Μια Καλλιτέχνης Καλλιεργεί ένα Δάσος για να Φτιαχτούν Βιβλία σε 100 Χρόνια από Τώρα

Αν ένα βιβλίο είναι απλώς χαρτοπολτός, τότε μια βιβλιοθήκη είναι απλώς ένα δάσος.

Η Katie Paterson, πήρε αυτή την ιδέα και την έκανε πραγματικότητα. Φύτεψε μια Μελλοντική Βιβλιοθήκη (Future Library) 1000 δέντρων σε ένα δάσος στα περίχωρα του Όσλο, στην Νορβηγία. Εκεί, θα καλεί έναν διαφορετικό συγγραφέα κάθε χρόνο, ο οποίος θα γράφει ένα χειρόγραφο το οποίο θα παραμείνει αδιάβαστο μέχρι το 2114. Τότε, θα συλλεχθούν όλα τα χειρόγραφα και αφού κοπούν τα δένδρα του δάσους, θα χρησιμοποιηθούν ως πρώτη ύλη για να δημιουργηθεί μια ανθολογία βιβλίων. Το πρώτο από αυτά τα βιβλία γράφεται αυτήν την στιγμή από την συγγραφέα Margaret Atwood.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Paterson καταπιάνεται με μια καλλιτεχνική ιδέα που εκφράζεται μέσα σε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Με το Campo del Cielo, Field of the Sky, πήρε έναν μετεωρίτη, τον έλιωσε, τον σχημάτισε από την αρχή και τον εκτόξευσε ξανά στο διάστημα. Για το Langjökull, Snæfellsjökull, Solheimajökul, έφτιαξε τρεις δίσκους από πάγο των παγετώνων και τους άφησε να παίζουν μέχρι που έλιωσαν. Στο έργο της, Inside this desert lies the tiniest grain of sand έθαψε έναν μικροσκοπικό κόκκο άμμου στην καρδιά της ερήμου Σαχάρα.

Πώς έφτασε όμως σε αυτό της το project; Μίλησα με την καλλιτέχνη στο στούντιό της στο Βερολίνο για να μάθω.

VICE: Γεια σου Katie. Άκουσα πως η ιδέα του Future Library σου ήρθε ενώ ταξίδευες με το τραίνο. Τι συνέβη;
Katie Pearson: Πάντα κρατάω σημειώσεις και ζωγραφίζω όταν είμαι στο τραίνο. Ζωγράφιζα λοιπόν τα δαχτυλίδια ενός δέντρου, όταν ξαφνικά σκέφτηκα τα δέντρα να γίνονται χαρτοπολτός και μετά να γίνονται βιβλία. Σκέφτηκα την έννοια του κεφαλαίου ενός βιβλίου και το πώς τα δέντρα όπως και τα βιβλία αναπτύσσονται ανά φάσεις. Κάπως έτσι έφτασα στο να σκέφτομαι το μελλοντικό δάσος.

Η έννοια του χρόνου υπάρχει πολύ στην δουλειά σου. Από πού προέρχεται όλο αυτό;
Δεν μπορώ να του ξεφύγω. Κάποιες φορές ο χρόνος αποτελεί κομμάτι του υλικού με το οποίο ασχολούμαι, όπως για παράδειγμα ο μετεωρίτης που έκρυβε μέσα του εκατομμύρια χρόνια ύπαρξης. Στο Fossil Necklace, κάποια από τα κομμάτια που χρησιμοποιήθηκαν ήταν δισεκατομμυρίων χρονών και έμοιαζαν με μικρούς πλανήτες. Αυτό το project έχει μικρότερη χρονική κλίμακα, καθώς θα ολοκληρωθεί σε 100 χρόνια. Μερικές από τις θεωρίες που εξετάζει η φυσική είναι αρκετά εννοιολογικές, όπως για παράδειγμα το αν ο χρόνος υπάρχει τελικά.

Με αυτές σου τις δουλειές είναι λες και παλεύεις με μερικές ιδιαιτέρως περίπλοκες έννοιες, όπως ο χρόνος, προσπαθώντας να τις κάνει πιο βατές. Το να φυτεύεις δέντρα είναι ένας τρόπος για να το καταφέρεις αυτό;
Η ιδέα του να μεγαλώσω ένα δέντρο, μου έδινε ένα «παράθυρο» εκατό χρόνων. Είναι μια έκταση χρόνου που ακουμπά το μέλλον και δεν το αφήνει να «ξεφύγει». Στην ουσία του είναι απλά ξύλο. Είναι ξύλο και χαρτί, βιβλία και δέντρα. Κάθεται πάνω σε μερικά από τα πιο απλά πράγματα της πλάσης. Ελπίζω αυτά τα πράγματα να υπάρχουν ακόμα σε 100 χρόνια.

Στο Oryx and Crake, η Margaret Atwood περιγράφει το μέλλον ως «καθαρό ίλιγγο». Έγραψε επίσης ότι «όταν ένας πολιτισμός είναι πλέον σκόνη και στάχτη, το μόνο που μένει είναι η τέχνη». Είσαι απαισιόδοξη σχετικά με το μέλλον; Σου δίνει ελπίδα η τέχνη;
Το δωμάτιο που σχεδιάζω για την βιβλιοθήκη του Όσλο, το οποίο θα περιέχει τα χειρόγραφα, θα βρίσκεται στον πέμπτο όροφο, ανάμεσα στις ειδικές συλλογές και τα αρχεία. Θα είναι ασφαλή λοιπόν, ακόμα και αν τα φιόρδ «καταπιούν» τη χώρα. Κάτι που θα μπορούσε να συμβεί. Η Margaret είπε πως σε 100 χρόνια, η Νορβηγία μπορεί να μην υπάρχει πια. Ίσως αυτές οι εικόνες του μέλλοντος που αποτυπώνονται τώρα να γίνουν πραγματικότητα σε 100 χρόνια. Δεν ξέρω ποιος θα διαβάσει αυτά τα έργα. Ίσως να είναι σαν τους χαρακτήρες στα βιβλία της Margaret.

Οι Νορβηγοί πιστεύουν στα πνεύματα του δάσους και τους καλικάντζαρους;
Ναι και για να σου πω την αλήθεια όταν έζησα στην Ισλανδία για ένα χρονικό διάστημα, είχα αρχίσει να πιστεύω στα ξωτικά. Βασικά χάθηκα σε ένα πέτρινο δάσος - έμοιαζε σαν ένας δάσος φτιαγμένο από βράχια - και εκεί συνειδητοποίησα γιατί η Σκανδιναβία έχει γεννήσει όλους αυτούς τους μύθους και τις ιστορίες. Αυτά τα μέρη έχουν κάτι το μαγικό. Μπορείς κάλλιστα να πιστέψεις ότι ολόγυρά σου υπάρχουν αυτά τα πλάσματα των παραμυθιών.

Τι είδους βιβλία θα γραφούν;
Θα εγκρίνουμε ένα κάθε χρόνο, οπότε δεν θα κολλήσουμε σε ένα στυλ ή έναν τύπο συγγραφέα. Έχουμε κοιτάξει κάποιους Νορβηγούς συγγραφείς παιδικών βιβλίων, ποιητές, ακόμα και αστρονόμους. Μπορεί να είναι μυθιστόρημα, μπορεί να έχει έκταση μια λέξη, μπορεί να είναι σε οποιαδήποτε γλώσσα. Το έχουμε αφήσει εντελώς ανοικτό. Οι μόνοι όροι που έχουμε βάλει είναι πως πρέπει να περιέχει μόνο γραπτό λόγο (χωρίς εικόνες δηλαδή) και πως πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε ένα χρόνο.

Από τους πάγους των παγετώνων που λιώνουν μέχρι την ερημοποίηση, η δουλειά σου ρίχνει μια αρκετά εννοιολογική ματιά σε θέματα οικολογικού ενδιαφέροντος. Σαν καλλιτέχνης, θεωρείς σημαντικό να προκαλείς την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση;
Σίγουρα υπάρχει το οικολογικό στοιχείο στην δουλειά μου, αλλά για μένα το σημαντικότερο όλων είναι η φαντασία. Αυτή είναι η ρίζα.

Σε ευχαριστούμε Katie.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.