik deze foto (.jpg):

Verander het bestandstype (in dit geval .jpg) in .txt om de afbeelding weer te geven als tekstbestand. Open het bestand:

Verander shit. Sla het tekstbestand op en verander het bestandstype weer terug. En kijk of het iets wordt. Een kind kan de was doen.