We spraken de arts die pleit voor de legalisering van xtc

“Arts: Maak partydrug xtc legaal.” Die kop stond afgelopen vrijdag op de voorpagina van dagblad De Gelderlander. De arts die die uitspraak deed is Kees Kramers, hoogleraar Medicatieveiligheid aan het Radboudumc.

Iemand met verstand van zaken dus, als het op de veiligheid van drugs aankomt althans. We belden hem op om met hem te praten over waarom hij eigenlijk vindt dat xtc gelegaliseerd moet worden, over de gevaren van alcohol, en over de risico's van wielrennen.

VICE: Dag dokter Kramers, waarom vertelde u in de krant dat u vindt dat xtc volgens u gelegaliseerd moet worden?
Kees Kramers: In Nijmegen werd vorige week drugsafval gedumpt in een woonwijk. Een journalist heeft naar aanleiding daarvan die vraag gesteld over legalisering. Die man heeft een oude uitspraak uit een interview met Metro genomen, waarin ik zei dat ik liever heb dat mijn zoon zo nu en dan een pilletje gebruikt dan dat hij zo veel alcohol drinkt als hij doet. Ik vind dat het gevaar daarvan ongelofelijk onderschat wordt.

Ik vind dat er twee argumenten zijn voor legalisering: enerzijds het feit dat je de criminaliteit de wind uit de zeilen neemt. Daarnaast wordt op dit moment door criminelen van alles geproduceerd, waarbij je als gebruiker totaal niet weet wat erin zit. Ik denk dat het voor gebruikers heel fijn is dat je weet wat je koopt, en dat gebruikers daar ook wel voor willen betalen.

Maar xtc is toch ook best gevaarlijk?
De toxiciteit van xtc staat buiten kijf. Je kunt allerlei acute effecten krijgen, en ook op de lange termijn is het gevaarlijk, denken we. Maar als je het vergelijkt met andere genotsmiddelen, zoals alcohol of cannabis of tabak, en dan komt xtc relatief gunstig uit de bus, zo blijkt uit een rapport van het RIVM.

Zo nu en dan gaat er iemand dood aan xtc. Het vervelende is dat je dat heel slecht kunt beïnvloeden en voorspellen. Ik weet nog wel van een jongen die een pilletje had genomen, en zijn broer had hetzelfde pilletje genomen, en die broer had niks en hij was dood. Dat komt dan echt door zijn gevoeligheid voor deze drug.

Daarnaast loop je het slikken van een xtc pil kans om oververhit te raken. Als je de hele tijd loopt te dansen in een ongeventileerde ruimte, dan kan het link zijn. Dat risico kan je beperken door te zorgen dat ruimtes goed geventileerd zijn, dat mensen genoeg drinken, en dat er goede eerstehulpfaciliteiten zijn. Dat is in Nederland wel goed geregeld. Maar ook als je dat allemaal goed regelt, en legaal maakt, en goed spul aanbiedt, zullen er mensen dood aan gaan.

Is dat dan niet een goed argument om te zeggen: laten we xtc niét legaal maken?
Leven is risico’s nemen. In het weekend heb ik een heel stuk hard gefietst. Ik sport vrij veel, dus voor mijn gezondheid heb ik dat stuk hard fietsen niet nodig. Ik doe dat puur omdat ik het lekker vind. Ik loop daarbij kans om opeens een hartaanval te krijgen, want ik ben inmiddels 56 en we weten van oude mannen op de fiets dat die weleens doodvallen.

Ik moet eerlijk zeggen: ik vind het niet slim om te doen hoor, xtc. Ik vind het leven al leuk genoeg zonder xtc, maar wie ben ik om daar iets van te zeggen? Ik neem weer andere risico’s. Dat je risico’s neemt om het leven interessant te maken, dat doen we elke dag.

En hoe zit het met de schade die xtc op lange termijn veroorzaakt?
Wat ook wel link is aan xtc, iets dat sporten heeft dat niet, is dat we weten dat je er hersenbeschadiging van krijgt. Dat weten we van alcohol helemaal zeker, als je dat in grote hoeveelheden neemt, maar van xtc weten we dat ook wel.

Wat wel meespeelt is dat de gemiddelde xtc-gebruiker maar een beperkte periode in zijn leven gebruikt. Xtc is ook minder verslavend dan alcohol, zo blijkt uit het rapport van het RIVM, en xtc heeft als groot voordeel boven alcohol, dat als je het elke dag inneemt, het niet meer werkt. Dat is een heel gunstige eigenschap voor een drug. Dat is dan ook waarschijnlijk de reden dat je van xtc wat minder hersenbeschadiging ziet dan bij alcohol.

Er zijn dus wel degelijk risico’s.
Ik wil het gebruik van xtc niet propageren, het is een drug, je kan er aan doodgaan, je kan er hersenschade van krijgen. Het is helemaal niet slim om te doen. En bovendien: de keuze is natuurlijk niet óf xtc óf alcohol, de meeste mensen blijven gewoon alcohol drinken en zeggen: nou die xtc kan ook nog wel. En ik snap best als mensen zeggen: “die uitspraken van jou, hoe slim zijn die, want die gaat er toe leiden dat gebruikers ook xtc als een soort koffie gaan beschouwen.” En dat is het niet, want het is toch wel heftig spul.

Het is een gegeven dat honderdduizenden mensen xtc gebruiken, bijna ieder weekend. Ik denk dat er geen enkele maatregel is die ervoor heeft gezorgd dat dat echt minder wordt. Als je je dat realiseert, dat het sowieso gebeurt, dan zou je kunnen zeggen: zorg dat het legaal is, zorg dat de pillen goed zijn, geef die mensen informatie. Dat is beter dan de situatie die er nu is, waarin ook al die mensen gebruiken, pillen die in potentie vervuild zijn en die van allerlei sterkte zijn, en waar ook nog eens allerlei criminelen geld aan verdienen, die de maatschappij ondermijnen, en die afval dumpen.

Zijn er nog andere gevaren?
Waar mensen natuurlijk bang voor zijn, is dat als we xtc legaliseren, heel veel mensen ook gaan gebruiken die dat nu niet doen, en dat vind ik heel moeilijk te voorspellen. Je kunt het proberen, maar dat is natuurlijk een experiment dat je maar één keer kunt doen, en dan weet je achteraf of het misgegaan is of niet. Ik kan me best voorstellen dat je als minister bang bent om zo’n experiment uit te voeren.

Je kunt er ook bang voor zijn dat mensen opeens zeggen: nou, dan gaan ze ook 4fa of cocaïne gebruiken, dat het een soort gateway is. Maar het is niet mijn vak om dat in te schatten. Dat er bij die legalisering nog een aantal niet medisch-technische overwegingen zijn, dat is meer een sociologisch probleem.

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief: http://bit.ly/vicenieuwsbrief