We gingen demonstreren tegen de graaiers en blokkeerden de snelweg

Afgelopen vrijdag werden door het hele land acties georganiseerd onder de noemer “Landelijke Demonstratie 2013”. Ja, 2013. Vanaf verschillende plaatsen in Nederland vertrokken actievoerders in auto’s en vrachtwagens om snelwegen geheel te blokkeren of het verkeer te hinderen door langzaam te rijden.

Waar de demonstranten nou precies zo boos om waren werd me ook na uitgebreide research niet duidelijk. Op Facebook werd gesproken over acties “tegen de graaiers” en “tegen hoge prijzen”, maar dat klonk allemaal vrij breed. Wat wel duidelijk was, was dat de actievoerders het land wilden “platgooien”, en dat wilde ik niet missen. Ik sloot me daarom aan bij de actiegroep die als startpunt voor hun actie de parkeerplaats van de McDonald’s in Zaandam had uitgekozen.

Nadat ik eerst wat mensen had aangesproken die niks met de actie te maken hadden en gewoon koffie gingen drinken, kom ik Heidi tegen. “Wat mij betreft gooien we de hele rotzooi dicht,” zegt ze nadat we elkaar de hand schudden. Ik weet niet precies wat ze met “de hele rotzooi” bedoelt, maar vind het een goed idee. Heidi is vooral kwaad omdat ze haar baan als lasser niet meer uit kan voeren. “Ze zeiden dat ze geen werk meer voor me hadden, maar ik draaide me om en er waren drie Oostblokkers aan het proeflassen.” Ook moet ze de medicijnen van haar man, hartpatiënt, grotendeels uit eigen zak betalen, en dat is lastig. Verder bestaat haar betoog vooral uit zinnen als “waar is Rutte mee bezig?” en “het hele land gaat naar de klote”.

Om stipt half drie komt Peter de parkeerplaats oprijden. Hij organiseert de actie vanuit Zaandam. Peter begint meteen met slecht nieuws. “Er zouden zes mensen met me meekomen, maar die hadden even wat anders te doen.” Zelf is hij wel vastberaden om te demonstreren vandaag. “Alle politieke partijen in Nederland volgen de weg van het grote geld. De rijken worden rijker, de armen steeds armer.” Heidi knikt en haakt hierop in door diverse persoonlijke anekdotes met ons te delen.

Langzaamaan druppelen nog wat mensen de parkeerplaats op. Dit groepje staat onder de onofficiële leiding van Rob, de man links. Hij geeft me een foldertje over “De Reünie van Vrije Mensen van Vlees en Bloed”. Ik heb een aantal bladzijdes vol aantekeningen over wat Rob tegen me zei, maar eigenlijk komt het erop neer dat hij werkelijk alles wat de regering doet verschrikkelijk kut vindt.

Vervolgens ontstaat er een geanimeerd gesprek waarin ettelijke keren naar de Tweede Wereldoorlog wordt gerefereerd. Heidi vindt bijvoorbeeld dat de regering haar burgers soms behandelt als gevangenen in Auschwitz. De sfeer is prima.

Tijd voor actie, kondigt organisator Peter aan, die meteen in de auto gaat zitten. Zelf pleit hij voor langzaam rijden op de Amsterdamse ring, maar daar is niet iedereen het mee eens. Ze blijven nog even discussiëren over wat nou wijsheid is. Monique, de vrouw in het midden, wil “met de auto het Binnenhof oprijden, dan ben je in het hol van de leeuw.” Heidi is het daar niet mee eens. Het lijkt haar een beter idee om “de Coentunnel plat te gooien.” Rob en zijn vrienden zijn verward, zij waren in de veronderstelling dat we het lokaal zouden houden en de rotonde naast de McDonald’s gingen blokkeren. Rob vindt het een hoop gedoe om de snelweg op te gaan. Ria, die vandaag actie voert vanaf de motor, is voor alles in.

Peter besluit uiteindelijk dat we gewoon de Amsterdamse ring opgaan. Rob en zijn vrienden vinden dat geen goed plan en haken af. “Dan ga ik liever thuis bier drinken. Ik wil mijn medeburgers niet naaien,” zegt hij. Monique vraagt Peter om de laatste instructies. Op de achtergrond ronkt Ria’s motor al.

We zijn over met drie auto’s (die van Monique, Heidi en Peter) en een motor (Ria). Samen rijden we met 35 kilometer per uur over de weg, Peter voorop. We blokkeren steeds een aantal banen, maar laten altijd een baan vrij. De auto’s en vrachtwagens die voorbij komen toeteren en schelden ons verrot. Ondertussen speelt Fleetwood Mac’s Everywhere op de radio en vertelt Peter wat er mis is met ons belastingsysteem.

“OOOH IIIIIIIIII, I wanna be with you everywhere.”

Ria en Heidi in actie. Monique was na vijf minuten nergens meer te bekennen.

Na een half uur komt er een agent voor ons rijden. Hij maakt gebaren waarmee hij lijkt te willen zeggen dat we aan de kant moeten.

Hij stopt en wacht.

Maar Peter rijdt hem voorbij. “Ik heb geen stopteken gezien.”

Na ongeveer drie kwartier rijden we de snelweg af en verzamelen we bij een tankstation. Van Monique is nog steeds geen spoor, maar er rijdt wel een zwarte Smart achter ons aan. Het blijkt een rechercheur te zijn die op dat moment geen dienst heeft, maar voor wie het wel altijd verplicht is om ergens achteraan te gaan als er regels worden overtreden. Hij vindt het prima dat we demonstreren, maar niet zo ongeorganiseerd. “Je kunt niet zomaar op de snelweg op de rem trappen,” legt hij uit. Heidi probeert hem nog naar onze kant te trekken: “het zijn ook jouw belastingcenten waar het hier om gaat.” Dat helpt niet. De rechercheur heeft een aantal agenten die wel dienst hebben opgeroepen om met ons te komen praten.

Heidi krijgt dan de ingeving om Hart van Nederland te tippen over de situatie. Ze belt haar man en instrueert hem het nummer van het programma op te zoeken. Als hij haar later terugbelt met het nummer, hangt ze gauw op en belt ze naar SBS. De teleurstelling is van haar gezicht te lezen als blijkt dat haar man haar het nummer van de klantenservice heeft gegeven. Ze laat het er maar bij zitten.

Peter is het wachten op de agenten zat en kondigt aan dat hij naar huis gaat. De rechercheur vindt dat eigenlijk ook prima, maar gooit er wel nog een “maar niet meer doen he?” tegenaan. We nemen afscheid, wensen elkaar een prettig weekend en gaan door met onze dag.

Ik was er niet helemaal van overtuigd dat dankzij deze actie de hoge kosten van de dingen na het weekend ineens gedaald zouden zijn, maar ik vond het goed dat deze mensen niet gewoon klagend op de bank waren blijven zitten.

Onderweg naar huis denk ik weer aan Monique en Whatsapp haar om te vragen waar ze gebleven is. Ze vertelt dat ze al vrij snel bijna de vangrail in gereden werd door een bestelbusje. “Daar ben ik zo van geschrokken dat ik trillend naar huis ben gereden. Demonstreren is denk ik toch niet helemaal iets voor mij.”