Mysia sperma pomaga w pracach nad pigułką antykoncepcyjną dla mężczyzn

Wyniki badań przeprowadzonych w Osace dają nadzieję, że męska pigułka antykoncepcyjna może się pojawić szybciej, niż się spodziewaliśmy. I to bez żadnych zastrzyków.

Wyniki opublikowane w magazynie Science pokazują, że naukowcy z Instytutu Badawczego Chorób Bakteryjnych Uniwersytetu w Osace być może odkryli dwa leki, które mogłyby w przyszłości zostać męską pigułką antykoncepcyjną. To świetna wiadomość dla wszystkich kobiet, którym nie podobają się obecne marne możliwości dostępnych środków antykoncepcyjnych, oraz dla mężczyzn, którzy postanowią dźwigać brzemię antykoncepcji bez pozornie strasznych zabiegów, które są wymagane w przypadku stosowania Vasalgelu, obecnego faworyta w wyścigu o zatrzymywanie plemników.

Jak działałaby ta antykoncepcja? W badaniu przetestowano działanie dwóch leków, które normalnie podaje się pacjentom po przeszczepach, by zahamować reakcję układu odpornościowego próbującego odrzucić nowy organ. Podczas testów te leki podano myszom. Sprawiły one, że witki plemników były zbyt sztywne, by ruszać się dostatecznie szybko, aby móc przebić się do wnętrza komórki jajowej. Ale zabieg jest odwracalny – po tygodniu od odstawienia leków immunosupresyjnych myszy odzyskały płodność.

– Na jałowym polu męskiej antykoncepcji to odkrycie wygląda bardzo obiecująco – mówi Aaron Hamlin, współzałożyciel i dyrektor zarządzający Male Contraceptive Initiative, organizacji, która edukuje i zbiera fundusze na badania dotyczące męskich środków antykoncepcyjnych. – Bardzo ciężko jest nie zauważyć tej przepaści między antykoncepcją dla kobiet a tą dla mężczyzn. Abstynencja, prezerwatywy, wazektomia – i to w sumie tyle – wymienił.

Wcześniej w tym roku usłyszeliśmy wieści, że antykoncepcja dla facetów może się pojawić już za trzy, cztery lata. Feministki i ludzie niezadowoleni z prezerwatyw się tym ucieszyli, ale mało osób było entuzjastycznie nastawionych do formy, w jakiej ten lek miał być przyjmowany. Niektóre nagłówki ogłosiły go „pigułką dla facetów", ale Vasalgel jest tak naprawdę polimerem, który trzeba jednorazowo wstrzyknąć w nasieniowód. Chociaż nie wymaga to iniekcji w jądra, jak twierdzili niektórzy przerażeni mężczyźni, wciąż jest to dość inwazyjna metoda. Według Hamlina przynajmniej na razie Vasalgel będzie raczej alternatywą dla wazektomii, której podobno co roku poddaje się pół miliona Amerykanów. Ale nie będzie czymś tak prostym jak wzięcie pigułki. Zanim badacze dowiedzą się, czy skutki użycia Vasalgelu faktycznie są odwracalne, miną lata. A to japońskie badanie, chociaż jest we wczesnej fazie, już brzmi obiecująco.

– Wielu facetów jest niechętnych wazektomii, i nie chodzi o samą inwazyjność zabiegu – mówi Hamlin. – Chodzi o to, że to coś na stałe. A oni chcą czegoś, co jest skuteczne, ale jednocześnie odwracalne, jeśli chce się później mieć dzieci. Wydaje się, że lek, który opisany w japońskim badaniu może mieć formę pigułki.

Gdy pytam Hamlina, czy myśli, że mężczyźni są generalnie otwarci na antykoncepcję, mówi, że tak, ale zaraz dodaje:
– Mogę być nieobiektywny, bo ludzie, z którymi rozmawiamy, są zakręceni na punkcie antykoncepcji dla mężczyzn.

W rzeczy samej, na stronie Male Contraception Initiative, w sekcji zatytułowanej „Jaki jest twój powód?", możemy przeczytać wypowiedzi mężczyzn, którzy wyjaśniają, dlaczego chcą lepszej antykoncepcji. Wśród nich znajdziemy takie: „Z prezerwatywą nie szczytuję" oraz „To okropne, że jako mężczyzna nie mam żadnej innej opcji. Mam tylko 17 lat. Czy następne 50 lat będę musiał używać tylko prezerwatyw, bez żadnej innej możliwości? To byłoby okropne. Chcę czegoś nowego!"

W 2005 roku w dziewięciu państwach przeprowadzono badanie, w którym uczestniczyło ponad 9 tysięcy mężczyzn w wieku 18-50 lat. Badanie to sugeruje, że ponad połowa mężczyzn spróbowałaby nowej metody antykoncepcji. Hamlin jest pewien, że ta akceptacja wkrótce wzrośnie, bo niehormonalne metody, takie jak Vasalgel i hipotetyczna pigułka, są coraz bliżej urzeczywistnienia.

– W tym badaniu z 2005 roku warto spojrzeć na opinie dotyczące metod hormonalnych – mówi Hamlin. – Możesz sobie wyobrazić, o ile wzrośnie liczba chętnych, gdy ludzi zapyta się o metody niehormonalne.

Kobiety w ciągu kilku ostatnich lat coraz głośniej wyrażały swoje niezadowolenie z obecnie dostępnych form antykoncepcji. Główną przyczyną rozżalenia były właśnie metody hormonalne. Hormony potrafią wiele namieszać. A wkładki domaciczne, chociaż są dobrym rozwiązaniem, mogą powodować bardziej obfite i bolesne miesiączki.

W tej nowej wersji antykoncepcyjnego równouprawnienia mężczyźni nie będą puchnąć i mieć mniejszego popędu seksualnego, co często jest efektem ubocznym pigułek dla kobiet. Faceci będą musieli jednak pamiętać, by codziennie zażyć pigułkę. Jak każda kobieta, która kiedyś panikowała, bo zapomniała zażyć pigułki, wiem, że szanse zajścia w ciążę wynoszą mniej niż jeden procent, jeśli zażywa się je codziennie o tej samej porze. Ale jeżeli się zapomni i przegapi dawkę, szanse zajścia w ciążę rosną. Kolejną zaletą niehormonalnych pigułek jest to, że mogą lepiej zapobiegać ciąży. Być może mężczyźni nie będą musieli być aż tak punktualni.

– Ta pigułka może być odporna na brakujące dawki – mówi Hamlin. – Być może pigułka dla mężczyzn będzie bardziej odporna na ludzkie błędy niż pigułki dla kobiet.

Gdy spytałam Hamlina, czy jest pozytywnie nastawiony do badań z Osaki, które miały nam przynieść prawdziwą pigułkę antykoncepcyjną dla mężczyzn, był ostrożny.

– Tworzenie antykoncepcji, jak tworzenie każdego innego leku, jest wyzwaniem – mówi. – Badania są jeszcze we wczesnej fazie. Ale zawsze dobrze mieć dużo opcji antykoncepcji dla mężczyzn w fazie rozwoju. Dobrze jest mieć jak najwięcej możliwości.