Απλά Μαθήματα Eurogroup για Ανθρώπους που Βαριούνται να Ασχοληθούν με Αυτό

Κείμενο: Ελένη Δημάκη

Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά. Τι είναι το Eurogroup; Είναι ο θεσμός που φέρνει κοντά τους υπουργούς Οικονομικών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ανήκουν στη ζώνη του κοινού νομίσματος. Οι αρμοδιότητές του καλύπτουν τη συζήτηση της οικονομικής κατάστασης εντός Ευρωζώνης, την εξέταση των προϋπολογισμών των κρατών-μελών και την ανάπτυξη στρατηγικών μεταρρυθμίσεων. Με λίγα λόγια: Είναι αυτοί που αποφασίζουν για την οικονομική πολιτική. Βαρετό. Αλλά απαραίτητο.

Eurogroup, Ελλάδα και Γιάνης

Από το 2009 που ξεκίνησαν οι συναντήσεις του Eurogroup, η Ελλάδα αποτελεί μόνιμο θέμα συζήτησης, μονοπωλώντας τα πρωτοσέλιδα του διεθνή Τύπου. Πιθανόν να μην μπορεί κανείς να απαριθμήσει το πόσα Eurogroup έχουμε ζήσει, αλλά ένα πράγμα που θυμούνται όλοι οι Έλληνες είναι η εποχή Βαρουφάκη. Εξίσου αξέχαστη, έμεινε η εποχή Βαρουφάκη στους Ευρωπαίους. Τρία είναι τα πράγματά που μπορούν να σπείρουν πανικό στις Βρυξέλλες: ο Βαρουφάκης, τα αγγλικά του Τσίπρα και ένα δέμα με αποστολέα τον Άδωνι. Τι να πρωτοθυμηθεί, κανείς; Την κόντρα με τον Dijsselbloem; Την κρυφή μαγνητοσκόπηση (και ηχογράφηση) που απειλούσε να διαρρεύσει; Τα ρούχα του; Την αύρα του; Την εποχή που το Eurogroup έμοιαζε με αγώνα ημιτελικών του Champione League με συμμετοχή ελληνικής ομάδας; Και δυστυχώς για όλους και με την ίδια κατάληξη.

Τι έγινε τη Δευτέρα;

Η συνάντηση της Δευτέρας δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Τράβηξε το ενδιαφέρον τόσο του ελληνικού όσο και του διεθνούς Τύπου. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος (ένας άνθρωπος χαμηλών τόνων, σε σύγκριση με τον προκάτοχο του, πιο συνεσταλμένος και ρομαντικός, πλατωνικά δοσμένος στη Scarlett Johansson), μαζί με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Γιώργο Χουλιαράκη, κλήθηκαν να παρουσιάσουν στους ομολόγους τους τα δημοσιονομικά στοιχεία για το 2016. Παρότι καλλιεργείται ένα κλίμα που θέλει το Eurogroup να είναι ένα συμβούλιο διαπραγμάτευσης, στην πραγματικότητα ο ρόλος του είναι ενημερωτικού χαρακτήρα. Η ουσιαστική διαπραγμάτευση γίνεται από το αξιολογητικό όργανο του Eurogroup, δηλαδή την Τρόικα (ή, όπως τη βάφτισαν για χάρη του Γιάνη, τους θεσμούς. Το ίδιο πράγμα είναι).

Πώς γίνονται τα Eurogroup
Ας δούμε πώς γίνονται τα Eurogroup. Σε κάθε Eurogroup, μέλη της Τρόικας αναλαμβάνουν να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων, με στοιχεία που έχουν συλλέξει και μελετήσει σε συνεργασία με την κυβέρνηση της κάθε χώρας. Η παρουσίαση τελειώνει με το πόρισμα για την αναμόρφωση των οικονομικών της χώρας. Έπειτα από αυτό, τον λόγο λαμβάνουν οι υπουργοί Οικονομικών. Οι αξιολογήσεις γίνονται με γνώμονα δυο βασικά πράγματα: το πρώτο είναι τα οικονομικά μεγέθη μια χώρας και το δεύτερο είναι η σύμπλευση της χώρας με τους στόχους και τις πολιτικές της Ευρωζώνης. Κάπου εδώ πρέπει να κάνουμε ένα reality check: Οσα ακούγονται περί πολιτικής διαπραγμάτευσης δεν έχουν καμία απολύτως βαρύτητα. Με λίγα λόγια: χωρίς αριθμούς, δεν πάμε πουθενά. Και δεν έχουμε αριθμούς.

Γιατί δεν είχαμε συμφωνία
Σιγά σιγά, αναγνωρίζοντας τον τρόπο και τη δομή που αναφέρουμε πιο πάνω, ξεθολώνει το τοπίο αναφορικά με το γιατί είναι τόσο δύσκολο για την Ελλάδα και τους υπουργούς Οικονομικών να καταλήξουν σε συμφωνία. Αυτό είναι ξεκάθαρο από τις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα, καιρό προτού φτάσουμε στο Eurogroup. Η Ελλάδα, πέραν της κρίσης, απέχει της κοινής Ευρωπαϊκής πορείας σε βασικά σημεία. Τα εργασιακά, το δημοσιονομικό πλεόνασμα (και η φορολογία μέσα από την οποία θα επιτευχθεί), το συνταξιοδοτικό, καθώς και τα αντίμετρα είναι τα βασικότερα θέματα που διαφωνούν Ελλάδα και θεσμοί.

Γιατί είναι αρνητικό το ότι δεν υπήρχε συμφωνία;
Η ολοκλήρωση του Eurogroup συνοδεύτηκε από δηλώσεις τύπου, «σημειώθηκε πρόοδος, άλλα υπάρχουν σοβαρά θέματα που εμμένουν ακόμη». Τα σχόλια περί προόδου δεν είναι ουσιαστικά. Είναι σαν αυτό που λένε οι δάσκαλοι σε έναν γονιό του οποίου το παιδί δεν τα παίρνει τα γράμματα, «ξέρετε, προσπαθεί αλλά…». Αυτό που είναι σημαντικό για εμάς είναι ότι οι θεσμοί δεν προβλέπετε να επιστρέψουν στην Αθήνα. Προς το παρόν και με βάση την ανακοίνωση Τύπου, «θα συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις σε εντατικούς ρυθμούς από τις Βρυξέλλες». Αυτό συνεπάγεται απομάκρυνση της συμφωνίας και μετάθεση της για μετά την 7η Απριλίου, που είναι το επόμενο προγραμματισμένο Eurogroup.

Θα πάρουμε λεφτά, αν έχουμε συμφωνία;
Μια άμεση συμφωνία, ανάμεσα στους θεσμούς και την ελληνική πλευρά είναι σημαντική, επειδή αποτελεί προαπαιτούμενο, για να δοθεί η χρηματοδότηση που χρειάζεται η ελληνική κυβέρνηση, για να καλύψει βασικές πληρωμές και έξοδα. Ένας άλλος σημαντικός λόγος για να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, όπως δήλωσε ο Dijsselbloem, είναι ότι για τους ευρωπαίους, μόνο εφόσον προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις, θα μπορέσει η ελληνική πλευρά να φέρει στο τραπέζι το θέμα της απομείωσης του χρέους.

Άλλωστε η «πρόοδος» δεν ήταν αρκετή για το κλείσιμο της αξιολόγησης ούτε και για την επίτευξη συμφωνίας και αυτό έχει πολιτικά κίνητρα. Βλέπετε, μια συμφωνία και ένα νέο πακέτο στήριξης (δηλαδή 4ο Μνημόνιο) δεν υπάρχει περίπτωση να καταφέρει να το περάσει ο Πρωθυπουργός από τη Βουλή. Ας μην ξεχνάμε, ότι στην Ελλάδα είμαστε ξακουστοί στο σκίσιμο των Μνημονίων (και των τριών που υπογράψαμε και εφαρμόσαμε). Δεν θα δεχόμασταν ποτέ ένα νέο Μνημόνιο παρά μόνο για να το σκίσουμε, όλοι το ξέρουν αυτό. Είναι σαφές πως η κυβέρνηση έχει ανάγκη να εξασφαλίσει ανταλλάγματα που να μπορεί να χρησιμοποιήσει πολιτικά, να τα παρουσιάσει σαν επιτυχίες, για να έχει πάτημα και ελπίδες να περάσει τα νέα μέτρα που έρχονται από το Κοινοβούλιο.

Μπορεί μια συμφωνία να μας σώσει;
Αυτή είναι η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου. Εξαρτάται τι εννοεί κανένας και πώς έχει στο μυαλό του το «σώσιμο». Μια συμφωνία θα εξασφαλίσει όπως είπαμε τις πληρωμές και τη ρευστότητα που έχει ανάγκη η χώρα, τα μέτρα όμως που θα πρέπει να ληφθούν για αυτό, θα είναι επώδυνα για την κοινωνία. Η άλλη λύση όμως; Η άλλη λύση έχει περιγραφεί από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ως «ανατίναξη του κράτους». Άρα;

Αρα, ακονίστε τις γνώσεις σας, το Eurogroup θα μας απασχολήσει τουλάχιστον για τα επόμενα πέντε χρόνια και είναι ασφαλές να προβλέψουμε ότι θα κινηθεί στα ίδια επίπεδα που κινείται τόσα χρόνια: Ανακυκλώνοντας κυβερνήσεις και μεταρρυθμιστικές πολιτικές.

Περισσότερα από το VICE

Ένας Άνδρας Περιγράφει όσα Έζησε σαν Γυναίκα στο Ελληνικό Facebook

Φοιτήτριες που Πληρώνουν τα Πανεπιστημιακά Δίδακτρά τους Κάνοντας τις Ερωτικές Συνοδούς

Πέρασα Μερικές Ώρες στο Θρυλικό Λεωφορείο 140