Poznaj sekrety słynnych dzieł sztuki odkryte dzięki nowym technologiom

Artykuł pierwotnie ukazał się na Creators

Obrazy autorstwa takich mistrzów jak da Vinci, Rembrandt, Goya czy Caravaggio często uznawane są przykład malarskiej perfekcji. Jednak rozwój technologii sprawił, że zaczęto odkrywać sekrety, który znajdują się tuż pod powierzchnią tych wybitnych dzieł. Dzięki różnorodnym technikom naukowym oraz zaawansowanym metodom cyfrowej obróbki obrazu naukowcy i historycy sztuki mogą obecnie bez żadnej szkody dla obrazów poznawać tajniki procesów twórczych oraz ciekawostki na temat życia samych artystów.

Poczynając od podmalówek, które często ujawniają prawdę na temat prawdziwych uczuć artysty, a kończąc na ukrytych detalach czy nawet żartach, technologia szybko zmienia sposób, w jaki postrzegamy sztukę. Poniżej znajdziesz sześć fascynujących i przełomowych odkryć, które niegdyś były ukryte zarówno przed światem nauki, jak i ludzkim okiem.

Obraz Leonarda da Vinci był dwukrotnie przemalowywany, zanim w końcu artysta zaakceptował efekt końcowy. Jak podało BBC News, francuski inżynier Pascal Cotte odkrył, że praca w tej postaci, którą wszyscy znamy, stanowi dopiero trzecią wersję malowidła – w pierwszej przedramię kobiety znajdowało się w zupełnie innej pozycji i nie trzymała ona gronostaja. Wykorzystując metodę wzmacniania warstw (LAM), którą wymyślił wraz ze swoim zespołem, Cotte skierował na obraz intensywną wiązkę światła i zmierzył jego odbicia za pomocą aparatu z wieloma obiektywami. „Technika LAM pozwala nam obierać obraz zupełnie jak cebulę: możemy usunąć jedną warstwę farby, żeby zobaczyć to, co znajduje się poniżej" – wyjaśnił Cotte w wywiadzie dla BBC. Rezultat? Okazało się, że nawet wielki da Vinci raz na jakiś czas musiał poprawiać własny obraz – czasem wręcz dwukrotnie.

Dzięki rentgenowskiej analizie fluorescencyjnej w skali makro pod 380-letnim obrazie Stary człowiek w wojskowym stroju Rembrandta odkryto portret kobiety. Używana wcześniej podczerwień była zbyt słaba, aby ujawnić znajdujący się pod spodem obraz. Naukowcy wyjaśnili, że nie przyniosła ona oczekiwanych efektów, ponieważ na „ukrytym" obrazie Rembrandt użył tych samych farb, co w wersji końcowej.

Podpis Francisco Goi na Ofierze dla Westy został odkryty przez naukowców dzięki wykorzystaniu promieniowania terahercowego. Chociaż na 240-letnia obrazie nie widać żadnego niepodważalnego dowodu, że jego twórcą był Goya, wielu uważało to dzieło za punkt zwrotny w karierze malarskiej artysty. W maju 2013 roku naukowcy z Uniwersytetu w Barcelonie odbili terahercowe fale od pracy i znaleźli ukryty od wieków podpis autora w prawym, dolnym rogu.

Używając technologii podczerwieni, naukowcy odkryli niewielki autoportret Caravaggia ukryty w jego portrecie Bachusa. W 1922 roku pojawiły się podejrzenia, że na obrazie znajdowała się jeszcze jedna podobizna. W tamtym okresie uznano, że było to złudzenie wywołane kiepską pracą konserwatorską i z powodu braku odpowiednich technologii zakończono na tym debatę. Na szczęście zainteresowanie tematem przetrwało i kilka lat temu dzięki reflektografii w podczerwieni naukowcom udało się odkryć zabawny autoportret malarza ukryty w winie Bachusa.

Naukowcy użyli technologii podczerwieni na obrazie Picassa Niebieski pokój z 1901 roku i odkryli pod nim portret brodatego mężczyzny w muszce. W 1990 roku podczas prześwietlenia obrazu promieniami rentgena zauważono, że pod powierzchnią widać jakąś niewyraźną podobiznę. Od 2008 roku Patricia Favero, konserwatorka w The Phillips Collection, eksperymentowała z różnymi natężeniami podczerwieni, aby odkryć, co dokładnie skrywało się pod obrazem. Na początku 2014 roku pokazała światu najwyraźniejszy obraz podmalówki, jak dotychczas udało się uzyskać. Teraz jej zespół pracuje nad tym, aby przy użyciu spektroskopii fluorescencyjnej cyfrowo odtworzyć rysunek w jego oryginalnych kolorach.

W 2008 roku zespół badawczy z Uniwersytetu Technicznego w Delfcie zauważył tajemniczy portret kobiety ukrywającej się w Łanie trawy Van Gogha. Odkrycie zespołu potwierdziło podejrzenia wielu historyków sztuki, że pod Łanem trawy widnieje czyjś wizerunek . Dzięki technologii opierającej na promieniach rentgenowskich naukowcy mogli zbadać skład chemiczny pigmentów i zrekonstruować obraz znajdujący się pod spodem.

Więcej na VICE: