Hij staat bekend om zijn internationale samenwerkingen met grote modemerken, en de videoclips die hij voor Beyoncé regisseerde. Maar nu exposeert de Belgische fotograaf Pierre Debusschere zijn persoonlijke werk in 254Forest, een ruimte die hij zelf heeft opgezet met zijn kompaan Rebecca Cuglietta. In zijn tentoonstelling SPECTRUM laat hij geen ingekaderde werken zien, maar voert hij je door een kleurrijke, immersieve ruimte waarin hij vragen stelt over hoe onze identiteit en gender wordt gevormd.
Advertentie
In zijn beelden zie je anonieme lichamen – soms met duidelijke geslachtskenmerken, soms niet – die bedekt zijn onder gekleurde lagen weefsel. Een spectrum aan kleuren en vormen, en dus ook een verscheidenheid aan identiteiten.We spraken Pierre over de betekenis van zijn werk en hoe het aansluit op de hedendaagse samenleving.
VICE: Hallo Pierre, kun je me vertellen wat het vertrekpunt van SPECTRUM was, en hoe het idee en het project zich hebben ontwikkeld?
Pierre Debusschere: Ik begon dit persoonlijke onderzoek twee jaar geleden, vlak na de vorige UNcovered-tentoonstelling. Ik wilde voortborduren op de identiteitsvraag, vanuit een persoonlijk en universeel perspectief. Universeel door de gelaatstrekken weg te halen die iemand normaal gesproken herkenbaar maken, en het lichaam zo te bewerken dat iedereen zich ermee kan identificeren. En persoonlijk door de manier waarop homoseksualiteit zich ontwikkelt. Deze expo is het startschot van een groter onderzoek, dat ik voort wil zetten.
De twee definities van het woord spectrum slaan allebei ook op het project. Het is zowel de “kleurenreeks die ontstaat wanneer licht door een prisma gaat” als een “breed scala aan verwante ideeën of objecten, waarvan de individuele kenmerken elkaar overlappen, die een doorlopende reeks te vormen”. De term verwijst dus naar alle spectra aan kleuren die door het licht worden gevormd, en het idee om via een spectrum naar gender te kijken. Dat weerspiegelt dat universaliteitsidee, dat ik dus heb geïllustreerd aan de hand van kleuren.
Pierre Debusschere: Ik begon dit persoonlijke onderzoek twee jaar geleden, vlak na de vorige UNcovered-tentoonstelling. Ik wilde voortborduren op de identiteitsvraag, vanuit een persoonlijk en universeel perspectief. Universeel door de gelaatstrekken weg te halen die iemand normaal gesproken herkenbaar maken, en het lichaam zo te bewerken dat iedereen zich ermee kan identificeren. En persoonlijk door de manier waarop homoseksualiteit zich ontwikkelt. Deze expo is het startschot van een groter onderzoek, dat ik voort wil zetten.
Vanwaar de titel SPECTRUM?“Ik heb het universeler gemaakt door de gelaatstrekken weg te halen die iemand normaal gesproken herkenbaar maken, en het lichaam zo te bewerken dat iedereen zich ermee kan identificeren.”
De twee definities van het woord spectrum slaan allebei ook op het project. Het is zowel de “kleurenreeks die ontstaat wanneer licht door een prisma gaat” als een “breed scala aan verwante ideeën of objecten, waarvan de individuele kenmerken elkaar overlappen, die een doorlopende reeks te vormen”. De term verwijst dus naar alle spectra aan kleuren die door het licht worden gevormd, en het idee om via een spectrum naar gender te kijken. Dat weerspiegelt dat universaliteitsidee, dat ik dus heb geïllustreerd aan de hand van kleuren.
Advertentie
De kleuren zijn erg uitgesproken. Wat zitten er achter deze kleuren, waar staan ze voor?
De kleuren verwijzen naar de zakdoekcodes die in de jaren zeventig werden gebruikt door homoseksuelen, om aan de hand van kleuren aan te geven waar ze op seksueel gebied naar op zoek waren. Het was vooral op plekken waar homoseksualiteit niet werd geaccepteerd. De kleuren uit mijn project verwijzen dus naar de codes die aan de hand van deze zakdoeken, of het regenboogsymbool, hebben ontwikkeld.
Ik wilde niet alleen mannelijkheid of vrouwelijkheid bevragen, maar alle mogelijke geslachten. Er is een veelvoud aan genders, en die zijn natuurlijk niet allemaal vertegenwoordigd in de tentoonstelling. Wat ik nu laat zien, maakt deel uit van een lopend onderzoek dat uitdrukt hoe mensen naar zichzelf op zoek zijn, zichzelf vinden en laten gelden. Ik heb specifieke persoonskenmerken weggehaald omdat ik wilde dat iedereen zich erin kan identificeren, dus het kunnen mannen zijn, vrouwen, of iets ertussenin. Dankzij de anonimiteit kan iedereen zichzelf erin projecteren.
De kleuren verwijzen naar de zakdoekcodes die in de jaren zeventig werden gebruikt door homoseksuelen, om aan de hand van kleuren aan te geven waar ze op seksueel gebied naar op zoek waren. Het was vooral op plekken waar homoseksualiteit niet werd geaccepteerd. De kleuren uit mijn project verwijzen dus naar de codes die aan de hand van deze zakdoeken, of het regenboogsymbool, hebben ontwikkeld.
Hoe kun je identiteit en gender eigenlijk bevragen als die onderwerpen zelf nauwelijks te zien zijn in deze serie?“De kleuren verwijzen naar de zakdoekcodes die in de jaren zeventig werden gebruikt door homoseksuelen, om aan de hand van kleuren aan te geven waar ze op seksueel gebied naar op zoek waren.”
Ik wilde niet alleen mannelijkheid of vrouwelijkheid bevragen, maar alle mogelijke geslachten. Er is een veelvoud aan genders, en die zijn natuurlijk niet allemaal vertegenwoordigd in de tentoonstelling. Wat ik nu laat zien, maakt deel uit van een lopend onderzoek dat uitdrukt hoe mensen naar zichzelf op zoek zijn, zichzelf vinden en laten gelden. Ik heb specifieke persoonskenmerken weggehaald omdat ik wilde dat iedereen zich erin kan identificeren, dus het kunnen mannen zijn, vrouwen, of iets ertussenin. Dankzij de anonimiteit kan iedereen zichzelf erin projecteren.
Hoe gingen de shoots?
Ik wilde aan de lichamen werken alsof het sculpturen waren, dat deed ik ter plekke op de set. Soms vervormde het weefsel doordat je het bewoog, soms zaten er prothesen of een opgeblazen condoom onder. Het was echt een sculptuur, ik probeerde zoveel mogelijk vormen uit. En zo laat ik zien hoe oneindig veel verschillende soorten lichamen er zijn, en hoeveel meer dan je alleen in de modewereld ziet.
Ik wilde aan de lichamen werken alsof het sculpturen waren, dat deed ik ter plekke op de set. Soms vervormde het weefsel doordat je het bewoog, soms zaten er prothesen of een opgeblazen condoom onder. Het was echt een sculptuur, ik probeerde zoveel mogelijk vormen uit. En zo laat ik zien hoe oneindig veel verschillende soorten lichamen er zijn, en hoeveel meer dan je alleen in de modewereld ziet.
Advertentie
Je hebt niet alleen lichamen in de serie verwerkt, maar ook voorwerpen. Waarom?“Ik wilde niet alleen mannelijkheid of vrouwelijkheid bevragen, maar alle mogelijke geslachten.”
De tentoonstelling begon met iets persoonlijks, en werd toen veel groter. Ik wilde wel dat er iets van mij in zou blijven, dus de voorwerpen die je ziet zijn vooral mijn eigen kettingen. Op een ervan staan zelfs mijn initialen – het zijn kleine stukjes identiteit, die een brug slaan naar de rest van de tentoonstelling, die universeler is. De ketting met fluitje grijpt terug op homocodes uit de geschiedenis. In het Engels is ‘op een fluitje blazen’ to blow, dus het staat ook voor een blowjob geven. En zo zijn er wel meer directe en indirecte verbanden die ik heb gelegd, maar ik wil ze niet allemaal uitleggen. Ik wil mensen de ruimte geven om te zien wat ze willen, en zelf verbanden te leggen.
Photo : Gretar Gunnlaugsson
Een groot deel van je werk gaat ook over herstellen. Waarom? En hoe heeft dit thema zich sinds de vorige expositie ontwikkeld?
Al sinds ik klein ben wil ik mezelf uitdrukken vanuit een poëtisch universum, via beelden en verwijzingen – zoals ook naar een vorm van bescherming. Ook hier had ik het idee om dat uit te beelden, door middel van het helende weefsel, al staat het voor mij meer voor een vorm van vrijheid omdat het lichaam er juist mee naar voren wordt gebracht.Je carrière is erg vervlochten met de modewereld. Hoe past dit persoonlijke onderzoek binnen je andere werk in deze wereld?
Al sinds ik klein ben wil ik mezelf uitdrukken vanuit een poëtisch universum, via beelden en verwijzingen – zoals ook naar een vorm van bescherming. Ook hier had ik het idee om dat uit te beelden, door middel van het helende weefsel, al staat het voor mij meer voor een vorm van vrijheid omdat het lichaam er juist mee naar voren wordt gebracht.Je carrière is erg vervlochten met de modewereld. Hoe past dit persoonlijke onderzoek binnen je andere werk in deze wereld?
Advertentie
Ik kwam per ongeluk in de modewereld terecht. Ik stop altijd veel van mezelf in alles wat ik doe, of het nu in mijn modewerk is, in mijn persoonlijke werk of wanneer ik met iemand muziek zou maken. De expressieve kracht van mode wordt vaak onderschat, in tegenstelling tot wanneer je beeldende kunst exposeert in een galerie. Op school hoorden we dat we geen mode moesten maken, omdat het minder als kunst werd gezien. Vroeger vond ik het lastig om mijn modeprojecten en mijn persoonlijke werk te combineren, maar nu ik weet dat ik het allebei kan, weet ik ook dat ik ze niet los van elkaar hoef te zien. Mijn modewerk bestaat vaak uit commerciële opdrachten, maar daarnaast bewaar ik ook ruimte om mezelf uit te kunnen drukken. Ik heb tegenwoordig behoefte om specifieker dingen te vertellen en te laten zien. Ik wil een specifiekere boodschap overbrengen, en dat is wat ik probeer te doen met mijn persoonlijke onderzoek.
De tapijten zijn terug te voeren op mijn video-achtergrond, de greenscreens en bluescreens die je op sets altijd ziet. Daarmee kun je het echte en het onechte met elkaar verweven; jezelf projecteren in een andere ruimte, en zo een wereld creëren die je zelf wilt. Elk frame heeft de kleur die het meest aanwezig is in het beeld, zodat er een universum ontstaat dat niet door de omlijsting wordt beperkt. Alles is mogelijk in deze ruimte, je bent vrij om jezelf erin te projecteren zoals je dat zelf wilt.
Voor je expositie nam je niet zomaar genoegen met ouderwets ingelijste foto’s, maar koos je voor een installatie. Vanwaar deze enscenering, met die tapijten op de muren?“Ik vind dat iedereen vrij is om het lichaam te hebben dat ze willen, en een eigen identiteit kan vormen zonder beperkt te worden door vooropgelegde normen.”
De tapijten zijn terug te voeren op mijn video-achtergrond, de greenscreens en bluescreens die je op sets altijd ziet. Daarmee kun je het echte en het onechte met elkaar verweven; jezelf projecteren in een andere ruimte, en zo een wereld creëren die je zelf wilt. Elk frame heeft de kleur die het meest aanwezig is in het beeld, zodat er een universum ontstaat dat niet door de omlijsting wordt beperkt. Alles is mogelijk in deze ruimte, je bent vrij om jezelf erin te projecteren zoals je dat zelf wilt.
Advertentie
Photo : Gretar Gunnlaugsson
Hoe vind je het om in de 254Forest te exposeren, twee verdiepingen onder je studio?
Het fijne van deze plek is dat ik er een projectruimte van kan maken, in plaats van een tentoonstelling. Ik zie deze ruimte als een soort laboratorium, aangezien ik al langer met dit project bezig ben. En ik wil het ook blijven gebruiken als plek om andere ideeën te ontwikkelen. Vroeger sprak ik weinig, en liet ik anderen vrij om te zien wat ze wilden in mijn werk. Ze zagen ook andere dingen erin dan ikzelf, wat ik op zich niet erg vind, maar gezien wat er nu in onze samenleving gebeurt, wil ik nu juist een duidelijke, sterke boodschap brengen. En door op zo’n vertrouwde plek te exposeren, lukt het me beter om mijn visie en taal over te brengen.En wat die boodschap betreft: is dat een optimistische of juist niet?Al deze thema’s – identiteit, gender, huidskleur – worden behandeld vanuit een open blik, wat ik een hele positieve benadering vind. Ik ben altijd optimistisch geweest en probeer elke keer een stap verder te gaan. Natuurlijk moeten we alle raciale en genderongelijkheden aan de kaak blijven stellen, die strijd moedig ik aan. Maar ik moet zeggen dat ik ook niet tot de mensen behoor die de gevolgen van deze problemen het meest merken. Ik steun alles wat er gebeurt en probeer via mijn werk mijn steentje bij te dragen – opdat we elkaar gelijk behandelen, maar de onderlinge verschillen wel respecteren.
Het fijne van deze plek is dat ik er een projectruimte van kan maken, in plaats van een tentoonstelling. Ik zie deze ruimte als een soort laboratorium, aangezien ik al langer met dit project bezig ben. En ik wil het ook blijven gebruiken als plek om andere ideeën te ontwikkelen. Vroeger sprak ik weinig, en liet ik anderen vrij om te zien wat ze wilden in mijn werk. Ze zagen ook andere dingen erin dan ikzelf, wat ik op zich niet erg vind, maar gezien wat er nu in onze samenleving gebeurt, wil ik nu juist een duidelijke, sterke boodschap brengen. En door op zo’n vertrouwde plek te exposeren, lukt het me beter om mijn visie en taal over te brengen.En wat die boodschap betreft: is dat een optimistische of juist niet?Al deze thema’s – identiteit, gender, huidskleur – worden behandeld vanuit een open blik, wat ik een hele positieve benadering vind. Ik ben altijd optimistisch geweest en probeer elke keer een stap verder te gaan. Natuurlijk moeten we alle raciale en genderongelijkheden aan de kaak blijven stellen, die strijd moedig ik aan. Maar ik moet zeggen dat ik ook niet tot de mensen behoor die de gevolgen van deze problemen het meest merken. Ik steun alles wat er gebeurt en probeer via mijn werk mijn steentje bij te dragen – opdat we elkaar gelijk behandelen, maar de onderlinge verschillen wel respecteren.
Advertentie
SPECTRUM is tot en met 26 september te zien op de Chaussée de Forest 254 in Brussel. Het is te bezoeken van donderdag tot zaterdag tussen 14.00 en 18.00 uur.Bekijk meer VICE fotoreeksen van Belgische fotografen. Ben je of ken je zelf een getalenteerde fotograaf? Stuur ons dan een mailtje: beinfo@vice.com
Volg VICE België ook op Instagram.