Oeganda accepteert ongewilde vluchtelingen uit Israël om goedkoop aan wapens te komen

De Israëlische minister Gideon Sa'ar kondigde vorige week aan te gaan beginnen met het deporteren van haar Afrikaanse migranten.

Afgelopen maand werd bekend dat Israël zich schuldig maakt aan een grootschalige ruilhandel waarbij Afrikanen geruild worden tegen goedkope wapens. Of beter gezegd: Israël heeft een deal gesloten met een aantal Afrikaanse landen, die inhoudt dat duizenden Afrikaanse vluchtelingen teruggezonden worden, in ruil voor goedkope wapens en militaire trainingen.

Op dit moment houdt Israël duizenden Afrikaanse asielzoekers en vluchtelingen vast in gevangenissen aan de Egyptische grens. Ze zullen worden afgevoerd naar een willekeurig land in Afrika, zolang dat land maar bereid is om ze toe te laten. Via die weg worden ze op den duur doorgesluisd naar de onderdrukkende regimes waar ze in de eerste instantie voor op de vlucht waren.

Het lijkt erop dat de deal rond is, aangezien Israëls minister van Buitenlandse Zaken, Gideon Sa’ar, aankondigde dat hij wil beginnen met het deportatieproces richting Oeganda. Israël heeft al langer een sterke band met Oeganda. Zo is Israël bezig met de ontwikkeling van landbouwtechnologie voor het Oost-Afrikaanse land. Maar het is de ondersteuning op militair gebied die argwaan wekt: wapens, trainingen, gevechtsvliegtuigen en wellicht ook drones.

“We hopen de komende tijd nog meer infiltranten het land uit te zetten,” zei minister Sa’ar onlangs. “Tegelijkertijd willen we met nog meer landen akkoorden bereiken.”

Zo’n 40.000 van deze zogenaamde infiltranten zijn afkomstig uit Eritrea, waar mensenrechten nog altijd op grote schaal worden geschonden. Een rapport uit 2012 van de US State Department spreekt van executies en martelingen, en gevangenissen die in extreem slechte staat verkeren. In het rapport valt ook de term incommunicado detention: hechtenis waarbij contact met de buitenwereld niet toegestaan is, zelfs niet met een advocaat of arts.

Bovendien worden burgers in Eritrea de meest basale rechten ontzegd. Er is geen vrijheid van meningsuiting, geen vrijheid van religie of vereniging, en geen persvrijheid. Volgens berichten zouden er er vijf- tot tienduizend Eritreeërs zonder officiële aanklacht vastgehouden worden. Het zou gaan om vermeende politieke tegenstanders. Nog eens tienduizenden andere burgers zouden gevangen zitten omdat ze ervan verdacht worden hun dienstplicht te ontlopen.

Awat Ashbar komt uit Eritrea en woont al zes jaar in Israël. Tegen Haaretz, de Engelstalige krant in Israël, zei hij: “Als Israël me naar Oeganda stuurt, voelt het alsof ik met een mes tussen mijn ribben word gestoken. Oeganda zal me namelijk doorsturen naar Eritrea, wat me erg bang maakt.”

Het lijkt erop dat Sa’ars uitzettingsplan niet alleen van toepassing is op mensen die vastzitten in woestijnkampen, maar ook op de 54.000 overige Afrikaanse asielzoekers en vluchtelingen in de rest van Israël. De Israëlische regering betaalt voor elke migrant de terugvlucht, doet daar ook nog eens 1.500 dollar zakgeld bovenop en betaalt mee aan de maatschappelijke re-integratie van de migranten in hun nieuwe thuisland.

Sommigen zullen dit ongetwijfeld zien als een royale vergoeding voor deze ‘vrijwillige’ deportatie. Maar vrijwillig betekent in de praktijk: met instemming, na veel druk te hebben uitgeoefend. En als ze echt niet willen luisteren zullen de Afrikanen alsnog geforceerd het land moeten verlaten.

Een groep van internationaal opererende ngo’s maakt zich ernstig zorgen: “De veiligheid van mensen die naar Oeganda zijn gedeporteerd kan niet worden gegarandeerd. Afgelopen maart verdreef Israël een asielzoeker – afkomstig uit Eritrea – naar Oeganda. Eenmaal daar werd hij meteen weer verjaagd, omdat Oeganda pretendeerde niks af te weten van een overeenstemming.”

David Apollo Kazungu, nota bene de commissaris van de Vluchtelingenafdeling binnen het Oegandese parlement, zegt hierover: “Van een dergelijke afspraak tussen Oeganda en Israël is geen sprake.” En: “Oeganda respecteert de rechten van vluchtelingen, waaronder het principe van non-refoulement.” Deze juridische term moet vluchtelingen beschermen tegen terugzending naar het land van herkomst, als daarmee hun leven en vrijheid in gevaar komen.

Deze naleving van non-refoulement blijkt een schijnvertoning. "Het is ook zorgelijk dat de Oegandese regering doet of haar neus bloedt," zegt Sigal Rozen van de Hotline for Migrant Workers. "Als het land namelijk de beschuldigingen ontkent, zijn de vluchtelingen pas echt in gevaar."

Het is nog niet bekend wanneer de Afrikanen in Israël op het vliegtuig worden gezet. En het is afwachten wat voor behandeling ze in hun nieuwe, opgedrongen woonplaats zullen krijgen. Sigal heeft in ieder geval weinig hoop, en denkt dat de Afrikanen uiteindelijk weer eindigen in het land van hun nachtmerries, het land waar ze met gevaar voor eigen leven zo hard uit weg zijn gevlucht.

Volg Joseph op Twitter: @josephfcox

Meer van VICE: 

Exploring Vietnam's Lunchtime Sex Motels

More and More Journalists Are Being Kidnapped in Syria

The Fast Food Strike Could Mean the End of Everything