Μιλώντας για το Γυναικείο Στυλ με Τρεις Σχεδιάστριες σε Ένα Κουκλίστικο Μπουτίκ Καφέ

Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει κάποια γραμμή που να συνδέει το σχεδιασμό ρούχων με το τρίτο κύμα του φεμινισμού. Ένα κοινό νήμα ανάμεσα στη διακήρυξη της Μέριλιν Μονρόε ότι «ακόμα και στο περίπτερο μια γυναίκα πρέπει να πηγαίνει με στυλ» και στις θεωρίες της Τζούντιθ Μπάτλερ για την επιτελεστικότητα του φύλου. Παρ' όλα σκεφτόμουν πρόσφατα ότι το κομμάτι της γυναικείας ομορφιάς μπορεί να ειδωθεί ξέχωρα από το σύνολο των καθημερινών καταπιεστικών πρακτικών, να φωτιστεί ως ένα κομμάτι ενασχόλησης με τον εαυτό. Μ' αυτή την έννοια η μόδα μπορεί να είναι κάτι διαφορετικό από τις πασαρέλες του Μιλάνο, τα κακέκτυπα αντίγραφα μαζικής παραγωγής που βασίζονται στη φθηνή εργασία του Τρίτου Κόσμου και αυτή την άγνωστη ξανθιά που ξεπηδά από το πρωινάδικο της τηλεόρασης με τις πολλαπλές στρώσεις make up.

Μπορεί για παράδειγμα να είναι ένα πεδίο καλλιτεχνικής παραγωγής και πρωτοτυπίας, ένας χώρος όπου νέοι δημιουργοί θα δουλέψουν με μεράκι, θα απεγκλωβίσουν τη φαντασία τους και στο φινάλε οι γυναίκες θα έχουν τη δυνατότητα να ξεφύγουν από την αφόρητη ομοιομορφία των περιοδικών μόδας, αποτυπώνοντας ανάγλυφα στο σώμα τους στοιχεία της προσωπικότητάς τους. Κοινώς, μια καλύτερη ισορροπία ανάμεσα στην εμφάνιση και την επιθυμία. Θα μου πεις ψιλές κουβέντες σε εποχές γενικευμένης επισφάλειας που κανείς δε ρισκάρει την ασφάλεια της πεπατημένης οδού για να πειραματιστεί. Έψαξα όμως και βρήκα τις τύπισσες που ρίσκαραν, αλλά και το χώρο που τις φιλοξενεί εσχάτως.

Η Κορίνα Ζερβάκη πριν από χρόνια ήταν one of us, δημοσιογράφος σ' ένα μεγάλο όμιλο. Δεν την ενέπνεε όμως καθόλου η δουλειά κι επέλεξε αντί να κάτσει να βουλιάξει σ' ένα σπιράλ ρουτίνας, στη χειρότερη δυνατή περίοδο, τότε που όλοι σου λένε «κάτσε στ' αβγά σου», να τα παρατήσει για να υλοποιήσει την ιδέα της. Σκέφτηκε ότι ήθελε να φτιάξει έναν χώρο που να συνδυάζει πολλαπλές χρήσεις , ένα μπουτίκ - καφέ, ας το βαφτίσουμε κάπως έτσι, αφού δεν υπάρχει τίποτα ανάλογο στη χώρας μας. Ένα χώρο που θα μπορείς να πιεις καφέ, να φας γλυκό και να χαζέψεις συλλογές από νέες ελληνίδες σχεδιάστριες. Σκόνταψε πάνω στη δύσκαμπτη γραφειοκρατία που βάζει αντί να αφαιρεί εμπόδια και στην έλλειψη οποιουδήποτε υποστηρικτικού πλαισίου για τη νεανική και γυναικεία επιχειρηματικότητα -αλλά τα κατάφερε. Συναντηθήκαμε λοιπόν, στο 7th Thought στο Χαλάνδρι και μου μίλησε για την «τρέλα» της.

«Ήμουν σε μια δουλειά που δε με γέμιζε καθόλου, είχε γίνει πιο πολύ ψυχοφθόρα παρά παραγωγική. Είχα στο μυαλό μου από παλιά την ιδέα ενός μαγαζιού που θα συνδυάζει πράγματα με τα οποία εγώ τουλάχιστον περνάω καλά, ένα ποτήρι κρασί, καλή μουσική, ρούχα κλπ. Ε σ' αυτές τις περιπτώσεις δε θέλει και πολύ σκέψη. Ήξερα ότι ήθελα να γίνει κάτι διαφορετικό και ξεκίνησα να ψάχνω fair trade. Μου προέκυψαν οι Έλληνες σχεδιαστές γιατί ανακάλυψα πολύ καλές και πρωτότυπες δουλειές. Εκτιμώ πολύ τους σχεδιαστές που συνεργάζομαι. Θεωρώ ότι στο εξωτερικό θα είχαν διαπρέψει. Όλη αυτή η εμπειρία με άλλαξε κι εμένα προσωπικά ως καταναλώτρια. Καταλαβαίνω απ' την άλλη, ότι δεν αρκεί απλώς ένα ρούχο για να σου προσδώσει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αλλά σου αφήνει μεγαλύτερα περιθώρια ελευθερίας και έκφρασης. Το μαγαζί άνοιξε το Δεκέμβριο του 2012 κι έχει συγκεκριμένη ταυτότητα. Είμαι ικανοποιημένη απ' αυτό. Πρέπει να πιστεύεις σ' αυτό που κάνεις γιατί υπάρχουν μερικές κακές μέρες που φτάνεις στα όρια σου».

Στη συνέχεια καθόμαστε σ' ένα μεγάλο ξύλινο οριζόντιο τραπέζι και κουβεντιάζουμε με τρεις νέες σχεδιάστριες. «Είναι δικό μας το παντελόνι που φοράς», μου λέει η Ειρήνη. «Σας έχω τιμήσει αρκετά», απαντώ. Η Ειρήνη μαζί με την Ιωάννα δούλευαν για πολλά χρόνια σε διάφορες εταιρείες ενδυμάτων. Αποφάσισαν όμως να κάνουν το δικό τους πέταγμα , συγκρότησαν τις Brokequeens και παρουσίασαν την πρώτη τους συλλογή το 2005. «Δημιουργικότητα είναι να κάνεις αυτό που θέλεις. Εμένα από μικρή μου άρεσαν τα ρούχα και με γοήτευε το σχέδιο. Αυτό που μας εμπνέει δεν είναι άλλο από την ίδια την καθημερινότητα. Βασικό ρόλο όμως παίζει πάντα η διάθεση μας. Μας ενδιαφέρει το ρούχο να είναι ευκολοφόρετο. Δε θέλουμε να βγάζουμε πανάκριβα ρούχα για λίγους. Θέλουμε να είναι προσιτά. Το target group μας είναι γυναίκες άνω των 25 που δεν ακολουθούν πιστά τις τάσεις της μόδας και τους ενδιαφέρει ένα πιο προσωπικό στυλ. Στην αρχή, ήταν μια χαρά. Τώρα με την οικονομική κρίση η αγοραστική δύναμη του κόσμου καταρρακώθηκε. Αν αγαπάς κάτι, βέβαια, το παλεύεις».

Στην κουβέντα μπαίνει και η Ιόλη Μιχαλοπούλου. Έχει μια πολύ ξεχωριστή τεχνοτροπία σε κάθε τετραγωνικό υφάσματος. Και καταλαβαίνεις ότι το στυλ που λανσάρει είναι απόλυτα συμβατό με το «είναι» της από την πρώτη «καλημέρα» που θα ανταλλάξεις μαζί της. «Ακολουθώ μια ρετρό αισθητική με πιο μοντέρνες γραμμές. Φτιάχνω , λόγου χάρη, φορέματα και φούστες και όχι παντελόνια. Κοίτα εγώ ξεκίνησα το 2003 δουλεύοντας ως βοηθός ενδυματολόγου στο θέατρο. Το 2005 έφτιαξα τα πρώτα μου ρούχα. Για μένα τα ρούχα είναι κουστούμι. Δεν έχουν πολύ σχέση με τη μόδα. Έχουν ταυτότητα. Αν ανατρέψεις τα κυρίαρχα standards μπορείς να ζήσεις απ' αυτή τη δουλειά , όχι πλουσιοπάροχα, αλλά μπορείς», μου λέει. Η Ιόλη έχει ένα ατελιέ στο Μετς μαζί με τη Μιρέλα Μαντά. «Εγώ ξεκίνησα το 2009, ακριβώς μέσα στην κρίση. Ήταν αυτό που ήθελα να κάνω όμως. Στο σχεδιασμό μου παίζω αρκετά με τις γεωμετρίες και τον επαναπροσδιορισμό του σώματος. Μια από τις αλλαγές που επήλθαν με την κρίση είναι ότι έχει ξεπεραστεί η υστερία των 90s με τις μάρκες. Τα ρούχα μας είναι προσιτά αλλά δε μπορούν να χτυπήσουν τα πολύ φθηνά brand names. Όλοι έχουμε φορέσει κάποια στιγμή ρούχα μαζικής παραγωγής αλλά αυτό που προσφέρουμε εμείς είναι η μοναδικότητα».

Καθώς περνά η ώρα αρχίζουμε και συζητάμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορείς να βελτιώσεις την αυτοεικόνα σου, όχι στα πλαίσια μιας εγκατεστημένης νόρμας αλλά με μια αυθεντικότητα που θα συνιστά ένα εγχείρημα φροντίδας του εαυτού σου, για τις στρεβλώσεις ενός τμήματος του φεμινιστικού κινήματος που ακύρωσε τις δυναμικές αυτενέργειας και εκφραστικότητας που μπορεί να έχει η ένδυση, το μακιγιάζ ή τα τατουάζ αλλά και τη συστηματική ενσωμάτωση του κριτικού γυναικείου λόγου απέναντι στις επιταγές της μόδας ως καρικατούρας που συνοψίζεται στο χαρακτηρισμό «ταγάρι» σ' αυτές που τον άρθρωσαν. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι οι έννοιες δεν κουβαλάνε από μόνες τους κάποιο πρόσημο αλλά φορτίζονται είτε θετικά είτε αρνητικά ανάλογα με το περιβάλλον που αναπτύσσονται. Μ' αυτή την έννοια μπορούμε να ψηλαφίσουμε τυπολογίες μόδας που να αποτελούν εφαρμοσμένη μορφή τέχνης. Το στυλ, που έλεγε κι η Μέριλιν, δεν είναι απαραίτητα ένα ελιτίστικο προνόμιο αλλά θα μπορούσε να είναι κι ένας καθρέφτης της ταυτότητας, να είναι λίγο «εγώ» και όχι «εκείνη» στο εξώφυλλο του περιοδικού.

Ακολουθήστε το VICE στο Twitter, Facebook και Instagram.