To Νότιο Σουδάν και ο Απόηχος της Γενοκτονίας στη Ρουάντα

Ένοπλες ομάδες στο Νότιο Σουδάν γιορτάζουν την 20η επέτειο από τη γενοκτονία στη Ρουάντα με τον πιο γκροτεσκ τρόπο που μπορεί να φανταστεί κανείς, στέλνοντας ραδιοφωνικό μήνυμα για υποκίνηση μαζικής κλίμακας εθνοτικών σφαγών και βιασμών.

Πριν από λίγες μέρες, μετά από πάλη για τη στρατηγική πετρελαιοπαραγωγή πόλη του Bentiu με τις κυβερνητικές δυνάμεις, η κυρίαρχη ομάδα των ανταρτών Nuer έσφαξε απροσδιόριστο αριθμό πολιτών στην περιοχή-μιλούν για εκατοντάδες. Οι αντάρτες απηύθυναν μήνυμα μέσω τοπικού ραδιοφωνικού σταθμού ενθαρρύνοντας επιθέσεις σε μέλη της εθνοτικής ομάδας Dinka και τους κατοίκους της πόλης που κατάγονται από το Νταρφούρ.

Τα Ηνωμένα Έθνη επιβεβαίωσαν την αιματοχυσία τη Δευτέρα, καθώς επίσης και την ανησυχητική χρήση των ραδιοφωνικών εκπομπών για την υποκίνηση βίας. Επειδή οι αντάρτες από το Νταρφούρ που ευθυγραμμίστηκαν με την κυβέρνηση φέρονται να ενεργούν κοντά στο Bentiu, οι αντάρτες επιδιώκουν να πάρουν εκδίκηση στρεφόμενοι κατά των αθώων μελών και των δυο εθνοτικών ομάδων.

Μερικές από τις ραδιοφωνικές εκκλήσεις ζητούσαν «από τους άνδρες να εκδικηθεί παλιότερα περιστατικά σεξουαλικής βίας κατά των γυναικών της κοινότητας τους» είπε στο VICE News ο Joseph Contreras, εκπρόσωπος της Αποστολής στο Νότιο Σουδάν των Ηνωμένων Εθνών (UNMISS).

Στη διάρκεια της γενοκτονίας στη Ρουάντα, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί των Χούτου έπαιξαν καίριο ρόλο στην καθοδήγηση της σφαγής, μεταδίδοντας εκκλήσεις προς τους Χούτου για να «εξολοθρεύσουν τις κατσαρίδες Τούτσι». Ο Απρίλιος σηματοδοτεί την έναρξη ενός 100ημέρου τελετών μνήμης από τη γενοκτονία στη Ρουάντα.

Σύμφωνα με την UNMISS, οι δολοφονίες έγιναν μεταξύ Τρίτης 15 και Τετάρτης 16 Απριλίου, ενώ οι κάτοικοι προσπάθησαν να βρουν καταφύγιο στο νοσοκομείο του Bentiu και σε ένα τζαμί. Σε εκκλησία εκεί κοντά, οι αντάρτες λέγεται ότι ζήτησαν από τους πολίτες να αναφέρουν την εθνικότητα τους πριν να τους δολοφονήσουν. Οι πολίτες από τους Nuer που κρύφτηκαν αντί να γιορτάσουν την κατάληψη της πόλης εκτελέστηκαν επίσης.

Βίντεο από το Bentiu που έδωσε στη δημοσιότητα ο Toby Lanzer, ο επικεφαλής της ανθρωπιστικής αποστολή τους ΟΗΕ στο Νότιο Σουδάν, δείχνει πτώματα σκορπισμένα κατά μήκος του δρόμου και στοιβαγμένα σε μια γιγαντία μπουλντόζα.

Από τότε που ξέσπασαν οι συγκρούσεις στο Νότιο Σουδάν, το Δεκέμβριο, η σύρραξη έχει διαχυθεί σε μεγάλο βαθμό ανάμεσα στις εθνοτικές ομάδες, με κατά κύριο λόγο τους αντάρτες Nuer  υπό τον πρώην αντιπρόεδρο Riek Machar να πολεμούν εναντίον τις SPLA δυνάμεις του προέδρου Salva Kiir που αποτελούνται κυρίως από μέλη των Dinka.

Το Bentiu και οι τριγύρω πετρελαϊκές εγκαταστάσεις έχουν ήδη αλλάξει αρκετές φορές χέρια, πηγαίνοντας από την κυβέρνηση στους αντάρτες και το αντίστροφο. Τον Ιανουάριο, μετά την κατάληψη του από τις κυβερνητικές δυνάμεις, ο ΟΗΕ κατέγραψε παρόμοια ρητορική μίσους με αποδέκτη τους αντάρτες και τους πολίτες μέσω του ίδιου ραδιοφωνικού σταθμού, του Radio Bentiu FM. Η έκταση της εθνοτικής βίας των προηγούμενων ημερών έχει εδραιώσει την ύπαρξη ανησυχητικών ομοιοτήτων με τη Ρουάντα.

Μάλιστα η βάση του ΟΗΕ στο Bentiu, που λειτουργεί ως καταφύγιο για περίπου 12.000 πολίτες, έγινε στόχος πυραυλικών επιθέσεων. Οι ειρηνευτικές δυνάμεις εξακολουθούν ακόμα να ασχολούνται με τον αφοπλισμό ενός πυραύλου που προσγειώθηκε στο στρατόπεδο αλλά δεν έσκασε.

Οι κυανόκρανοι του ΟΗΕ έχουν κάνει αγώνα για να προστατέψουν τους πολίτες στο Νότιο Σουδάν. Στις 17 Απριλίου, τουλάχιστον 48 άτομα σκοτώθηκαν όταν όχλος αποτελούμενος από εκατοντάδες  κατέλαβαν μια βάση του ΟΗΕ στο Bor, όπου εκτιμάται ότι βρίσκονται περίπου 5.000 πολίτες κυρίως από τους Nuer. Η κυβέρνηση του προέδρου Kiir υποστήριξε ότι οι επιτιθέμενοι εξοργίστηκαν όταν κάποιοι από τους πολίτες γιόρτασαν την κατάληψη του Bentiu από τους αντάρτες.

Σύμφωνα με τις Συνθήκες της Γενεύης, οι δολοφονίες στο Bentiu και το Bor συνιστούν εγκλήματα πολέμου.

Σε μία σπάνια δημόσια επίπληξη των ανωτέρων τους και των κρατών μελών του ΟΗΕ, στις 21 Απριλίου, η UNMISS εξέδωσε ανακοίνωση ζητώντας ενισχύσεις των πενιχρών δυνάμεων τους. Το Δεκέμβριο, το Συμβούλιο Ασφαλείας ενέκρινε την ανάπτυξη επιπλέον 5.500 στρατιωτών της ειρηνευτικής δύναμης στη χώρα, αλλά λιγότεροι από 700 έχουν φθάσει εκεί.

«Είναι δύσκολο για την UNMISS να περιπολεί στην περιοχή χωρίς πόρους» είπε στο VICE News ο Ryan D’Souza, αναλυτής ερευνών στο Global Center for the Responsibility to Protect. Ο D’Souza είπε ότι καμία πλευρά στη σύρραξη του Νότιου Σουδάν δεν πιστεύει ότι μπορεί να νικήσει την άλλη εντελώς. Αντί αυτού μάχονται για μεγαλύτερη επιρροή στις ειρηνευτικές συνομιλίες που διεξάγονται στην Αιθιοπία.

Αν και οι αντάρτες και το SPLA είναι σε θέση να υποχωρήσουν στρατηγικά από τις διαφιλονικούμενες πόλεις, οι πολίτες δεν μπορούν και έχουν υποστεί το κύριο βάρος του πολέμου. Καθώς η εποχή των βροχών κάνει τους δρόμους ολοένα και πιο αδιάβατους, θα έχουν όλο και λιγότερες ευκαιρίες να διαφύγουν.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.